برگردان: یاسر راشد
آیگل موساگلوا- استاد دانشکدهی زبان و ادبیات دانشگاه الفارابی قزاقستان- این مطلب را نوشته و به روزنامهی «اطلاعات روز» فرستاده است.
خزان سال 2010 بود که برای اولین بار خبر آمدن تعداد زیادی از دانشجویان افغان را که برای تحصیل به قزاقستان میآمدند، شنیدم. برای ما جالب بود که افغانستان، به این زودی بعد از سقوط حاکمیت طالبان، در زمینهی آموزشی دستآورد چشمگیر داشته است؛ زیرا حکومت بعد از طالبان، رهبری کشوری را به دست گرفت که کاملاً ویران شده بود. طی ده سال با وجود کم و کاستیهایی در موجودیت حکومت جدید افغانستان، نسل جوان این کشور، بهخصوص دختران افغان، توانستند مکتب بروند و شانس تحصیل به بیرون از افغانستان را نیز نصیب شوند. مسئولان و استادانی که در دانشکدهی آمادگی برای تحصیلات عالی در دانشگاه الفارابی کار میکنند، با برگزاری جلسات و نشستهای پی در پی، مقدمات اولیهی سفر این دانشجویان را فراهم نمودند. همه با هم برای استقبال و پذیرایی از این دانشجویان به سمت میدان هوایی بینالمللی شهر آلماتی راه افتادیم. بعدازظهر 28 سپتامبر 2010 بود که هواپیمای حامل 155 تن از دانشجویان افغانستانی در میدان هوایی بینالمللی شهر آلماتی قزاقستان به زمین نشست و انتظار چند ساعته در میدان هوایی با دیدن این دانشجویان واقعاً به سادگی قابل تحمل بود. از میدان هوایی تا خوابگاه، جابهجایی این همه دانشجو در یک شب، برنامهی غذایی و معاینات این دانشجویان را بهخوبی به یاد داریم. اوایل، برای این دانشجویان روزهای دشواری بود؛ زیرا آنها به زبان قزاقی و روسی بلدیت نداشتند. وقتی یک دانشجو به زبانی که استاد به آن تکلم و تدریس میکند، بلدیت نداشته باشد، یا استاد به زبانی که دانشجو به آن تکلم میکند، نفهمد، در واقع تمام درسها فهمیده نمیشوند و دانشجو زود خسته و پریشان میشود. تلاش ما براین شد که با دانشجویان جدی کار کنیم تا اینکه دانشجویان بفهمند، استاد پیرامون چه موضوعی سخن میگوید.
ما در دانشکدهی زبان، برای یاددهی زبان قزاقی و روسی به دانشجویان افغانستانی، مسئولیت سنگینی داشتیم. تنها به وسیلهی زبان قزاقی و روسی بود که این دانشجویان میتوانستند درس دانشگاه را بفهمند و از ثمرهی آن برای افغانستان و نسل آیندهی آن کشور سود ببرند. اگر در یاددهی زبان به دانشجویان افغانستانی ناکام میماندیم، در آن صورت، کل روند ناکام میشد. هدف این بود که دانشجویان افغانستانی به زبان قزاقی و روسی تسلط یابند و با این دو زبان در دانشگاههای قزاقستان درس بخوانند و به عنوان نسل تحصیلکردهی بیرون از کشورشان، در راستای گسترش فرهنگ انسانیت، رواداری، آزادی، صلح، رفاه، عدالت و توسعه برای کشورشان کار کنند. هدف ما این بود که دانشجویان افغانستانی در قزاقستان در زمینهی دانش مدرن ثمرهای نصیب شوند و به این طریق، به زندگی مسالمتآمیز و خالی از اختلافات گوناگون، برسند.
تدریس زبان قزاقی و روسی برای دانشجویانی که به این دو زبان پیش از آن هیچ آشناییای نداشتند، خیلی دشوار بود. با زبان اشاری و با همکاری دانشجویانی که تا اندازهای به زبان قزاقی و روسی آشنایی داشتند، تدریس زبان را برای دانشجویان افغانستانی پیش بردیم و بهزودی کار ما نتیجه داد. دانشجویانی که تلاش میکردند و شب و روز زحمت میکشیدند، به این دو زبان تسلط یافتند. تعدادی از آنها، اکنون به کشورشان برگشتهاند و ما جداً خوشحالیم که آنها در کشورشان کار میکنند. پنج سال از مأموریتمان برای تدریس زبان قزاقی و روسی به دانشجویان افغانستانی میگذرد و این مأموریت که از سوی دولت قزاقستان به ما واگذار گردیده بود، پیش ما به معنای ادای تعهد در قبال نسل جوان کشور دوست، افغانستان، است. از این جهت، ما واقعاً خوشحالیم و افتخار میکنیم که ما قادر به کوچکترین کار- نظیر تدریس دانشجویان افغانستانی- بودیم و تلاشهای ما به هدر نرفتهاند.
دانشجویان افغانستانی حس کنجکاوی زیادی داشته و دارند. آنها پرسشهایی در مورد تاریخ، زندگی، تاریخ پیدایش قوم قزاق و دهها پرسش دیگر در مورد قزاقستان جدید، مطرح کردند. آنها دوست داشتند بدانند، تجارب دولت قزاقستان در امر توسعهی همگانی، چه مسیری را پیموده است و ما در کنار تدریس زبان، به پرسشهای این دانشجویان پاسخ میدادیم. قزاقستان نوین کشوری است با 23 سال عمر و از نظر مساحت نهمین کشور بزرگ در جهان است. البته ما قزاقستانیها به کشور خود احترام زیادی قایلیم و فکر میکنیم واقعاً کشور ما تاریخ درخشانی دارد. رشد و توسعهی همگانی کشور ما، آنهم در این مدت کم، همیشه مورد تحسین ماست و مسایل حقوقی، اجتماعی و فرهنگی، نظیر تساوی مرد و زن در همهی امور و حضور گستردهی زنان در همهی عرصهها، ما را انگیزهی بیشتر میدهد.
در اینجا، شخصاً به عنوان یکی از استادانی که روزگاری برای دانشجویان افغانستانی تدریس میکردم، از مهربانی و سخاوت این دانشجویان خیلی متشکرم. هیچگاهی صداقت، دوستی، مهماننوازی و سادگی در رفتار این دانشجویان را فراموش نخواهم کرد. امیدوارم همهی این دانشجویانی که در کشور ما تحصیل کردهاند، در هر زمان در کشورشان نمایندگان صلح و رواداری باشند.
قرارداد پنجسالهی بورسیههای تحصیلی برای دانشجویان افغانستانی، از سوی دولت قزاقستان در سال جاری به پایان رسید. ما امیدواریم تا دانشجویانی که در سال اول و بعد از آن با ما بودند و زبان قزاقی و روسی و سپس در قزاقستان دانشگاه را تمام کردند، هیچ وقت ما را فراموش نکنند. سخن ما به دولت افغانستان این است که بیشترین توجهشان را به نسل جوان معطوف بدارد. زیرا در کشور خودمان، همیشه و همه میگوییم، جوانان رهبران فردای مملکت ما هستند.
در اخیر، از روابط نیک و حسنهی دو کشور افغانستان-قزاقستان، قلباً خرسندیم و امیدواریم این روابط، همیشه ادامه داشته باشد.