د شیخ زاید پوهنتون له ۱۲ ډېر پوهنځي لري، د ډيرو يې د زده کړو بهير په عملي کار ولاړ دی، خو محصلين يې وايي، د ځينو ستونزو له امله يوازې ورته په شفاهي ډول تدريس کېږي.
په خوست کې يوه برخه ښځې چې په خپل شخصي لګښت د لاسي صنايعو په کاروبار بوختې دي، د بازار له نشتون شکايت کوي او وايي، د توليداتو لپاره يې پيرېدونکي کمرنګه او هټۍ وال يې هم په مناسبه بيه ترې نه پیري.
خوستي پانګوال وايي، په تېر نظام کې امنيتي ستونزې او اوس یې پر وړاندې لوړه مالیه لوی خنډونه دي او نه شي کولای چې د طالبانو له خوا ټاکل شوې ماليه پرېکړي.
په خوست ولايت کې په تېرو څو کلونو کې د بېلابېلو لاملونو له امله په غرونو کې د چارمغزو سربېره د جلغوزيو او نورو ځنګلونو اړوند ونې وهل شوي دي.
دوی دغه اقدام تېره ورځ (شنبه،۲ د مرغومي) کړی او د يو پرېکړه ليک په خپرولو سره يې د ولور نه اخيستو سربېره د نورو بېځايه مصارفو له کولو هم مخنيوی کړی او ويلي دي، چې يوازې به دوه تولې سره زر نجلۍ ته اخلي.
ګربزو قوم د ناوړه دودونو مخنيوي دا پريکړه د کلتوري ستونزو د هواري لپاره کړې ده، د يادې ولسوالۍ اوسېدونکي وايي، په سيمه کې يې له دې وړاندې داسې رواجونه موجود وو، چې له اسلام او کلتور سره خلاف و.
خوست کې د يوې سلماني مالک چې نه يې غوښتل نوم يې څرګند شي، اطلاعات روز ته په دې پرېکړه اندېښنه څرګنده کړه او ویې ويل، چې د وېښتانو جوړل يې د ګټې وټې يوازينۍ لاره ده او غوښتنه يې وکړه چې په دې برخه کې دې پر دوی لګول شوي محدودیتونه راکم کړي.
د خوست اوسېدونکي د موټرو په ښېښو د ناسمو پیغامونو لیکل د ټولنې لپاره په زيان فرهنګ ګڼي او وايي، که يې مخه و نه نيول شي افغان کلتور ته به زيان ورسوي.
د پوهنې رياست طالب مسوولينو د دې ازموينې موخه نه دی څرګنده کړې، خو په دغه ولايت کې يو ښوونکي چې نه يې غوښتل نوم يې څرګند شي په دولتي لېسو کې د هغو ښوونکو د ګوښه کېدو لپاره اخيستل کېږي چې له اوسني نظام سره فکري مخالفت لري او يا يې هم د کورنۍ غړو په تېر نظام کې نظامي دندې ترسره کړې وي.
د خوست ميشتو په وينا د پوهنې رياست د نه پاملرنې له امله په دولتي ښوونځيو کې د زده کړو کيفيت ته تر ډېره پام نه کېږي او هغه خلک چې اقتصاد يې ښه وي، هڅه کوي چې خپل ماشومان په خصوصي ښوونځيو کې شامل کړي.