د هرات د پاسپورټ په اداره کې د فساد د مستند کولو لپاره مې له لسګونو کسانو سره خبرې وکړې. دې هر يوه د پاسپورټ اخيستلو لپاره د بېلابېلې کچې پيسې ورکړي تر څو له تور بازار څخه پاسپورټ تر لاسه کړي.
یو ارزګانی ځوان رفيع الله عرفان چې لوړي زده کړې لري وايي، چې بې کاري اوج ته رسيدلې او ډیری بې روزګاره کسان په روانې ناروغيو اخته شوي دي.
عام خلک پر طالبانو نیوکه کوي چې په هیواد کې د شته اقتصادي بحران مخنیوي او ولسي خلکو ته د کاري زمینو د برابریدو برخه کې پاتې راغلي، چې له امله یې ځوانانو نشو ته مخه کړې.
د افغانستان د سفيرانو د انسجام شورا غړي وايي، چې د افغانستان يو شمېر سفارتونه د کوربه هيوادونو د فشار او مالي ستونزو له کبله له طالبانو سره تعامل ته اړ شوي او يا يې هم سفارتونه پرېيښي دي.
تېرو جګړو د سویل د نورو ولایتونو ترڅنګ ارزګان کې هم له ډیرو کورنیو سرپناه اخیستې، چې دا مهال د اوسیدو ځای نه لري او د کمرزوي اقتصاد له کبله حیران دي چې سرپناه څنګه برابره کړي.
طالبانو پر افغانستان تر بیا واکمنېدو وروسته، د هيواد د کانونو استخراج ته په پراخه کچه پام اړولی او په دې لړ کې يې لوی تړونونه لاسليک کړي دي.
د طالبانو تر کنټرول لاندې د احصایيې ادارې له شمېرو سره سم، د دې ډلې سرپرست حکومت د واک له نيولو وروسته بيا د سږکال تر غبرګولي مياشت پورې تر ۳۵۰ ميليارده افغانيو زيات عايدات ترلاسه کړي او تر ۲۶۱ ميليارده زياتې افغانۍ يې مصرف کړې دي.
ځايي خلک د بې کارۍ او وسله والو غلاوو د له منځه وړلو په برخه کې طالب چارواکي ګرم بولي او زیاتوي، چې د دغې ډلې د ناغېړۍ له امله په دغو ولایتونو کې ورځ بلې ستونزې په ډېرېدو دي.
له تاجکو او هزاره نجونو سره د طالبانو د مبلغينو تر تاوتريخجن چلند او د هغوی تر نيولو وروسته زياتو خلکو استدلال کاوه چې طالبان د قومي ډلو تحقیر او سپکاوی کوي.
داسې ښکاري لکه په لوی لاس چې د موډرنو زده کړو د سيسټمونو او ادارو د ناکامۍ هڅه کېږي او په هغو سيسټمونو کې د غير مسلکي لاسوهنو او ټاکنو له لارې قصدا د ټولنې ترمنځ د دې ادارو او بنسټونو اعتبار زيانمنېږي.