الکساندر خرولنکو
منبع: ریانووستی
مهدی زرتشت
بن‌بست‌های امنیتی در افغانستان، ناامیدی به همراه آورد. ایالات متحده و ناتو نیروهای‌شان را به عقب‌نشینی فراخواندند و کشور را با همان مشکلات داخلی که در سال 2001 سبب حمله شدند، تنها گذاشتند؛ از بسیاری جهات، وضعیت وخیم‌تر از گذشته است.
***
نتایج سری مأموریت
به تاریخ 28ام دسامبر، خاموشانه پرچم ناتو پایین کشیده شد و به‌جای آن پرچم دیگر، مأموریت غیر‌جنگی تحت نام «حمایت راهبردی» که به معنای کاهش ده برابر تعداد نیروهای خارجی در افغانستان است، بلند شد. در همین ارتباط، جان کمپبل، فرمانده نیروهای بین‌المللی کمک به امنیت (آیساف) با کلام عهد جدیدی، خلاصه کرد: «ما مردم افغانستان را از ترس و تاریکی نجات دادیم و برای آن‌ها امید به آینده را به ارمغان آوردیم.»[…]
در واشنگتن باراک اوباما را به‌خاطر پایان مأموریت جنگی ناتو در افغانستان، نامزد جایزه‌ی صلح نوبل کردند- جنگی که 13 سیزده سال به طول انجامید. طولانی‌ترین جنگ در تاریخ آمریکا به پایان خود رسید؛ زیرا که عملیات در افغانستان ضربه‌های قوی را بر بدنه‌ی تروریسم بین‌المللی وارد کرد.
نام بردن از نتایج این مأموریت طولانی، فاقد اعتبار است و در این مورد، چیز خاصی گفته نمی‌شود. در طول سیزده سال در افغانستان، در حدود سه هزار از نیروهای بین‌المللی جان‌شان را از دست دادند و بیش از 21 هزار افراد ملکی نیز قربانی شدند. ایالات متحده، بالاتر از 700 میلیارد دالر را صرف عملیات جنگی در افغانستان کرد. جزئیات نتایج نیروهای جنگی در افغانستان را روزنامه‌ی آمریکایی واشنگتن تایمز نشر کرد.
تمام این تلاش‌ها اساساً به شکست طالبان و تغییر نرخ رشد مواد مخدر و جنگ‌های داخلی، منجر نشدند و رشد پدیده‌های مذکور در هر زمان، قابل حدس است. طالبان خود نیز امید نداشتند که «از تاریکی» بیرون بیایند. شبکه‌های تروریسم بین‌المللی با حضور و حمایت از دولت اسلامی، همین اکنون تا پشت دروازه‌های افغانستان رسیده‌اند.
در طول سیزده سال مأموریت، پایه‌های اقتصادی در این کشور شکل نگرفته است، به جمعیت بیکاران افزوده می‌شود و سود بیش‌تر از طریق محصولات کشت خشخاش بوده است و به گفته‌ی وزارت امور خارجه‌ی آمریکا، تولید خشخاش به مرحله‌ی بالایی خود رسیده است. 90 درصد تریاک دنیا در افغانستان تولید می‌شود. […] بنابراین، نتایج سری جنگ طولانی آمریکا در افغانستان عبارت از هرج‌و‌مرج، اختلال در روند صلح و امنیت بین‌المللی از جمله آسیب به مالیات‌دهندگان آمریکایی و اروپایی است.
آینده‌ی مبهم
مأموریت بین‌المللی در افغانستان موفق به ایجاد یک سیستم پایدار دولتی نشد. عدم ثبات سیاسی دلیل اصلی نگرانی‌هاست. جا‌گزین سیاسی حامد کرزی، اشرف غنی، پس از ادای سوگند تا‌به‌حال نیز موفق نشده است کابینه‌ی دولت جدید را تشکیل دهد. اختلافات گسترده میان رییس جمهور اشرف غنی و همکار سیاسی او، عبدالله عبدالله، هنوز به قوت خود باقی اند. ادامه‌ی اختلافات، دستگاه دولت را فلج کرده و اعتراض‌های گسترده‌ای را به بار آورده است.
آژانس توسعه‌ی بین‌المللی آمریکا با لحن انتقادی از سطح آموزش نظامی پیتر تامسون، سفیر سابق آمریکا در افغانستان یاد می‌کند و خاطرنشان می‌سازد که در زمان او، فساد به درجه‌ی بالایی میان رهبران افغانستان شکل گرفت. گسترش ایده‌ی استقلالیت مقام‌های افغان به‌طور ناخواسته روند اصلاحات و شایستگی را از مسیر درست خارج می‌سازد. این می‌تواند به معنای یک بحران بزرگ باشد.
در سال 2014، تقریباً تمام عملیات نظامی علیه طالبان، با حمایت سربازان ناتو (پوشش هوایی) توسط نیروهای امنیتی افغانستان انجام شدند. در سال جاری، نیروها کاهش پیدا می‌کنند که این می‌تواند بر روحیه‌ی نیروهای دولتی افغانستان، تأثیر منفی بگذارد. خلاء قدرت فرصت را برای فعالیت بیش‌تر شبه‌نظامیان دولت اسلامی، مهیا می‌سازد؛ آن‌گونه که در حوزه‌ی مأموریت نظامی آمریکا در عراق اتفاق افتاد.[…]
ستاد کل فدراسیون روسیه، از وخامت اوضاع در افغانستان خبر می‌دهد. احتمالاً در سال جاری، وضعیت در مرزهای تاجکستان، ازبکستان و قرغیزستان بدتر خواهد شد. بنابراین، وخامت اوضاع در افغانستان، امنیت کل منطقه‌ی آسیای مرکزی را تهدید می‌کند. به همین دلیل، در بهار سال 2014، شورای ناتو همکاری با روسیه بر سر محافظت از پروژه‌های مشترک در افغانستان را مورد حمایت قرار داد.
روسیه بارها همکاری‌اش را با سازمان ملل و همه‌ی ذی‌نفعان در مورد بهبود وضعیت افغانستان ابراز کرده است. با این حال، صعود گراف حوادث اخیر نشان می‌دهد که در برنامه‌های آمریکا و ناتو راه‌حل نهایی مسایل، هنوز تعریف مشخصی ندارد. موضوع برنامه‌ی انتقال تجهیزات نظامی آمریکا از افغانستان به اوکرا‌ین، آن‌هم در حالی که افغانستان در وضعیت جنگی قرار دارد، خود بسیاری از واقعیت‌ها را بر‌ملا می‌سازد.
این در حالی است که قبلاً آمریکایی‌ها به افغانستان وعده سپرده بودند که همه‌ی سلاح‌های آمریکایی را برای نیروهای افغان می‌گذارند تا این نیروها از آن‌ها برای مقابله با طالبان، به‌خصوص در ولایت‌های نا‌امن جنوبی، استفاده نمایند. اما اکنون دیده می‌شود که واشنگتن، به‌وضوح منافع کابل را نادیده گرفته است. اشرف غنی در جریان دیدار با مقام‌های آمریکایی که قرار است در ماه جنوری سال جاری صورت گیرد، در نظر دارد که برای دفاع از کشور، از آمریکا اسلحه مطالبه کند.