زهرا جویا
ساحه‌ی پل سوخته در غرب کابل به محل بودوباش همیشگی معتادان مواد مخدر تبدیل شده است. از سیزده سال به این‌سو این منطقه محل دایمی معتادانی است که از ایران، پاکستان و ولایت‌های مختلف افغانستان برای دسترسی آسان به مواد مخدر و از سر بی‌پناهی در این‌جا تجمع کرده‌اند.
اکنون دود و بوی انواع مختلف مواد مخدر در این ساحه به یک نگرانی جدی برای ساکنان اطراف پل سوخته مبدل شده است. شماری از کارشناسان صحی، ساحه‌ی پل سوخته در غرب کابل را مکان خطرناکی توصیف کرده، می‌گویند که حکومت افغانستان باید هرچه زودتر این ساحه را تخلیه کند. زیرا، احتمال افزایش معتادان در این ساحه بسیار زیاد است.
داکتر ننگیالی غوث اسلمی، متخصص جراحی پلاستیک و رییس شفاخانه‌ی مولا علی به روزنامه‌ی اطلاعات روز گفت کسانی که در اطراف پل و در نزدیکی معتادان قرار دارند، اکثریت آنان متاثر از دود و بوی مواد مخدر شده‌اند.
او تأکید کرد که ساحه‌ی پل سوخته اکنون به مکان «تولید مکروب و ویروس‌ها» مبدل شده و کسانی که در این ساحه به‌عنوان تماشاگران حضور می‌یابند و نیز کسانی که در اطراف پل کار می‌کنند بیشتر از همه آسیب‌پذیر اند و در معرض خطر قرار دارند.
آقای اسلمی افزود که تمام معتادان در زیر پل سوخته در وضعیت بسیار ناگواری قرار دارد که از لحاظ صحی هیچ‌گونه توجهی به آنان نمی‌شود. اکثر آن‌ها به علاوه‌ی اعتیاد، مبتلا به ویروس‌های ( H.B.S, HCV, CDRL و HIV) هستند.
وی میگوید که بازدید از ساحه‌ی تجمع معتادان روی روح و روان کودکان، نوجوانان و حتا بزرگ سالان تاثیرات بسیار منفی برجا می‌گذارد.
این داکتر میگوید معتاد بودن علاوه بر این‌که ویران‌کننده است، برای یک‌تعداد از جوانان و کودکان تشویق‌کننده نیز است: «در تمام حالات دود با گاز کاربن‌دای اکساید در فضا یکجا شده، تنفس می‌شود. این وضعیت بسیار خطرناک است. اگر در زیر پل یک هزار نفر حضور دارند و هر نفر یکبار در روز دود کند، هزار بار دود همه‌ی فضا را آلوده می‌سازد و از سوی مردم تنفس می‌شود. اگر حکومت و کسانی که در این عرصه مسوولیت دارند، توجه نکنند، ما شاهد یک فاجعه‌ی انسانی خواهد بودیم.»
او از مردم می‌خواهد که در صورت امکان از مکانهای تجمع معتادان دوری و از دیدن آن‌ها خودداری کنند.
شاهدان عینی در اطراف پل سوخته نیز در گفت‌وگو با اطلاعات روز تأیید می‌کنند که شماری از کسانی که از چند سال به این‌طرف در اطراف پل و روی پل مصروف کار بودند، به مصرف مواد مخدر روی آورده و معتاد شده‌اند.
یکی از شاهدان عینی که نمی‌خواهد نامی از او بیاید، میگوید که سه نفر از کسانی که روی پل سوخته مصروف کار بودند پس از چهار سال معتاد به مواد مخدر شده و اکنون در زیر پل هستند.
او که 12 سال است در روی پل سوخته انگشترفروشی می‌کند، میگوید که یکی از دوستانش که از شش سال قبل به این‌طرف باهم همکار بودند، حالا معتاد شده و در زیر پل سوخته است.
این شاهد عینی افزود که دوست‌اش قبل از آن از مواد مخدر استفاده نمی‌کرد، اما پس از آن‌که در طول روز روی پل کار می‌کرد، از بوی و دود مواد مخدری که معتادان در زیر پل استفاده می‌کنند، معتاد شده است.
از او پرسیدم که آیا خودش نیز در خطر اعتیاد قرار دارد یا خیر، گفت: «سال‌های اول که این‌جا کارم را آغاز کردم، روزانه بوی و دود مواد شدید مرا سر درد می‌کرد، اما حالا خیلی عادی شده. وقتی کدام روز این‌جا نیایم، راستش دلتنگ می‌شوم.»
اشرف نام مستعار یکی دیگر از کسانی است که تقریباً از 10 سال به این‌طرف بر روی پل سوخته شلوار‌فروشی می‌کند. او میگوید که در این سال‌ها شاهد صحنه‌های بسیار دردناکی بوده است.
اشرف گفت: «در سال‌های اول پل سوخته برای مردم مثل یک سینما بود. زنان، کودکان و مردان، روزانه بیش از سه صد نفر در روز این‌جا به تماشا می‌آمدند. یک کودک حدود هشت ساله همیشه کنارم می‌نشست و معتادان را تماشا می‌کرد. او را تقریباً در طول یک سال هر چند روز بعد در میان تماشاچیان می‌دیدم. چند ماه پیش زنی آمد و جسد پسرش را از زیر پل بیرون کشید و با خودش برد. او همان بچه‌یی بود که برای دیدن پل سوخته و معتادان می‌آمد. عذاب وجدان دارم از این‌که نتوانستم او را نصیحت کنم و نجاتش بدهم.»
این مرد 60 ساله که به گفته‌ی خودش اکنون از روی اجبار تماشاگر «مرگ انسانیت» در پل سوخته است، حکومت را مقصر می‌داند و میگوید که مأموران پولیس و کارمندان جنایی پولیس کابل با قاچاقبران و مافیای مواد مخدر دست دارند.
او گفت که در طول روز فروشندگان کوچک مواد در زیر پل حضور دارند و هرکس که زیر پل بروند، صدا می‌زنند که «چقدر مواد نیاز داری؟» اما شبانه پس از ساعت 11 شب بازار خرید و فروش مواد مخدر از سوی قاچاقبران بزرگ گرم می‌شود.
اشرف زیر پل سوخته را یک «بازار بزرگ» توصیف کرده و میگوید بعضی‌ها شبانه جسد معتادانی را که از شدت سرما و گرسنگی جان‌شان را از دست می‌دهند به مکانهای نامعلومی می‌برند و دفن می‌کنند.
وزارت مبارزه با مواد مخدر نیز معتاد شدن یک‌تعداد از کسانی را که در اطراف پل سوخته و مکانهای تجمع معتادان حضور دارند، تأیید می‌کند
حنیف دانش‌یار، سخن‌گوی وزارت مبارزه با مواد مخدربه روزنامه‌ی اطلاعات روز گفت که این وزارت هنوز مشخصاً در این مورد تحقیق نکرده است، اما تیم‌های صحی وزارت صحت و تیم‌های ساحوی وزارت مبارزه با مواد مخدر در جریان بازدیدشان متوجه این موضوع شده‌اند.
آقای دانش‌یار تأکید کرد که تعداد این افراد بسیار کم و انگشت‌شمار است. بیشتر کسانی که مواد غذایی برای فروش به زیر پل می‌برند، از دود و بوی مواد متاثر شده و کم‌کم به اعتیاد روی می‌آورند.
وی افزود که این وزارت در هماهنگی با وزارت داخله برای جلوگیری از رفت‌وآمد این افراد کار می‌کنند تا از ورود آنان به زیر پل جلوگیری شود.
آقای دانش‌یار میگوید که وزارت مبارزه با مواد مخدر از افزایش تعداد معتادان در کشور نگرانی بسیار جدی دارد، زیرا به گفته‌ی وی عوامل بسیار زیادی وجود دارد که سبب روی آوردن افراد به اعتیاد می‌شود.
وی افزود: « در خصوص افزایش اعتیاد در افغانستان نگرانی بسیار جدی داریم، زیرا عوامل بسیار زیادی هم وجود دارد که باعث اعتیاد می‌شود. اما عدم وجود شغل مناسب، ناامنی و سرخوردگی باعث شده که مردم به اعتیاد روی بیاورند.»
سخن‌گوی وزارت مبارزه با مواد مخدر میگوید که این وزارت در دو بخش جلوگیری از اعتیاد و تداوی افراد معتاد کار می‌کند.
به گفته‌ی وی در سرتاسر افغانستان ظرفیت تداوی 40هزار معتاد در یک سال وجود دارد.
