طالبان؛ هیولای وحشت در شاهراه‌ها

طالبان؛ هیولای وحشت در شاهراه‌ها

در ادامه‌ی گروگان‌گیری طالبان، این گروه چهار غیرنظامی را سه روز پیش در دره «قره‌باغ» غزنی ربودند. در این ماه طالبان دست‌کم سه بار مسافران را در مسیر راه غزنی گروگان گرفته‌اند. براساس گزارش‌های رسمی، هم‌اکنون تعداد گروگان‌گرفته‌شدگان در جریان دو هفته‌ی گذشته توسط طالبان به ۱۷ نفر رسیده‌اند. هرچند گروگان‌گیری طالبان از غیرنظامیان در شاهراه‌ها مسأله‌ی تازه‌ی نیست، اما این کار طالبان ابعاد تازه و نگران‌کننده‌ای به خود می‌گیرد. طالبان در کنار جنگ از پدیده‌ی گروگان‌گیری مسافران به‌‌عنوان ابزار باج‌گیری و اهرم فشار بر دولت برای مقاصد سیاسی‌شان استفاده می‌‌کنند تا همزمان با مذاکرات صلح بین‌الافغانی جنگ روانی‌شان را با دامن‌زدن نارضایتی مردم از دولت، ابعاد تازه‌تری ببخشد. همچنین فشارهای اجتماعی را بر دولت وارد کنند.

واقعیت این است که تکرار گروگان‌گیری طالبان ار غیرنظامیان و مسافران در شاهراه‌های کشور نشان می‌دهد این گروه‌ از هر عمل برای رسیدن به اهداف سیاسی‌شان استفاده می‌کنند و پروای قواعد و هنجارهای اخلاقی و انسانی را ندارند. برای‌ آن‌ها جان مردم ملکی و بی‌گناه اهمیت ندارد و در بند این نیستند که این اعمال‌شان، جنایت‌های بشری شمرده می‌شود. این روحیه‌ی گروه طالبان بارها منجر به فاجعه‌ی انسانی شده و طالبان دست به کشتار جمعی مسافران زده است. به‌‌عنوان مثال کشتن دسته‌جمعی ۱۴ مسافر در مسیر راه کابل-غور که همه‌ی قربانیان غیرنظامیان بودند. رویدادی که در جمع کشته‌شده‌ها یک نوعروس نیز شامل بود. در کنار گروگان‌گیری بارها رفتار بد و خشین طالبان با مسافران در شاهراه‌های کشور خبرساز شده است. گزارش‌هایی از اخاذی طالبان بارها نیز رسانه‌ای شده، حتا مسافران گفته‌اند که طالبان در شاهراه هرات – کابل از مسافران «بیگاری» می‌کشند.

ضمن گروگان‌گیری، این روزها چشم‌دید مسافران از برخورد طالبان در شاهراه‌های کشور روایت ترس، وحشت و ارعاب است. چشم‌دید بسیاری از کسانی که این روزها در شاهراه‌های کشور سفر می‌کنند، از ایست‌های بازرسی طالبان تجربه آزار و اذیتِ بدون دلیل است. افراد طالبان به‌دلیل یک عکس زن در موبایل، مسافری را تا حد مرگ لت‌وکوب کرده است. اولین کاری که طالبان در ایست‌های بازرسی‌شان می‌کنند، بررسی موبایل مسافران است که نقض حریم خصوصی‌شان است. مسافری که به‌تازگی از کابل به قندهار سفر کرده بود، می‌گفت وقتی در ایست‌های بازرسی، افراد نقاب‌پوش و تفنگ بر دوش طالبان به بس مسافربری بالا می‌شدند، سکوت مرگ حکم‌فرما می‌شد. بدرفتاری طالبان با مسافران در مناطق تحت حاکمیت‌شان، نشان می‌دهد که طالبان همچنان همان گروه متحجری است که مردم در سال‌های حاکمیت این گروه شاهد بودند. هیولای ترس و وحشت طالبان در شاهراه‌ها از یک‌سو، سفر برای شهروندان را سخت کرده است و از طرف دیگر، بی‌پروایی طالبان را به قواعد و هنجارهای اخلاقی و انسانی به نمایش می‌گذارد.

کارنامه اخلاق رفتاری طالبان با شهروندان سیاه و تاریک است. صدها بار طالبان به کشتار غیرنظامیان، استفاده از غیرنظامیان به‌‌عنوان سپر انسانی، تخریب و غارت دارایی‌های عامه، ویران‌کردن زیربناها، حتا تجاوز جنسی به زنان و دختران و ده‌ها جنایت دیگر انسانی دست زده‌اند. روایت عطش طالبان برای تخریب حکایت مثنوی هفتاد من است. از شاهراه‌ها گرفته تا ساختمان‌های مکاتب، پایه‌های مخابراتی، بندهای آب، پایه‌های برق و هر نوع تأسیسات عامه نشان زخم طالبان را بر تن دارد.

طرف دیگر ماجرا دولت است. حکومت در برابر رویکرد گروگان‌گیری طالبان برخورد جدی نشان نمی‌دهد. با این‌که پدیده‌ی گروگان‌گیری و ترس از آزار و اذیت طالبان سال‌هاست که به کابوس شهروندان در شاهراه‌های کشور بدل شده، اما هنوز مردم شاهد اقدام جدی حکومت در برخورد با این مشکل نبوده‌اند. هر باری که شهروندان برای مقاصد سیاسی و نظامی گروگان گرفته شود مضاف بر این‌که جان شهروندان به خطر مواجه می‌شود، اعتماد مردم نسبت به عملکرد دولت ضربه می‌خورد و به نارضایتی مردم از دولت دامن می‌زند. انتظار مردم این است که حکومت افغانستان باید در برخورد با پدیده‌ی گروگان‌گیری و تأمین امنیت شاهراه‌ها به گونه‌ی جدی و با تمام توان ایستاد شود.