تحلیل

طالبان امکانات مالی و نظامی کمتری دارند و با محدودیت‌های داخلی و بین‌المللی بیشتری مواجهند؛ اما چون بی‌وقفه کار می‌کنند، برنامه می‌ریزند و برنامه‌های خود را با قدرت و دقت عملی می‌سازند، نسبت به حکومت در رسیدن به اهداف خود کامیاب‌تر هستند.

گفت: «قربان خداجان شوم که باران رحمتش شور‌شور می‌بارد. یک چند روپه خو به رضای خداجان کمک بته.» وقتی گفتم «دعا کو»، عصاب نفر خراب شد و گفت: «دعای چه بیادر؟ بته پیسه بته. چه می‌کنی ایقه پیسه ره؟ ده گور می‌بری؟»

فردایش درحالی‌که هم‌اتاقی‌های خیرعلی تصمیم گرفته‌اند، برای شب تخم مرغ بپزند، صدای «گدب و گدوب» موسیقی می‌آید که می‌خواند: «یک قدم پس، یک قدم پیش» خیرعلی قدم پیش می‌گذارد و بی‌خبر از اتاق خارج می‌شود. این بار نقشه کشیده و قصد ندارد ناکام بر‌گردد.

دانشجوی فلسفه باید با استفاده از دانش نظریِ که از فلسفه کسب می‌کند وضع موجود را نقد کند. نقد و نظر درباره جامعه امروز ضروری است، خصوصا جامعه‌‌ی ما که همگی وضع موجود را همچون معضل و فاجعه می‌بینیم. دانشجوی فلسفه باید بتواند پیوند درست میان دانش‌ نظری‌اش و واقعیت‌های موجود در جامعه برقرار کند.

طالبان از لحاظ ساختار علوم دینی نیز با واپس‌زنی تفسیر اجتهادی و عقلانی از آموزه‌های دینی-اسلامی، تفسیر مضیق و سخت‌گیرانه را پیش گرفته‌اند. این گروه با کم‌ترین آگاهی از متن دین اسلام و بدون کوچک‌ترین مراجعه به‌منابع اصیل اسلام هیچ نوع پیشرفت علمی را برنمی‌تابند و با تمام منابع و ابزار آبادانی در جنگ‌اند.

خطای ما در اندیشه‌‌ورزی، این است که ما خردورزی روش‌‌مند و پلورالیزم را در درون سنت استبدادخو و خودکامه‌‌پرور جست‌‌وجو می‌‌کنیم. از درون مثنوی مولوی، منطق‌‌الطیر عطار و حدیقه‌‌ی سنایی، هیچ‌‌گاه خرد انتقادی حاصل نمی‌‌شود. گرچند جرقه‌‌هایی از خرد وجود دارد.