سراج الدين حقاني زياته کړې چې «په نړيوال تعامل کې د عدالت عنصر نهایت مهم دی» او تر څو چې «اخلاقي اصول» د ضوابطو په توګه په سيمه کې پلي نشي، د باور فضا نشي جوړېدلای.
له يوه اړخه د طالبانو سياستونو له خلکو کاري فرصتونه اخيستي او افغانستان يې په يوه مطلقه انزوا کې اچولی دی، له بله اړخه نه يوازې دا چې د دوی له لاسه پر پېښو شويو ستونزو اعتراف نه کوي.
د توماس د يوټوپيا په نوم کتاب يو خيالي داستان دی چې د مکالمې په شکل ليکل شوی او ليکوال په کې له هغه افسانوي کرکټر سره خبرې کوي چې دې د يوټوپيا په نوم خيالي جزيرې ته تللی، هلته يې وخت تېر کړی او د ژوند يوه داسې بڼه يې تجربه کړې چې له نورې نړۍ بيخي بېله ده.
له طالبانو سره تعامل اوس هم پايلو ته په کتو سره تر حده زيات دی. که له طالبانو سره نور تعامل کېږي، نو بيا بايد لومړی د شوي تعامل پايلو ته وکتل شي چې وړانديني تعامل څومره مثبتې پايلې درلودلې دي؟
په دې ليکنه کې د سياسي علومو او نړيوالو اړيکو د پوهانو نظريات او اندونه را اخلو او همدا راز به د طالبانو د ادارې د نه مشروعيت پر بېلابېلو اړخونو خبرې وکړو.
وېسټ ويلي، چې د بشري حقونو له ځانګړي راپورچي ریچارډ بېنټ سره په اړيکه کې دی.هغه ليکلي چې د بشري حقونو د حالت په خرابېدو په ځانګړې توګه د ښځو او نجونو لپاره بايد د بېنټ د کار او راپور ملاتړ وشي.
طالبانو د تازه محدودیتونو په لړ کې د پلازمینې کابل په ګډون په یو شمیر ولایتونو کې ښځې له تفریحي پارکونو، سپورټي کلبونو او عمومي حمامونو ته له تګ منع کړې دي.
اڅکزی قوم چې له طالبانو سره سخت مخالف دي، د وژنې لړۍ يې لا هم روانه ده. خو حقاني شبکې له دې اختلاف څخه ګټه اخيستې ده او د اڅکزي قوم ملاتړ يې کړی دی.
د ملګرو ملتونو د امنيت شورا په راپور کې طالبان تورن شوي چې د القاعدې په ګډون له تروريستي ډلو سره يې اړيکې نه دي پرې کړي او د دوحې پر هوکړه ليک يې عمل نه دی کړی.
اسلامي نظام اصلا څه دی؟ ايا دا سياسي-اسلامي ګوندونه او د اسلامي نظام لپاره جنګېدونکې جهادي ډلې چې د اسلامي نظام د تطبيق لپاره هڅې کوي، د اسلامي نظام ټولمنلی تعريف لري؟