سیانان ـ نیک رابرتسون
«نمیتوانم نفس بکشم.» به گفتهی منبعی که از جزئیات تحقیقات در مورد قتل جمال خاشقچی روزنامهنگار واشنگتن پست آگاهی یافته، این آخرین کلماتی اند که جمال خاشقچی پس از اینکه توسط گروهی از آدمکشهای حرفهیی عربستان سعودی در کنسولگری این کشور در استانبول مورد حمله قرار میگیرد، به زبان آورده است.
این منبع که نسخهی رونوشت ترجمهشدهی فایل صوتی از آخرین لحظات دردناک زندگی خاشقچی را خوانده، میگوید که واضح است این قتل ـ که در دوم اکتبر صورت گرفته ـ طرح از پیش برنامهریزیشده برای کشتن این روزنامهنگار بوده است. در جریان لحظات و صحنهی وحشتآور این ماجرا، این منبع جمال خاشقچی را در حالی توصیف میکند که در برابر گروهی از آدمکشهای مصمم، دست و پا میزند.
خاشقچی میگوید: «نمیتوانم نفس بکشم.»
«دارم خفه میشوم.»
«نمیتوانم نفس بکشم.»
در متن رونویسیشده به صداهایی اشاره شده که نشان میدهد بدن خاشقچی توسط یک اره قطعهقطعه شده و به متهمان این قتل توصیه شده که برای جلوگیری از پخش صدای اره، فضای اتاق را با صدای موسیقی پر کنند.
به گفتهی منبع، متن رونویسیشده نشان میدهد که در جریان عملیات، تماسهایی به بیرون به منظور ارائهی اطلاعات در مورد پیشرفت عملیات برقرار شده است. مقامات ترکیه معتقدند که مقصد این تماسها چهرههای ارشد در ریاض بوده است.
برخی از جزئیات متن رونویسیشده که توسط منبع CNN دیده شده در گزارشهای قبلی از محتوای ضبطشده صوتی بیرون داده شده است، اما این کاملترین توضیحی است که از این متن تا کنون منتشر شده است.
حالا این احتمال وجود دارد که فشارها بر دولت ترمپ، که تصمیم گرفته است محمد بن سلمان ولیعهد سعودی را از این ماجرا و قتل مجزا کند، افزایش یابد. ادارهی ترمپ تلاش کرده است که این موضوع را به عنوان انتخابی بین ادامهی حمایت یا قطع رابطه با یک شریک اصلی در خاورمیانه نشان دهد و دونالد ترمپ با سازمان سیا بر سر این مسأله دچار اختلاف شده است. منابع میگویند که سازمان سیا به این نتیجه رسیده که بن سلمان شخصا دستور قتل جمال خاشقچی را صادر کرده است.
این افشاگریها ادعای عربستان سعودی را در مورد این ماجرا که میگوید مرگ خاشقچی نتیجهی عملیات نامتعارفی است که به طرز وحشتناکی به مسیر اشتباه رفته، زیر سوال میبرد.
متن رونویسیشدهی اصلی از این فایل صوتی توسط سرویس اطلاعاتی ترکیه تهیه شده است. مقامات ترکیه هرگز نگفتهاند که چگونه این فایل را به دست آوردهاند. این متن قبل از آنکه با سرویسهای اطلاعاتی سایر طرفها شریک شود، ترجمه شده است. منبع CNN نسخهی ترجمهشدهی آن را خوانده و در مورد تحقیقات آگاهی یافته است.
دفتر یکی از سناتوران ایالات متحده که خلاصهی تحقیقات در مورد قتل خاشقچی را از سوی جینا هسپل رییس سازمان سیا دریافت کرده است، به CNN گفت که گفتههای منبع در مورد این متن با اطلاعاتی که او دریافت کرده «سازگار» میباشد.
سیانان از مقامات سعودی خواست که در مورد این متن، آنچنان که توسط منبع توضیح داده شده است، اظهار نظر کنند و نیز نظر کسانی را که در این متن از آنها نام گرفته شده، ارائه کنند. در پاسخ یکی از مقامات سعودی گفت: «مقامات امنیتی مربوطه عربستان سعودی از طریق مجراهای امنیتی ترکیه متن و نوار را بررسی کردهاند و در هیچجایی از آنها نشانهیی از برقراری تماس وجود ندارد.»
این مقام افزود: «اگر اطلاعات بیشتری نزد مقامات ترکیه وجود دارد که ما از آن بیخبریم، خوشحال میشویم که آن را به طور رسمی به منظور بررسی به ما تحویل بدهند. ما بارها درخواست کردهایم و هنوزهم درخواست میکنیم. تا به امروز، چیزی دریافت نکردهایم.» این مقام از پرداختن به توصیفات متن از صحنه داخل کنسولگری سعودی و آخرین کلمات خاشقچی خودداری کرد.
‘تو بر میگردی’
متن از لحظهیی آغاز میشود که خاشقچی چاشت روز دوم اکتبر به کنسولگری سعودی در یک محلهی مسکونی آرام در استانبول وارد میشود.
خاشقچی فکر میکرد که این یک قرار ملاقات معمولی برای گرفتن اسنادی است که به او اجازه میدهد با نامزد ترک خود، هتیسه کنگیز ازدواج کند، اما به گفتهی منبع، خاشقچی تقریبا بلافاصله پس از اینکه یکی از اعضای ـ تیم آدمکشهای عربستان سعودی ـ را بهجا میآورد، متوجه میشود که اوضاع رو به راه نیست.
خاشقچی از آن مرد میپرسد که در آنجا چه میکند.
به گفتهی منبع CNN، یکی از صداها که در متن به عنوان ماهر عبدالعزیز مطرب شناسایی شده و خاشقچی با او از زمان همکاری شان در سفارت سعودی در لندن آشنایی داشته، خاشقچی را مخاطب قرار میدهد.
این مرد میگوید: «تو بر میگردی.»
خاشقچی پاسخ میدهد: «این کار را نمیتوانی… افرادی در بیرون منتظر هستند.»
(نامزد خاشقچی او را تا کنسولگری همراهی کرده بود. خاشقچی به او توصیه کرده بود که اگر از کنسولگری بیرون نیامد، با بستگانش تماس بگیرد.)
به گفتهی منبع، متن نشان میدهد که پس از آن بدون این که گفتوگویی انجام شود، چندین نفر به خاشقچی حملهور میشوند.
به دنبال آن سروصدا بلند میشود و اندکی بعد خاشقچی برای نفسکشیدن تقلا میکند.
مقامات سعودی در نسخهیی از توضیحاتشان در رابطه به مرگ خاشقچی، میگویند که خاشقچی به صورت اتفاقی خفه شده است. اما منبع CNN میگوید که نظر به متن، صدای خاشقچی را میتوان از درون سروصداهای دیگر شنید که مکررا میگوید نمیتواند نفس بکشد.
به رغم تلاشهای مذبوحانهی این روزنامهنگار، آخرین کلمات قابل درک که در این متن ثبت شده این است:
«نمیتوانم نفس بکشم.»
متن به سروصداهای بیشتر و چندین صدای دیگر اشاره میکند.
به گفتهی منبع، مقامات ترکیه یکی از این صداها را متعلق به داکتر صلاح محمد الطبیقی، رییس پزشکـقانونی وزارت داخلهی عربستان سعودی میدانند.
به استثنای صدای خاشقچی و مطرب، داکتر صلاح یگانه صدای دیگر است که در متن با نام شناسایی شده است.
با ادامهی متن معلوم میشود که خاشقچی هنوز زنده است.
متن به سروصداهایی اشاره میکند که در نوار شنیده میشود. این صداها به گونهیی در متن آمده است که گویی زیرنویس یک فیلم لحظات و صحنههایی را توصیف میکند که در آن گفتوگویی (دیالوگ) صورت نمیگیرد.
«فریاد.»
«فریاد.»
«نفس بریده بریده.»
سپس متن به جزئیات دیگری اشاره میکند.
«اره.»
«بریدن.»
در متن نشان داده شده است که الطبیقی به سایر افراد حاضر در اتاق، ظاهرا برای کمک به آنها در مقابله با کار ترسناکشان مشوره میدهد.
«گوشیات را بپوش یا مثل من موسیقی گوش بده.»
در جریان این صحنه و این لحظات، متن میگوید که حداقل سه تماس تلفنی از سوی مطرب برقرار میشود.
با اینحال، متن لحظهیی را که خاشقچی میمیرد، مشخص نمیکند.
به گفتهی منبع، متن نشان میدهد که مطرب با جزئیات تقریبا مرحله به مرحله، به کسی در آنسوی خط ـ که مقامات ترکیه میگویند در ریاض است ـ از پیشرفت عملیات اطلاع میدهد.
«به از خودت بگو که کار انجام شده، انجام.»
منبع CNN کلمه «از خودت» را به عنوان اشارهیی به یک مافوق یا یک رییس میداند.
این متن در اختیار متحدان کلیدی ترکیه و عربستان سعودی، به شمول متحدان اروپایی آنها نیز قرار گرفته است اما منبع معتقد است که تنها ایالات متحده و عربستان سعودی خود فایل صوتی را دریافت کردهاند.
منبع میگوید که این متحدان فرض را بر این گرفتهاندکه مطرب در حال گفتوگو با سعود القحطانی نزدیکترین دستیار بن سلمان بوده است. مقامات سعودی میگویند که القحطانی از مقام سابق خود به عنوان رییس رسانهی ولیعهد برکنار شده است.
در این متن تنها مکالمهی مطرب ثبت شده است. بدون فایل صوتی این تماس و یا جزئیات شمارهیی که مطرب با آن به تماس شده، نتیجهگیری بیشتر تنها با تکیه بر این متن امکانپذیر نمیباشد.
یک منبع نزدیک به تحقیقات سعودی در مورد قتل خاشقچی به CNN گفت که مطرب و الطبیقی برقراری هرگونه تماس تلفنی را رد میکنند.
سیانان قبلا گزارش داده بود که چگونه مطرب، الطبیقی و 13 سعودی دیگر، روز قتل خاشقچی توسط هواپیماهای خصوصی و تجاری وارد استانبول شدهاند.
ویدیوهای نظارتی ترکیه نشان میدهد که گروه 15 نفره آدمکشهای حرفهیی اندکی پیش از ورود خاشقچی، به کنسولگری وارد و چند ساعت بعد خارج میشوند. دوربین مداربسته مردی با دو برابر هیکل خاشقچی را در لباس خاشقچی نشان میدهد که از دروازهی پشتی کنسولگری خارج میشود.
منبع میگوید که با توجه به متن رونویسیشده از مکالمهی تلفنی، واضح است که تماسها برای توضیح یک وضعیت وحشتناک در نتیجهی یک اشتباه یا توضیح مجموعهیی از شرایط غیرمنتظره برقرار نشدهاند. بلکه به نظر میرسد که تماسگیرنده صرفا کسی را از آنچه که در حال وقوع است، مطلع میکند. منبع میگوید که تماس بیشتر در مورد توضیح وضعیتی است که کاملا براساس برنامهریزی پیش میرود.
این متن مکالمه، نشانه یا جزئیاتی در خود ندارد که بتواند آن را به عنوان «مدرک غیرقابل انکاری» توصیف کند که بن سلمان را مستقیما به گروه به اصطلاح آدمکشها یا قتل خاشقچی ربط دهد.
اما نتیجهیی که منبع از این متن گرفته این است که قتل خاشقچی یک ترور برنامهریزیشده از سوی تیم سازمانیافتهیی بوده که وظیفهیشان را با بیرحمی و موثریت انجام داده و از هر مرحلهی کارشان به کسی در ریاض گزارش دادهاند.
با اینکه متن رونویسیشده از فایل صوتی جریان قتل خاشقچی در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول، هیچ مدرک غیرقابل انکاری که ولیعهد عربستان را مستقیما به این قتل پیوند دهد، ارائه نمیکند، اما نظر سناتور لیندسی گراهام ـ پس از شنیدن ارزیابی سازمان سیا از قتل خاشقچی ـ را بازگو میکند.
گراهام از جمله سناتورانی است که اطلاعات محرمانه را در مورد پروندهی خاشقچی دریافت کردهاند. او اوایل هفتهی جاری گفت که با نتیجهگیری سازمان سیا که بن سلمان در این ماجرا دست داشته، موافق است.
او گفت: «مدرک غیرقابل انکاری در کار نیست [اما] ارهی غیرقابلانکار موجود است.»