کمیسیون حقوق بشر افغانستان که توسط طالبان منحل شده، به مناسبت سالگرد حکومت این گروه، در گزارشی وضعیت حقوق بشر در یک سال اخیر را تحلیل و بررسی کرده است.
در این گزارش که امروز (دوشنبه، ۲۴ اسد) منتشر شده، آمده است که با توجه به آمار و ارقام به دست آمده، دوره یک‌ساله حاکمیت طالبان، سال پرچالش و دردناکی برای مردم افغانستان بوده است.
این کمیسیون گفته است که پایبند نبودن طالبان به اصول حقوق بشردوستانه بین‌المللی و قواعد پذیرفته‌شده جنگ، قربانی‌های زیادی از مردم افغانستان گرفته است.
کمیسیون حقوق بشر افزوده است که آمار این کمیسیون نشان می‌دهد که از ۱۵ اگست سال ۲۰۲۱ تا ۱۵ اگست سال ۲۰۲۲ میلادی، در مجموع یک‌هزار و ۵۲۰ غیرنظامی کشته و یک‌هزار و ۱۰۶ نفر دیگر زخمی شده‌اند.
این کمیسیون افزوده است که رقم تلفات ملکی زنان در دوره زمانی یادشده، در کل ۱۹۶ قربانی است، که شامل ۹۸ نفر کشته و ۹۸ تن زخمی می‌شود. همچنین رقم تلفات کودکان در یک سال حاکمیت طالبان، در مجموع ۱۴۳ نفر قربانی، شامل ۵۹ کشته و ۸۴ زخمی است. همین‌طور طبق آمار کمیسیون حقوق بشر، رقم تلفات مردان، در دوره زمانی یادشده به ۲۲۸۷ نفر قربانی می رسد، که یک هزار ۳۶۳ کشته و ۹۲۴ زخمی را دربر می‌گیرد.
کمیسیون حقوق بشر شیوه‌های جمع‌آوری اطلاعاتِ مندرج در این گزارش را شرح نداده؛ اما گفته که این کمیسیون متعهد به نشرِ گزارش‌های موثق و مستند، با رویکردِ غیرِسیاسی است.
کمیسیون حقوق بشر تأکید کرده که ممکن است تعدادی از قضایا در برخی از نقاط دوردست کشور، به‌دلیل عدم دسترسی فعالین حقوق بشر به آن مناطق، از دیدرس این کمیسیون باز مانده و در این گزارش بازتاب نیافته باشد.
عاملان نقض حقوق بشر در افغانستان
کمیسیون حقوق بشر می‌گوید با آنکه این کمیسیون، سازمان‌های مدافع حقوق بشر، نهادهای جامعه مدنی و سازمان ملل متحد همیشه از گروه طالبان خواسته‌اند که معیارهای حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بین‌المللی را رعایت کند؛ اما این گروه نه تنها برای شهروندان به گونه‌ی لازم تأمین امنیت نکرده که خود نیز به‌عنوان عامل اساسی نقض حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بین‌المللی تبارز کرده است.
یافته‌های کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نشان می‌دهد که گروه طالبان از یک‌سو بدون توجه به رعایت حقوق بشردوستانه بین‌المللی، به کشتار هدفمند افراد ملکی و اسرا ادامه داده و از سوی دیگر نتوانسته است از حملات بزرگ و هدفمند انتحاری گروه داعش جلوگیری کند.
کمیسیون حقوق بشر گفته است که طالبان در جریان یک سال حاکمیت خود، به ویژه در مناطقی که وضعیت متشنج داشته، به تلاشی خانه‌ها و حملات نظامی در مناطق مسکونی پرداخته و حتا سبب کشتار عمدی غیرنظامیان، به ویژه در ولایت‌های پنجشیر، بغلان، تخار، غزنی، دایکندی، غور، بدخشان، قندهار و ولسوالی بلخاب ولایت سرپل شده‌اند.
به گفته‌ی این کمیسیون، طالبان در تعدادی از مناطق یادشده، سبب کوچ اجباری و بیجاشدن هزاران خانواده و غصب ملکیت‌های ساکنان این ولایت‌ها شده‌اند.
کمیسیون حقوق بشر تصریح کرده است: «طبق اسناد و شواهد موجود، بسیار واضح است که در این دوره زمانی، عامل عمده و اصلی نقض حقوق بشردوستانه بین‌المللی در افغانستان، گروه طالبان و عامل دوم فجایع یادشده، شاخه خراسان گروه داعش، است.»
شکنجه‌گاه زنان
کمیسیون حقوق بشر در گزارش خود گفته است که پس از تسلط طالبان، زنان از حقوق سیاسی، مدنی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خود محروم شده‌اند.
این کمیسیون گفته است که افغانستانِ تحتِ حاکمیتِ طالبان، عملاً به شکنجه‌گاه بزرگ برای زنانِ کشور مبدل شده است.
طالبان پس از دست‌یافتن به قدرت، دختران بالاتر از صنف ششم را از مکتب محروم و زنان کارمند در ادارات دولتی را خانه‌نشین کرده‌اند. طالبان علیه آزادی‌های اجتماعی زنان نیز محدودیت وضع کرده‌اند.
زنان فعال بارها علیه سیاست‌های طالبان اعتراض کردند؛ اما این اعتراضات همواره سرکوب شده است.
نسل‌کُشی هزاره‌ها
کمیسیون حقوق بشر گفته است کهدر یک سال حکومت طالبان، گروه‌های آسیب‌پذیر به‌حاشیه رانده‌شده‌اند.
به گفته‌ی این کمیسیون، جامعه هزاره – شیعه، نه‌تنها شأن شهروندی خود را نزد حکامِ مسلط از دست دادند که در معرضِ یک نسل‌کشی واضح، جدی و وحشت‌ناک قرار گرفته‌اند.
کمیسیون حقوق بشر گفته است که شهروندان سیک و اهلِ هنودِ نیز پس از تسلط طالبان بر افغانستان، ناگزیر به ترک گروهیِ سرزمینِ آبایی‌شان شده‌اند.
جهان طالبان را به رسمیت نشناسد
کمیسیون حقوق بشر می‌گوید با آنکه طالبان بر سراسر افغانستان تسلط دارند، تاکنون نتوانسته نظام و سیستمِ حکومتیِ خود را طبقِ موازینِ رایجِ جهانی، تعریف و تشریح کند.
در گزارش این کمیسیون آمده است که مردم نمی‌دانند که طالبان که نه مشروعیتِ لازم ملی دارند و نه اراده هم‌سویی و هم‌خوانی با ارزش‌های پذیرفته‌شده جامعه‌ی بین‌المللی را از خود تبارز داده است، چگونه توقع به‌رسمیت‌شناسی از سوی جامعۀ بین‌المللی را دارد؟
کمیسیون حقوق بشر گفته است که دولت‌های عضو سازمان ملل متحد که متعهد به رعایتِ مفادِ اسنادِ بین‌المللی حقوق‌بشر هستند، نباید «حکومت خودخوانده یک گروه مسلطِ فاقد مشروعیت را که به نقض گسترده حقوق‌بشر» ادامه می‌دهد و هنوز هم به‌گونۀ رسمی، «قطعۀ نظامی انتحاری» دارد، به‌رسمیت بشناسند.
با گذشت یک سال از تسلط طالبان بر کابل تاکنون هیچ کشوری حکومت این گروه را به رسمیت نشناخته است.