شمارش معکوس روند عملیاتی صلح کلید خورده است. به‌زودی هشتمین دور گفت‌وگوهای امریکا با طالبان آغاز خواهد شد. اطلاعاتی که ما داریم، امکان امضای توافق یا دست‌کم صدور یک اعلامیه‌ی مشترک امریکا با طالبان بسیار زیاد است. سرفصل این توافق ممکن است دو چیز باشد: یکی، طالبان به امریکا تضمین دهند که با تروریزم قطع رابطه می‌کنند. دوم، امریکا جدول خروج سربازانش را از افغانستان اعلام کند. این پیشرفت ممکن است پیش از عید قربان یا روزهای نزدیک به این عید صورت گیرد. از طرف دیگر، وزیر خارجه‌ی ایالات متحده‌ی امریکا می‌گوید که روند خروج نیروهای کشورش از افغانستان پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا در ماه نومبر سال ۲۰۲۰ میلادی آغاز می‌شود. وزیر خارجه‌ی امریکا گفته است این دستور روشن رییس‌جمهور دونالد ترمپ است. معنای روشن این تحولات کلید عملیاتی روند صلح افغانستان است. طبیعی است که پس از توافق امریکا با طالبان نوبت فاز دوم روند صلح است، یعنی گفت‌وگوی طالبان با دولت افغانستان.
مذاکره با گروه طالبان باید از موضع قدرت باشد. پراکندگی آرا و اختلاف در دیگاه هیأت افغانی چیزی است که طالبان آن را می‌خواهد و از آن سود می‌برد. حکومت این‌روزها سرگرم چینش هیأت مذاکره‌کننده‌ی صلح با طالبان است. سلام رحیمی وزیر دولت در امور صلح هفته‌ی پیش گفت، تا 15 روز دیگر یک تیم 15 نفری مذاکرات بین‌الافغانی ساخته خواهد شد. اما شواهد و خبرها می‌رساند که متاسفانه در خصوص ترکیب تیم مذاکره‌کننده اختلاف جدی وجود دارد. نباید تجربه‌ی ناکام گذشته تکرار شود. در چند دور قبلی نیز اختلاف بر سر ترکیب هیأت خبرساز شد. باری حکومت هیأتی متشکل از 12 عضو را برای آغاز گفت‌وگوهای صلح با گروه طالبان به ابوظبی فرستاد. از صدر تا ذیل این هیأت افراد حکومتی بودند. طالبان از دیدار با این هیأت سر باز زدند. ماجرای دوم، پس از لغو هیأت 12 نفره، هیأت بزرگ 249 نفری از احزاب و چهره‌های سیاسی، نهادهای جامعه مدنی و حکومت تشکیل شد. گروه طالبان، اما برای دومین‌بار از گفت‌وگو با این هیأت خودداری کرد. میزبان این گفت‌وگو نیز از پذیرش 249 نفر در قالب هیأت خودداری کرد. دلیل اصلی ناکامی هر دو هیأت اختلاف بر سر تشکیل و چگونگی آن بود. در نهایت برگزارکننده‌ی گفت‌وگوهای «بین‌الافغانی» حدود یک ماه پیش در قطر مجبور شد هیأت جانب افغانستان را به‌صورت سِری گزینش کند. براساس گفته‌های خبرنگارن که این هیأت را همراهی می‌کردند، هیچ‌کس نمی‌دانست چه کسانی و از چه آدرس‌هایی در ترکیب هیأت هستند. آنچه در این میان مهم است، اختلاف‌ها باعث شد طالبان در گفت‌وگوهای ماه پیش در قطر از موضع قدرت‌مندتری ظاهر شود. ضعف در ترکیب و در برنامه‌های جانب افغانی آشکار بود.
برای طالبان خروج امریکا از افغانستان دست‌آرود کمی نیست و این نگرانی که طالبان با رسیدن به این هدف خود زیر توافقات صلح بزند، بعید نیست. شواهد می‌گوید گروه طالبان قصد صلح ندارد. در بازی کنونی این گروه درپی یک وضعیت برد-برد است؛ یعنی با خروج امریکا طالبان یا قدرت را در اختیار می‌گیرند یا دست‌کم برای خود یک مشروعیت سیاسی بین‌المللی کمایی می‌کنند. به همین دلیل است که اختلاف و پراکندگی در جانب افغانستان به صلاح نیست. گروه طالبان نباید این فرصت را پیدا کنند که از ضعف و اختلاف ما برای رسیدن به خواست‌های بیش‌تر در آینده‌ی سیاسی افغانستان، استفاده کند.
پی‌آمد اختلاف داخلی در مذاکرات قریب‌الوقوع افغانی با طالبان بسیار سنگین است. اگر میان حکومت، اپوزیسیون، نهادهای غیرحکومتی یک اجماع حاصل نشود، برایند این تشتت یک تیم ضعیف با آرای پراکنده خواهد بود. این وضعیت قطعا طالبان را در شرایط بسیار بهتری قرار خواهد داد.
نگاه ما این است که باید در تشکیل هیأت در مذاکرات بین‌الافغانی که برگزاری آن بسیار محتمل است، به اجماع کامل در ترکیب و دیدگاه برسیم. باید به‌شمول حکومت نمایندگان تمام طرف‌های دخیل در افغانستان در ترکیب هیأت حضور داشته باشند. افرادی زبردست باید در مذاکرات فرستاده شود. در واقع این مرحله، مرحله‌ی عملیاتی روند صلح است. موضع دیدگاهی مردم افغانستان روشن است، اندیشه‌ی طالبانیزم به‌هیچ قیمتی خریدار ندارد. باید از همین حالا دور از هرگونه خودخواهی، بر سر مطالبات روشن توافق نظر حاصل شود و مبتنی بر آن مذاکرات با طالبان به پیش برده شود.