یازدهمین گفتوگوهای سالانه تحت عنوان «گفتوگوهای امنیتی هرات» در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان امروز (دوشنبه، ۶ قوس) آغاز شد.
«بازخوانی افغانستان: راهکارهای متفاوت» موضوع این نشست دوروزه است. انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان برگزارکنندهی این نشست است.
اشتراککنندگان این نشست هم عمدتا سیاستمداران مخالف طالبان، کارشناسان، سیاستمداران و نمایندگان برخی از کشورها اند.
رنگین دادفر سپنتا، رییس بورد مشورتی انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان و وزیر امور خارجهی پیشین در افتتاحیهی کنفرانس امنیتی هرات سخنرانی کرده و گفته است که از فروپاشی کشور دو سال و سه ماه میگذرد.
بهگفتهی او، در این مدت دهها هزار شهروند تحصیلکرده و آموزشدیده مجبور به فرار از کشور شدهاند و هزاران نفر از زنان و مردان افغانستان به زندانها انداخته شده و شکنجه شدهاند.
او با اشاره به اعتراضات زنان گفته است که مبارزهی «پر فروغ زنان کشور ما برای رهایی و تحقق حقوق انسانی شان پرجلالترین نماد و نمود مبارزهی مردم ما برای آزادی و دموکراسی است».
سپنتا گفته است که روایت طالبانی از کسب قدرت همان حکایت پیروزی جهاد و پایاندادن به اشغال افغانستان توسط «صلبیون و کفار است»، اما بهگفتهی او، واقعیت این روایت در عمل این است که «طالبان در نتیجهی ناکارایی دولت جمهوری اسلامی افغانستان و در پسآمد دگرگونیهای ساختاری در نظام سیاسی جهانی و ایجابات نوین استراتژیک در سطح دنیا به قدرت رسیدند».
او افزوده است که بسیاری از سیاستمداران و حکومتها در همسایگی افغانستان و در جهان از سیاسیون و جامعهی مدنی افغانستان میخواهند که با طالبان تعامل کنند. بهگفتهی سپنتا، نگاه جهان بیرون به معضل افغانستان با نگاه اکثریت مردم افغانستان تفاوتهای ذاتی دارد.
او گفته است: «درد ما مردم افغانستان، درد نداشتن استقلال، نداشتن حکومت قانون، نداشتن امنیت سیاسی و اجتماعی و محروم بودن از رشد اقتصادی و برابری فرهنگی و قومی است.»
وزیر خارجهی پیشین اضافه کرده است که در تمام پیشنهادهایی که تا اکنون در پیوند به سیاست تعامل با طالبان مطرح شده، هیچ طرح مشخص و نقشه راهی با نتیجهی نهایی مطرح نشده است.
او در عین حال گفته است که از دید طالبان آنان یک دولت همهشمول و اسلامی ایجاد کردهاند و دیگران باید به آنان بیعت کنند.
سپنتا از گزارش و نقشه راه فریدون سینیرلیاوغلو، هماهنگکنندهی سازمان ملل در امور افغانستان انتقاد کرده و گفته است که «نیازی به سفیدکردن طالبان در میان سیاستهای وحشتناک در افغانستان، از جمله آپارتاید جنسیتی نیست».
او در بخشی از سخنرانی خود گفته است که مردم افغانستان با استانداردهای دوگانه تفاهم نخواهند داشت و این رویکردهای دوگانه در سیاست بینالمللی به جایی نخواهند رسید.
او اما گفته است این رویکردهای دوگانه «بهصورت قطع مبارزهی ما دموکراسیخواهان و عدالتطلبان را برای رسیدن به صلح دشوارتر و مصیبتبارتر میکند».