پیش‌روی‌های سریع طالبان، کشورهای منطقه و ایالات متحده را در تنگنا قرار داده است. وخامت اوضاع امنیتی، هند و بسیاری از کشورهای دیگر را مجبور کرده است تا حضور دیپلماتیک خود در افغانستان را کاهش دهند و کنسولگری‌های خارج از پایتخت را تعطیل کنند. طی یک ماه گذشته گزارش‌های ضد و نقیضی درباره‌ی این‌که آیا مقامات هندی با نمایندگان طالبان در قطر وارد تعامل شده یا خیر، منتشر شده است. همسایگان افغانستان همه راه‌حل سیاسی مبتنی بر مذاکره را بر دوام جنگ ترجیح می‌دهند، اما در عین حال خود را برای بدترین وضعیت آماده می‌کنند و برای محافظت از منافع خود، می‌توانند با جناح‌های مسلح افغانستان وارد تعامل شوند. در همین حال، کابل و اسلام آباد یکدیگر را مسئول پیچید‌گی وضعیت امنیتی می‌دانند.
وکرام سینگ، ریچارد اولسون و تمنا سالک‌الدین به‌نحوه‌‌ی رویکرد هند نسبت به وضعیتِ در حال تحول در افغانستان، ظرفیت قدرت‌های منطقه‌ای برای بسیج نیروهای نیابتی در این کشور و چگونگی میانجی‌گری ایالات متحده بین افغانستان و پاکستان به‌عنوان روابط تیره نگاه می‌کنند.
رویکرد هند به وضعیت امنیتی و سیاسی در حال تحول در افغانستان چگونه است و تصمیم ایالات متحده برای خروج نظامی تا پایان تابستان امسال را چگونه می‌بینید؟
سینگ: مقامات هندی از مدت‌ها قبل منتظر خروج ایالات متحده بودند و پذیرفته بودند که ایالات متحده نمی‌تواند برای همیشه در افغانستان بماند. ۲۰ سال زمان زیادی است. با این حال، آن‌ها از آنچه که آن را برنامه‌ریزی و آمادگی ناکافی می‌دانند، ناامیدند. همه از پیش‌روی‌های سریع نظامی طالبان دل‌خور هستند. نه هند، نه دیگر قدرت‌های منطقه‌ای -و نه مقامات آمریکایی- در این مورد انتظار نداشتند که طالبان کنترول بسیاری از ولسوالی‌ها و گذرگاه‌های مرزی را به این سرعت به‌دست بگیرند. در این وضعیت نامشخص، خروج پرسونل آسیب‌پذیر از موقف‌های منطقه‌ای محتاطانه است. اما هند به‌عنوان یک کمک‌کننده‌ی بزرگ با بیش از سه میلیارد دالر پروژه‌های عمرانی در افغانستان، به پرسونلی در این مناطق نیاز دارد تا در صورت دست‌یابی به توافق صلح توسط شبه‌نظامیان افغانستان، پروژه‌ها را در آینده مدیریت کنند. دهلی به بهترین سناریوها امیدوار است و خود را برای بدترین‌ها آماده می‌کند.
هند از راه‌حل سیاسی در برابر جنگ که شامل طالبان می‌شود، حمایت می‌کند و از دست‌آوردهای ۲۰ سال گذشته محافظت می‌کند. در صورت دست‌یابی به این هدف، هند به‌عنوان منبع اصلی کمک برای مردم افغانستان باقی خواهد ماند. من هیچ‌گونه اطلاعی از تعامل دولت هند با طالبان ندارم اما اگر پای این‌گونه تعامل در میان باشد، با اقدامات دیگر ملت‌ها در تلاش برای شکل دادن به رفتار طالبان، مطابقت دارد.
رهبران دهلی نو انتظار توافق صلح را ندارند. آن‌ها طالبان را متعهد به تفسیر محدود و سرکوب‌گرانه‌ی آن از اسلام و تسلط بر جامعه افغانستان می‌دانند. اگر حملات خونین طالبان تا کابل ادامه یابد، پایان کمک‌های بین‌المللی در حد وسیع از جمله از سوی هند را به دنبال خواهد داشت. در عوض، هند و دیگر بازیگران منطقه‌ای در جستجوی نیروهای نیابتی برای حفظ منافع خود خواهند بود. در این حالت، پاداش طالبان یک کشور شکسته و منزوی خواهد بود.
چندین کارگزار قدرتمند منطقه‌ای نیروهای شبه‌نظامی در افغانستان را بسیج یا دوباره بسیج کرده‌اند. بسیاری از این رهبران روابط سیاسی با قدرت‌های منطقه‌ای از جمله هند، ایران و روسیه دارند که ممکن است با نگرانی به پیش‌روی طالبان نگاه کنند. به نظر شما این دولت‌ها در مقایسه با دولت مرکزی یا خدمات امنیتی متحدالشکل تا چه اندازه کمک‌ها را به این فرماندهان مطلوب هدایت می‌کنند؟ اگر افغانستان از کشورهای متخاصم در حمایت از طرف‌های درگیری داخل کشور استفاده کند، آیا خطر درگیری منطقه‌ای گسترده‌تری وجود دارد؟
اولسون: همسایگان افغانستان به‌عنوان یک سیاست رسمی، هنوز طرفدار حل و فصل سیاسی جنگ هستند. در گردهمایی‌های دیپلماتیک اخیر در مسکو، تاشکند و تهران، قدرت‌های مختلف منطقه‌ای به طالبان در خصوص تصرف نظامی هشدار داده و خواستار مذاکرات جدی شده‌اند. این بیزاری از احیای احتمالی «امارت اسلامی»، همان‌طور که طالبان رژیم خود را در دهه ۱۹۹۰ نام‌گذاری کردند، نشان‌دهنده‌ی این واقعیت است که بسیاری از همسایگان افغانستان با تهدیدات افراطی‌های اسلام‌گرا در داخل کشورهای خود روبه‌رو هستند و می‌ترسند که پیروزی طالبان سبب جسارت گروه‌های مخالف در داخل کشورهای‌شان شود. حتا پاکستان – که مدت‌ها قهرمان پنهان طالبان بوده است – نگران است که پیروزی نظامی آشکار متحدان افغان آن‌ها، ممکن است باعث بازگشت مجدد دشمن داخلی آن‌ها، که طالبان پاکستانی است، شود. کشورهای منطقه همچنین نگران هستند که تشدید جنگ داخلی باعث ایجاد بحران انسانی و تشدید جریان پناهندگان از مرزهای افغانستان شود.
اما سیاست رسمی تنها بخشی از معادله است. با تشدید درگیری در افغانستان، کشورهای منطقه وسوسه خواهند شد تا سرویس‌های اطلاعاتی خود را برای فعال کردن روابط خاموش یا آرام با جناح‌های افغان که از نظر آن‌ها متحدانی هستند که می‌توانند از حقوق خود محافظت کنند، هدایت کنند. وقتی سیاست مخفیانه از سیاست رسمی پیشی بگیرد، ممکن است یک نقطه عطف وجود داشته باشد – و آن نقطه به‌طور خطرناکی نزدیک است.
روابط دو جانبه میان پاکستان و افغانستان در هفته‌های اخیر به شدت رو به وخامت گذاشته است، به‌طوری که مقامات دو طرف تقصیر نقص در روند صلح نوپای افغانستان را به گردن دیگری می‌اندازند. ایالات متحده برای میانجی‌گری روابط بین دو طرف و کاهش تنش‌های دو جانبه چه گزینه‌هایی دارد؟
سالک‌الدین: در طول ۲۰ سال اخیر مداخله نظامی آمریکا در افغانستان، پاکستان بازیگر مهم منطقه‌ای در جنگ بوده است. ایالات متحده و افغانستان مدت‌هاست که پاکستان را به حمایت و ارائه‌ی پناه‌گاه‌های امن به طالبان متهم می‌کنند، ادعایی که پاکستان همیشه آن‌را رد کرده است. با خروج ارتش آمریکا و پیش‌روی‌های اخیر طالبان در کنترول بر مناطق بیشتر، روابط افغانستان و پاکستان به شدت وخیم شده است. حمله به دختر سفیر افغانستان در پاکستان در اسلام آباد در اوایل ماه جاری، اوضاع را بیش از پیش ملتهب کرده و هر دو طرف را به سوی فراخواندن سفیران شان سوق داده است. با توجه به بی‌اعتمادی و کینه‌ی دیرینه بین دو کشور، در حال حاضر ایالات متحده زمینه بسیار محدودی برای میانجی‌گری جهت بهبود روابط بین افغانستان و پاکستان دارد.
با این حال، هر دو کشور در اجازه ندادن برای اتفاق بدترین سناریو که در آن سقوط به جنگ داخلی در مقیاس وسیع، افغانستان و منطقه را در بر می‌گیرد، دارای منافع مشترک هستند. در صورتی‌که وضعیت امنیتی و سیاسی رو به وخامت بگذارد، ایالات متحده ممکن است بتواند دو کشور را برای بحث در مورد منافع و حقوق مربوط به یکدیگر گرد هم آورد. علاوه بر این، در حالی‌که هر کشوری مولفه‌های یک راه‌حل سیاسی را بسیار متفاوت می‌بینند، هر دو کشور افغانستان و پاکستان علاقمند پایان دادن به خشونت‌های کنونی از طریق مذاکره هستند که در نتیجه یک دولت فراگیر را تشکیل می‌دهد.
در حالی‌که دولت افغانستان ممکن است در برابر چنین حل و فصل از طریق مذاکره مقاوم باقی بماند، ایالات متحده ممکن است بتواند این دو کشور و دیگر کشورهای منطقه را متقاعد کند که در مورد چنین گزینه‌ای صحبت کنند. علاوه بر این، ایالات متحده ممکن است موافقت‌نامه‌های عدم مداخله یا عدم تجاوز را مستقیماً بین کابل و اسلام آباد به‌عنوان ابزاری برای دست‌یابی به یک توافق سیاسی گسترده‌تر، مورد بررسی قرار دهد. با این حال، تا زمانی‌که گروه طالبان با سرعت فعلی خود در حال پیش‌روی باشد، دولت افغانستان همچنان در برابر حل و فصل سیاسی مقاومت کند و دولت پاکستان دست‌کم یک پناه‌گاه امن و حمایت ضمنی را به طالبان ارائه دهد، هیچ یک از این ابتکارات ایالات متحده موفقیت چندانی نخواهد داشت.
وکرام جی سینگ مشاور ارشد بخش آسیا در انستیتیوت صلح ایالات متحده است. سینگ رهبر عمده نوآوری در سیاست‌های عمومی و امور جهانی در وزارت دفاع ایالات متحده، وزارت خارجه و غیر انتفاعی بوده است. وی در مورد همه جنبه‌های صلح و ثبات در آسیا از جمله افغانستان و پاکستان، میانمار، نقش چین در منطقه و کره شمالی به انستیتیوت صلح ایالات متحده مشوره می‌دهد.
سفیر ریچارد اولسون که در نوامبر ۲۰۱۶ با درجه وزیر شغلی از خدمات خارجی ایالات متحده بازنشسته شد، برای آخرین بار نمایندگی ویژه ایالات متحده در افغانستان و پاکستان را به عهده داشت. وی از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ سفیر ایالات متحده در پاکستان بود. آقای اولسون از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲ به‌عنوان مدیر هماهنگ‌کننده توسعه و امور اقتصادی سفارت آمریکا در کابل ایفای وطیفه کرده است.
تمنا سالک‌الدین مدیر برنامه‌های آسیای جنوبی در انستیتیوت صلح ایالات متحده است، جایی که او بر کار انستیتیوت صلح ایالات متحده در پاکستان و جنوب آسیا نظارت می‌کند. او با تخصص گسترده منطقه‌ای در پاکستان، افغانستان، هند و سریلانکا، به‌ویژه در روندهای سیاسی و جمعیتی منطقه، به این نقش دست یافته است.