دومین مقام برتر کانکور ۱۴۰۱؛ دانش‌آموزی که نجاری می‌کرده است

شبیر رسولی، مقام دوم کانکور سراسری امسال است. او با اخذ ۳۵۵٫۳۲۸ نمره، مقام دوم کانکور سراسری افغانستان را از آن خود کرده است. شبیر با ‌اول‌نمره کانکور، تفاوت بسیار اندکی دارد. می‌گوید: «از ‌اول‌نمره فقط ۰٫۱ نمره کم آورده‌‌ام.»

شبیر متولد کابل و اصالتا از منطقه‌ی دره‌ ترکمن ولسوالی سرخ ‌پارسا ولایت پروان است. در دوران اول طالبان خانواده‌ی او به‌دلایل ناامنی از پروان به کابل مهاجر شده‌اند.

شبیر در کابل متولد می‌شود و مکتب را تا صنف سوم در لیسه‌ سید اسماعیل بلخی می‌‌‌خواند. از صنف سوم از آن‌جا سه پارچه می‌کند و مکتبش را در لیسه‌ خصوصی خاتم‌النبین ادامه می‌دهد. او تا صنف دوازدهم در همین مکتب خصوصی خاتم‌النبین درس خوانده است.

شبیر بنا به نصیحت پدرش از صنف هشتم در کنار درس‌‌های مکتب، نجاری را هم شروع می‌کند. «از صنف هشتم نجاری را هم شروع کردم. پدرم گفت که بهتر است در کنار درس یک کار دیگری هم یاد بگیرم تا فردا دستم پیش کسی بند نباشد. او گفت که در افغانستان هزاران مشکلات است. قابل پیش‌بینی نیست. شاید یک تحولی پیش آمد و نتوانستم به درس‌هایم ادامه بدهم. بهتر است یک کار دیگری هم یاد داشته باشم.»

شبیر متولد سال ۱۳۸۳ و هژده‌ساله است. این پسر هژده‌ساله، اکنون در کنار این‌که مقام دوم کانکور امسال افغانستان است، نجاری را هم خوب بلد است. «چهار سال در کنار درس‌هایم نجاری هم کرده‌ام. کابنیت آشپزخانه، الماری، پنجره و دیگر چیزهای خُرد و ریز را خوب بلدم که بسازم.»

شبیر از ۲۱ حمل ۱۴۰۰ تا ۲۱ میزان ۱۴۰۱، یعنی حدود یک‌ونیم سال آمادگی کانکور خوانده است. می‌گوید در دوران مکتب زیاد درس نمی‌خوانده است. «زیاد درس نمی‌خواندم. تازه که نجاری هم داشتم و آموزشگاه انگلیسی هم می‌رفتم.»

یک‌ونیم سال پیش اما از زمانی که آمادگی کانکور را شروع می‌کند کمربسته درس می‌خواند. «از زمانی که آمادگی کانکور را شروع کردم، کمربسته درس می‌خواندم. قصه‌اش جالب است. تازه آمادگی کانکور ثبت ‌نام کرده بودم، آنقدرها هم قرار نبود که جدی درس بخوانم. با یک همصنفی بسیار کوشا و پرتلاش به‌نام علی‌عباس آشنا و بعدها دوست شدم. او مرا تشویق می‌کرد که بخوانم. از برنامه‌های خودش برایم می‌گفت. مرا یاد داد چطوری برنامه بسازم و از روی تقسیم‌اوقات منظم درس بخوانم.»

شبیر از پدرش هم بسیار متشکر است. «در خانواده‌ی ما کسی باسواد نیست. پدرم سواد خط‌خوانی دارد و مادرم سواد خط‌خوانی هم ندارد. ولی پدرم مرا بسیار تشویق می‌کرد. پدرم پولدار نیست، ولی هزینه‌های مرا، فیس مکتب، فیس آموزشگاه، هزینه‌ی کتاب و کتابچه و قلم و دیگر موارد لازم را سرِ وقت برایم می‌داد. گاهی قرض می‌کرد ولی برای من آماده می‌کرد تا دل‌زده نشوم.»

شبیر می‌گوید البته از دوران مکتب هم گاهی به گرفتن نمره‌ی بالا در کانکور و گرفتن بورسیه فکر می‌کرده است. «از دوران مکتب هم گاهی به نمرات بالا و رسیدن به دانشگاه‌های برتر جهان فکر می‌کردم. وقتی می‌شنیدم که یکی در دانشگاه‌های برتر راه پیدا کرده یا هم در آزمون‌ها، مثلا آزمون مکتب یا کانکور یا هر آزمون دیگری نمرات خوب گرفته است، انگیزه می‌گرفتم که بخوانم و باید جاهای بهتری برسم. مثلا سالی که رضا رفعت ‌اول‌نمره کانکور افغانستان شد، وقتی در تلویزیون می‌دیدم که پسر غریبی به آن مقام رسیده است بسیار انگیزه می‌گرفتم که باید خوب درس بخوانم و به آن جایگاه برسم.»

شبیر از همان دوران مکتب لیستی از دانشگاه‌های دلخواهش داشته است. در لیستی که تا هنوز در جیبش بود، چندین دانشگاه برتر از جمله دانشگاه‌های آکسفورد، هاروارد، ملبورن، تورنتو و دانشگاه استانبول به‌عنوان دانشگاه‌های دلخواه او نوشته شده بود.

شبیر می‌گوید از عوامل مختلفی انگیزه گرفته بود تا خوب درس بخواند. او از زمستان پارسال منظم و جدی درس می‌خواند. «تقسیم‌اوقات ساختم. از ساعت ۵ صبح تا ۱۱ شب مصروف درس‌خواندن بودم. دیگر نجاری هم نمی‌رفتم. برای مضامین درسی‌ام تقسیم‌اوقات ساخته بودم و هرکدام را در زمان معینی می‌خواندم. مثلا از ساعت شش الی نُه صبح پیش خودم و به تنهایی اجتماعیات می‌خواندم. از ساعت نه تا ده صبح همین اجتماعیاتی را که به تنهایی می‌خواندم با دوستانم در راه آموزشگاه یا جای دیگری تکرار می‌کردم. از ساعت ۱۰ تا ۱۲ در آموزشگاه بودم و همین‌طوری بعد از ظهرهایم هم تا ساعت ۱۱ و گاهی تا ۱۲ بجه‌ی شب پُر بود. شب‌ها که درس‌های آموزشگاه تمام می‌شد بعدش نوبت انگلیسی می‌رسید و انگلیسی می‌خواندم.»

شبیر یک‌ونیم سال را این طوری منظم و جدی ادامه داده است تا این‌که آزمون کانکور رسیده است. او آزمون داده و با فیصدی بالایی امیدوار بوده است که شاید اول‌نمره‌ی عمومی کانکور شود.

می‌گوید: «بسیار امیدوار بودم که ‌اول‌نمره می‌شوم. روزی که نتایج اعلام شد، برق نبود که تلویزیون را ببینم. اینترنت هم نداشتم. امیدوار و بی‌قرار بودم. رفتم بسته‌ی ساعت‌وار اتصالات را فعال کردم ولی درست کار نکرد. بایسکل‌ام را سوار شدم و آمدم خانه‌ی مامایم. آن‌‌جا برق داشت. یک‌دفعه‌ای دیدم که من در جمع ده برترین آمده و مشخصا با تفاوت اندکی دوم‌نمره‌ی عمومی کانکور امسال شده‌ام.»

شبیر می‌گوید بسیار خوشحال شده بود و به پاس خدمات پدر و خانواده و اساتیدش، اشک شوق ریخته است.

شبیر اما در کنار این‌که از تلاش و نتیجه‌ی خودش خوشحال است، به‌خاطر این‌که امسال هیچ دختری در جمع ده برتر نیامده است، غمگین است. شبیر در «مرکز آموزشی فرهنگ‌سرای کانکور» آمادگی کانکور خوانده است. او می‌گوید: «پارسال از همین آموزشگاه، بی‌بی مریم در جمع ده برترین آمده بود. امسال اما هیچ دختری در میان ده برتر نیست و من از این جهت غمگین‌ام.»

شبیر به‌عنوان مقام دوم کانکور سراسری افغانستان از امارت اسلامی طالبان خواهش دارد که در مورد آموزش دختران تجدید نظر کنند. «از امارت اسلامی خواهش دارم که در مورد آموزش دختران تجدید نظر کنند. بگذارند دختران درس بخوانند. ما دیده‌ایم دختران در بسیاری موارد از ما پرتلاش‌تر و تواناتر اند. از امارت اسلامی می‌خواهم که این استعدادهای برتر را از درس و آموزش محروم نکنند.»

شبیر به‌عنوان مقام دوم کانکور افغانستان همچنان از وزارت تحصیلات عالی طالبان امیدوار است که زمینه‌ی بورسیه‌ تحصیلی او و دیگر اهالی ده‌ برتر کانکور امسال را در دانشگاه‌های مورد علاقه‌ی‌شان فراهم کنند.

این امیدواری شبیر اما در حالی است که ده مقام نخست کانکور پارسال که در حاکمیت طالبان اعلام شده بود، فرصت تحصیل در بیرون را نیافته‌اند.

یک منبع آگاه که خواست هویت‌اش محفوظ بماند، به روزنامه اطلاعات روز گفت که «پنج مقام ده‌برتر پارسال را می‌شناسم که زمینه‌ی بورس تحصیلی برای‌شان فراهم نشده است. مثلا احسام‌الدین، دوم‌نمره‌ کانکور پارسال، ثناءالله، سوم‌نمره‌ و صدام، چهارم‌نمره‌ کانکور پارسال هنوز زمینه‌ی تحصیل در بیرون از کشور را دریافت نکرده‌اند. بی‌بی مریم، تنها دختری که در جمع ده‌برتر کانکور پارسال بود، بورسیه‌ای که گرفت هم از طرف تحصیلات عالی طالبان نبود؛ ترکیه به او بورس داده بود.»

بنا به آنچه که منبع در جریان است، پارسال جمهوری اسلامی ایران قرار بوده که پنجاه مقام برتر کانکور افغانستان را بورسیه‌ تحصیلی بدهد اما طالبان مانع شده‌اند. «قرار بود ایران برای پنجاه مقام برتر کانکور ۱۴۰۰ بورس تحصیلی بدهد. معاون وزارت تحصیلات عالی طالبان سفیر ایران را گفته است که ما دوست نداریم که نخبگان ما در بیرون از افغانستان درس بخوانند. ایران پس از این حرف معاون تحصیلات طالبان، تمام آن پنجاه بورسیه را لغو می‌کنند. تعدادی را هم که قرار بوده ایران مستقل از تحصیلات طالبان بورس بدهد و برای تحصیل ببرد، هنوز نبرده‌ است.»

منبع همچنان می‌افزاید که از این ده‌ برتر کانکور پارسال جمعی را هم بنیاد کرزی وعده‌ی بورس روسیه داده بود، اما هنوز از بورس و بردن خبری نیست.