به جز از برخی از تعهدات اساسی در زمینه بازگرداندن دیپلماتها و توافق برای آغاز گفتوگوی «سازنده» با ایالات متحده در مورد موضوعاتی مانند امنیت سایبری و سیاست خارجی، در رفتار پوتین هیچ چیزی دال بر تغییر رویه او در نتیجهی اولین دیدار رودررو میان این دو رهبر در روز چهارشنبه وجود نداشت. به نظر میرسد هیچ حجمی از کلمات دوستانه، مانع رهبر روسیه در پیشبرد برنامههای سیاسیاش، در داخل و خارج روسیه، نمیشود، و تقریبا مصونیت کامل دارد.
پوتین با وجود اینکه در ابتدای کنفرانس مطبوعاتی اظهار داشت که به نظرش «هیچ نوعی از خصومت» بین او و بایدن وجود ندارد، برای پیشگیری از بروز انتقاد نسبت به فدراسیون روسیه، با همان زبان انتقادجویانهی همیشگی ضد امریکایی صحبت کرد.
زمانی که سیانان در مورد حملات سایبری به نهادهای امریکایی از خاک روسیه سوال کرد، پویتن حملات سایبری به روسیه را مطرح کرد. وی همچنین افزود: «تا جاییکه به امنیت سایبری مربوط میشود، توافق کردیم که در این زمینه رایزنی را آغاز کنیم، و من معتقدم این موضوع اهمیت بهسزایی دارد. بدیهی است که هر دو طرف باید تعهدات خاصی را بپذیرند.»
زمانی که سیاست داخلی روسیه مورد پرسش قرار گرفت، پوتین بارها با انتقاد از ثبات و جایگاه اخلاقی امریکا، به شورش پانزدهم جنوری و کشتهشدن جورج فلوید اشاره کرد. وی خطاب به بسیاری از سیاهپوستان امریکا گفت «شما حتا فرصت ندارید دهان خود را باز کنید و به ضرب گلوله کشته میشوید.»
هنگامی که در مورد سرکوب مخالفان سیاسی داخل روسیه، بهویژه دستگیری الکسی ناوالنی از او پرسیده شد، پوتین، رییسجمهور روسیه، گفت که این مخالف مشهور در واقع میخواست که دستگیر شود: «این مرد میدانست که قانون روسیه را نقض میکند. او دو بار محکوم شده … آگاهانه میخواست قانونشکنی کند. او دقیقا همان کاری را کرد که میخواست. بنابراین (در مورد او) چه بحثی میتوانیم داشته باشیم؟»
در مورد الحاق غیرقانونی روسیه به کریمه، پوتین ادعا کرد که فعالیت نظامی کشورش در منطقه کاملا منطبق با قوانین بینالمللی است و در واقع این امریکاییها بودند که از راه تجاوز بهدنبال «استحکام توانایی خود در مرزهای روسیه» بودند. وی در مورد موضع حساس پیوستن اوکراین به ناتو گفت که «این موضوع جای بحث ندارد.»
ناظرانی که رییسجمهور روسیه را به صورت منظم زیر نظر دارند، به این سطح از اعتماد به نفس و لحن تحقیرآمیز وی عادت دارند. پوتین مردی است که به قدرت مطلق خود در خانه کاملا اعتماد دارد و میتواند در نشستی مقابل قدرتمندترین فرد روی زمین بنشیند و تقریبا هیچ چیزی برای باختن نداشته باشد.
دستاورد پوتین چه بود؟
وجههی عمومی این نشست تقریبا متناسب با نیازهای پوتین برای سیاستهای داخلیاش طراحی شده بود. این جلسه به درخواست ایالات متحده برگزار شده بود، و تا جایی که به کرملین مربوط میشود، مهر تأییدی بود بر این که پوتین رهبری همسطح رییسجمهور ایالات متحده است.
اولگ ایگناتوف، تحلیلگر ارشد گروه بحران روسیه، گفت: «این دقیقا همان چیزی است که کرملین میخواهد. گفتوگو از جایگاهی برابر با ایالات متحده و به گونهای که طرف مقابل تغییر موضع مسکو را شرطی برای گفتوگو در نظر نگیرد.»
وی گفت: «تردیدی نیست که اگر گفتوگو به بنبست برسد یا در مسیری قرار بگیرد که به نفع مسکو نباشد، پوتین به آزمودن بایدن ادامه خواهد داد. این نشست را نمیتوان آغاز عادیسازی روابط دانست، بلکه فقط وقفهای در فرایند افزایش وخامت است.»
هرچند ممکن است اختلاف نظر بین پوتین و رییسجمهور ایالات متحده به وجود آید، اما تمام اقدامات رییسجمهور روسیه با توجه به نقشی که در سیاست داخلیاش خواهد داشت، صورت میگیرد.
کئیر گیلس، همیار مشاور ارشد برنامه روسیه و اورسیا در چاتام هاوس، خاطرنشان میکند که ایستادن در برابر امریکا بخش مهمی از موفقیت پوتین در خانه است.
وی گفت: «پاسخ قوی او به سوالات ملایم رسانههای سرسپرده روسیه و پرسشهای چالشبرانگیز روزنامهنگاران خارجی، در میان روسهایی که با او اتفاق نظر دارند و میگویند این غرب است که در این رابطه شریک خطرناک، غیرقابل پیشبینی و تهاجمی به شمار میرود، امتیازاتی برای او در بر خواهد داشت.»
البته، رویدادهای روز چهارشنبه روایتگر وقایعی است که در طول دهه گذشته اتفاق افتاده است: غرب، هر چقدر هم از موضع قدرت در مورد روسیه صحبت کند، تا حد زیادی قادر به مهار پوتین و متحدانش نیست. از نظر مخالفان پوتین، این رویکردها بر روی شخصی که مخالفان سیاسی را مسموم میکند، در انتخابات سایر کشورها دخالت میکند، بشار اسد، دکتاتور سوریه را در بمباران کشور خودش حمایت میکند و خاک کشوری دیگر را ضمیمه خاک خود میکند، بازتاب کافی نداشته است.
از نظر بسیاری از طرفداران وی، دیدار پوتین با رییسجمهور ایالات متحده مهر تأییدی بر توجیه کامل اقدامات روسیه بوده است. استدلال آنها این است که پوتین منطقا موافقت کرده است که در مورد مسائل بزرگ بینالمللی مانند صلح با ایالات متحده کار کند و کانالهای مرسوم دیپلماتیک را ترمیم کند. او موفق به انجام این کار شد در حالی که نقایص موجود در جامعه امریکا را برجسته و از جامعه خود دفاع کرد.
این نشست همچنین به پوتین فرصتی داد تا در روند وخیمشدن روابط بین مسکو و واشنگتن دیسی وقفهای ایجاد کند، زیرا ایالات متحده احتمالا در حال حاضر تمایلی به اعمال تحریمهای اقتصادی اضافی علیه روسیه یا توبیخ پوتین به خاطر دستگیری مخالفان در خانه نداشته باشد. همه اینها میتواند هنگام برگزاری انتخابات پارلمانی روسیه در اواخر سال به نفع پوتین باشد.
خلاصه اینکه پوتین به ژنو رفت و دقیقا همان چیزی را که میخواست به دست آورد. او سوئیس را درحالی ترک میکند که به یک پیروزی بزرگ دیپلماتیک دست یافته، آن هم صرفا با بازگشت به کشورش.