وزارت اطلاعات و فرهنگ از درخشش جوانان این کشور در عرصههای ورزش و تکنالوژی سخن میگوید؛ اما جوانان کشور از بیکاری، فساد و ناکارایی ادارههای حکومتی برای حل مشکلات شان شکایت دارند. سید مخدوم رهین، وزیر اطلاعات و فرهنگ کشور دیروز چهارشنبه (30 اسد) در محفلی که به مناسبت روز جهانی جوانان در کابل برگزار شده بود، از جوانان ستایش کرد که با وجود کمبود امکانات، خوب درخشیدهاند. او بهویژه از پیشرفت جوانان در بخشهای ورزشی، هنری و روزنامهنگاری یاد کرد.
در حال حاضر تنها نهادی که رسماً برای حل مشکل جوانان کار میکند، معینیت جوانان در چوکات وزارت اطلاعات و فرهنگ است. اما انتقادهای زیادی وجود دارد که این نهاد برنامهی مشخصی برای بهبود زندگی جوانان ندارد. روز بینالمللی جوانان امسال در افغانستان با شعار «جوانان و مهاجرت» تجلیل شد. صدها جوان افغان برای یک آیندهی بهتر کشور را ترک میکنند و راه مهاجرت را در پیش میگیرند. برخی از این جوانان، نیروی حرفهای کشوراند.
تیمورشاه اسحاقزی، معین امور جوانان گفت، دولت افغانستان تلاش میکند تا جوانان را به مهاجرتهای قانونی تشویق کند.
بیکاری، مشکل اصلی
جوانان میگویند، در یازده سال گذشته کارهای اساسی و زیربنایی که بتواند وضعیت جوانان را بهبود بخشد، انجام نشده است. انیسه صافی، از اشتراک کنندگان مراسم روز بینالمللی جوانان گفت: «در ادارهها کسی که در راس قرار دارد، خویش و قوم خود را جمع میکند و برای شان وظیفه میدهد؛ اما جوانانی که کسی را نمیشناسند، بیکار و بیروزگار هستند. این جوانان هم معتاد میشوند، هم دزدی میکنند و هم قاچاقبر میشوند».
در سالهای اخیر دهها هزار جوان افغان از دانشگاهها فارغ شدهاند. شماری از آنها بیکارند. شفیع آشنا، یکی از این جوانانی است که بعد از فراغت از دانشکدهی فارمسی، نتوانسته است کاری پیدا کند. این جوان افغان میگوید، حکومت روز جهانی جوانان را با برگزاری یک مراسم و توزیع چندبوتل آب معدنی و چندکتابچه تجلیل میکند، در حالی که مشکل جوانان بسیار وسیعتر از این است. شفیع با وجود تلاشهای زیاد، نتوانسته جوازی برای فعال کردن یک دواخانه را بگیرد: «وقتی جوانان تحصیل میکنند و فارغ میشوند، کسی برای شان اجازهی کار را نمیدهد. من امسال از دانشکدهی فارمسی فارغ شدم، ولی برای من جواز فعالیت نمیدهند. این را همه میدانند که تا من یک لک (صد هزار) افغانی رشوه ندهم، نمیتوانم جواز کار به دست آورم».
جوانان و مهاجرت
با ادامهی ناامنیها و گسترش بیکاری، سالانه هزاران جوان افغان ترجیح میدهند که خطر مرگ را قبول کنند و از راههای غیرقانونی و پرخطر به کشورهای اروپایی و استرالیا مهاجرت کنند. دهها تن از این جوانان در مسیر راه غرق میشوند.
این موضوع حالا به بزرگترین نگرانی سازمان جهانی مهاجرت تبدیل شده است. شهرزاد دانشمند، سرپرست ادارهی بینالمللی مهاجرت (آی او ام) در افغانستان در این مراسم گفت: «ما مهاجرت قانونی و راه بدیل مثبت را در بین جوانان از راه آگاهیدهی در بارهی خطرهای مهاجرتهای غیرقانونی، ترویج میکنیم». خانم دانشمند گفت که همهساله نیم میلیون جوان افغان وارد بازار کار میشوند و بسیاری آنها برای پیدا کردن کار تلاش میکنند که به کشورهای دیگر مهاجر شوند. «دویچهوله»