معصومه جعفری
پس از گذشت چهار ماه هنوز طرزالعمل طرح معاونیت زنان برای ولایتها نهایی نشده است. ارگانهای محل میگوید بهتازگی هیچ زنی بهعنوان معاون والی معرفی نشده است. به گفتهی مسئولان طرزالعمل طرح معاونیت زنان برای ولایتها زیر کار است.
حکومت چهار ماه پیش زمانی که طرح معاونیت زنان برای ولایتها را روی دست گرفت، وعده داد بهزودی این طرح اجرایی میشود. این طرح به هدف بالا بردن نقش زنان در سطوح بالای تصمیمگیری و حکومتداری روی دست گرفته شده است. براساس این طرح، یکی از معاونان والی در هر ولایت از میان زنان انتخاب شود.
ترس از هدررفتن فرصت
برخی از فعالان و مدافعان حقوق زنان نسبت به تأخیر روند استخدام نگرانند. روشن مشعل، معاون شبکه زنان افغان میگوید آنها با استقبال از این موضوع فهرستی از زنان را به رییسجمهوری ارائه کردهاند.
خانم مشعل میافزاید اگرچه بحث معاونیت زنان باز هم مقام درجه دوم بهشمار میرود، اما با توجه به اهمیت حضور زنان در سطوح رهبری و تصمیمگیریها میتواند در دراز مدت بر روی مشارکت سیاسی بیشتر آنها تأثیرگذار باشد. به همین لحاظ معاونان والی زن باید از میان زنان ورزیده و باتجربهی همان ولایتها و توسط خودشان انجام شود: « بهتر است این زنان توسط زنان و از خود همان ولایت انتخاب شوند، اما تأخیر در عملیکردن این تصمیم موجب نگرانی ما شده است.»
خانم مشعل میگوید شبکه زنان افغان از ارگانهای محل خواسته روند استخدام را هرچه زودتر آغاز کنند.
نرگس مومند، سخنگوی ارگانهای محل میگوید این اداره تا کنون تنها روی یک طرزالعمل کار کرده که هنوز نهایی نشده است: «ایجاد این طرزالعمل زمان زیادی را خواهد گرفت و هنوز نسخهی ابتدایی آن به ادارهی اصلاحات اداری فرستاده شده و قرار است طی جلسهای بر روی نسخهی نهایی آن کار شود».
سخنگوی ارگانهای محل میگوید این اداره در تلاش است تا حضور زنان در بستهای کلیدی دولت را افزایش دهد.
براساس معلومات این اداره در حال حاضر شش معاون والی زن در ولایتهای دایکندی، بامیان، پکتیا، ننگرهار، هرات و لوگر مشغول کارند که پیش از فیصله کابینه مقرر شدهاند.
گفته میشود کمیسیون اصلاحات اداری، وزارت امور زنان و ارگانهای محل در راستای نهاییکردن این طرزالعمل با یکدیگر کار میکنند.
رویا دادرس، سخنگوی وزارت امور زنان میگوید با توجه به نیازمندی به حضور و کار زنان در نقشهای کلیدی و سطوح بلند دولتی این وزارت پیشنهاد کرده بود تا معاون اجتماعی ولایتها از میان زنان انتخاب شوند.
به گفتهی سخنگوی وزارت زنان از زمان صدور فرمان رییسجمهور وزارت امور زنان لیستی از زنان فعال و توانمند از هر ولایت افغانستان را تهیه کرده و پس از آن بر روی میکانیزمی برای انتخاب زنان شایستهی این بستها کار کردهاند: «شایستهسالاری در نظر گرفته شده است و اینکه این زنان باید دربارهی زنان بیشتر کار کرده باشند و دارای سوابق کاری باشند.»
در دو دههی اخیر همواره حکومت از سوی نهادهای مدافع حقوق زنان نسبت به مشارکت کمرنگ زنان در حکومتداری مورد انتقاد قرار داشتهاند.
شینکی کروخیل، عضو مجلس نمایندگان موضوع تقرری زنان را بهعنوان معاونان والی ارزنده خوانده و آن را گامی مثبت در راستای افزایش مشارکتشان میداند: «بستهای اجرایی در بدنهی حکومت بسیار مهم است و علاوه بر مردان باید حقوق زنان را در نیز در نظر گرفت. زنان دربارهی شماری از مسائل درک بهتری دارند.»
افغانستان هنوز دارای جامعهای سنتی و فضای مردسالار است که تمامی امورات مربوط به سطوح رهبری و مدیریت در بستهای بلند حکومتی متعلق به مردان است. پیش از این نیز زنانی که در بستهای بلند حکومتی بهعنوان معین و یا معاون انتخاب شده بودند از نظر عملکرد مورد نقد قرار گرفتند. خانم کروخیل با انتقاد از جامعهی مردسالار که همواره برای زنان محدودیتهایی وضع کرده، میافزاید: «حاکمیت مردسالاری و وجود جنگسالارانی که در پی حفظ منافع شخصیشان هستند میتوانند نوعی تهدید و مداخله در روند استخدام بهشمار رود.»