بیش از ۵۳۰ روز می‌شود که زنان و دختران افغانستان از تحصیل محروم اند. طالبان پس از روی کارآمدن مجدد شان در افغانستان، ابتدا مکاتب متوسطه و لیسه را و سپس دانشگاه‌ها و آموزشگاه‌ها را به‌روی دختران افغانستان بستند.
ماه‌ها می‌شود که دختران افغانستان در آرزوی رفتن به‌سوی آموزش و تحصیل اند؛ اما به‌رغم فشارهای جهانی و درخواست مکرر جامعه‌ی جهانی، طالبان تمایلی به بازگشایی درب مکاتب و دانشگاه‌ها به‌روی دختران از خود نشان نداده‌اند.
در حال حاضر، کشوری به‌نام افغانستان حامل هزاران روایت دردناک است و گورستان میلیون‌ها آرزوی زنان.
در میان همه نا امیدی‌ها و محدودیت‌ها، گروهی از استادان دانشگاه‌های افغانستان که پس از روی کارآمدن طالبان از وظایف شان کناره‌گیری کرده‌اند، با ایجاد یک دانشگاه آنلاین ویژه برای زنان، تلاش می‌کنند تا جای خالی دانشگاه و تحصیل حضوری را با استفاده از اینترنت و فضای مجازی پر کنند. گروهی که رهبری آن را مردی ۳۵ ساله از ولسوالی سالنگ ولایت پروان بر دوش دارد.
عبدالفرید سالنگی که کارشناسی ارشد در رشته‌ی اقتصاد دارد، می‌گوید که پس از بسته شدن دروازه‌ی دانشگاه‌ها به‌روی دختران، او و جمعی از همکاران پیشین‌اش تصمیم بر راه‌اندازی یک دانشگاه آنلاین برای شمار محدودی از دانشجویان دختر در رشته‌های مختلف گرفتند. آقای سالنگی می‌گوید که پس از این تصمیم، با نشر یک فراخوان در صفحه‌ی فیس‌بوک‌اش، از دانشجویان دختر خواست که به درس‌های آنلاین آماده شوند و از استادان مستعفا نیز خواست که برای تدریس آمادگی بگیرند.
او می‌گوید: «من اصلا باور نداشتم که علاقه‌مندان راه تحصیل در افغانستان زیاد اند. هنگامی که من درباره‌ی تدریس آنلاین در فیس‌بوک خود پستی به اشتراک گذاشتم، بسیار استقبال شد و من پیام‌های زیادی از دانشجویان دریافت کردم.»
آقای سالنگی و جمعی از استادان پیشین دانشگاه پس از استقبال مردم از ایده‌ی‌شان، تصمیم به راه‌اندازی یک دانشگاه آنلاین رایگان برای زنان می‌گیرند. در پی این اتفاقات، «دانشگاه آنلاین زن» از سوی این استادان دانشگاه ایجاد شد.
دانشگاه آنلاین زن در حال حاضر ۷۵ کارمند در بخش‌های کادری و اداری دارد. بیش از ۳۰ استاد پیشین دانشگاه‌های افغانستان و بیش از چهل کارمند در بخش‌های مسلکی و اداری.
عبدالفرید سالنگی، رییس دانشگاه آنلاین زن در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که از مجموع استادان این دانشگاه، تنها چهار تن آنان را زنان تشکیل می‌دهند و با وجود تلاش‌های زیاد، موفق به پیدا کردن استادان بیشتر زن برای دانشگاه نشده‌اند.
او می‌گوید: «ما برای این‌که بتوانیم استادان بیشتر زن را برای تدریس در دانشگاه تشویق کنیم، معیار پذیرش استادان زن را پایین آوردیم. در حالی‌که مطابق با معیار پذیرش استادان مرد، پایین‌ترین درجه‌ی تحصیلی ماستری بود، برای استادان زن آن را تا درجه‌ی لیسانس رساندیم. با این همه تلاش ما موفق به جذب بیشتر از چهار استاد زن نشدیم.»
این دانشگاه که حدود یک ماه پیش (۵ جدی ۱۴۰۱) آغاز به فعالیت کرد، در دوهفته‌ی نخست ثبت نام دانشجویان، بیش از ۵۰۰ دانشجوی زن برای درس خواندن ثبت نام کردند. آمار دانشجویانی که برای فرا گرفتن تحصیل در این دانشگاه ثبت نام کرده‌اند به بیش از هزار نفر می‌رسد و در حال حاضر بیش از ۶۰۰ دانشجو در صنف‌های درسی آنلاین مصروف تحصیل اند.
نسترن واحدی (مستعار)، دارنده‌ی رتبه علمی «پوهنمل» است و پیش از حاکمیت طالبان در دانشگاه کابل تدریس می‌کرد. او که پس از حاکمیت طالبان به کشور ایران پناهنده شده است، چهار ساعت از یک شبانه‌روز خود را برای تدریس دانشجویان دختر اختصاص داده است.
او در صحبت با روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که با وجود نگرانی‌های جهانی از اعمال محدودیت‌های بی‌پیشینه بر زنان، طالبان نیمی از نفوس افغانستان را از اساسی‌ترین حقوق شان محروم ساخته‌اند. به همین دلیل، او و همراهانش برای مبارزه با این بی‌عدالتی در دانشگاه آنلاین زن دور هم جمع شده‌اند.
او می‌گوید: «تلاش‌های جامعه‌ی جهانی برای تضمین حقوق زنان افغانستان ناکام مانده است. حتا می‌توانم بگویم که ما پس‌رفت‌هایی داشتیم. زندگی برای زنان در افغانستان با مرگ برابری می‌کند. تدریس در دانشگاه آنلاین زن به معنای ایستادگی در برابر محدودیت‌های طالبان است و با وجودی که این کار خطراتی را متوجه امنیت من و خانواده‌ام می‌کند، اما عقب نمی‌نشینم.»
با این همه دانشجویان دختری که پس از بسته شدن دروازه‌ی دانشگاه‌ها حالا در دانشگاه آنلاین زن مصروف فراگیری علوم هستند، می‌گویند که آخرین امید آنان برای آینده، فرا گرفتن تحصیل در این دانشگاه است.
ریحانه رستمی که باشنده‌ی ولایت جوزجان افغانستان و دانشجوی دانشکده‌ی اقتصاد دانشگاه آنلاین زن است، در صحبت با روزنامه اطلاعات روز می‌گوید: «زمانی که طالبان دروازه‌ی دانشگاه‌ها را بستند، احساس می‌کردم که زندگی‌ام نابود شده است. طالبان دشمنان تحصیل زنان اند، چون می‌دانند که اگر زنان تحصیل کنند، فرزندان تحصیل‌کرده به جامعه تقدیم خواهند کرد که موجودیت انسان‌های تحصیل‌کرده در جامعه به ضرر طالبان تمام می‌شود.»
بانو رستمی که حالا در دانشگاه آنلاین زن دنبال رویاهای برباد رفته‌اش می‌گردد، می‌گوید که موجودیت این دانشگاه آنلاین آنان را به آینده و زندگی امیدوار ساخته است.
در حالی‌که بانوان دانشجو در این فضای درسی آنلاین تا حد زیادی به آینده امیدوار شده‌اند؛ اما برخی چالش‌ها نیز سد راه تحصیل آنان وجود دارد که می‌خواهند رفع شوند.
مشکلات
تمام تشکیلات دانشگاه آنلاین زن به‌گونه‌ی رضاکارانه کار می‌کنند. مسئولان این دانشگاه می‌گویند که حتا تا هنوز بخش فعالیت‌های مالی را ایجاد نکرده‌اند. به‌گفته‌ی مسئولان این دانشگاه، مشکلات اینترنتی دانشجویان از درشت‌ترین موانعی است که دختران را در حضور به صنف‌های درسی با دشواری روبه‌رو می‌سازد.
نمونه‌ی این دختران هم فریبا است. دختری که از ولایت بلخ است و پس از بسته شدن دروازه‌ی دانشگاه‌ها، در دانشگاه آنلاین زن به‌دنبال آرزوهای خود می‌گردد. او درباره‌ی مشکلات موجود به روزنامه اطلاعات روز گفت: «من تلاش می‌کنم که در بیشتر صنف‌های درسی حضور یابم؛ اما به‌دلیل سرعت پایین اینترنت، گاهی نمی‌توانم که در صنف وصل شوم. از سوی دیگر، خانواده‌ی من توانایی مالی خریداری اینترنت من را ندارند و خودم با استفاده از گرفتن بدهی از دوستانم، در این مدت اینترنت فعال کرده و به درس حاضر شده‌ام.»
بهار (مستعار)، که دانشجوی سال سوم دانشکده‌ی اقتصاد دانشگاه آنلاین زن است، در این‌باره در صحبت با روزنامه اطلاعات روز می‌گوید: «ما از نگاه تدریس هیچ مشکلی نداریم؛ اما از نگاه اینترنتی خیلی با چالش روبه‌رو هستیم. خیلی از دختران لیاقت زیاد دارند، اما به‌دلیل چالش‌های اینترنتی در ساعت‌های زیاد درسی نمی‌توانند حاضر شوند که این قابل پذیرش نیست. ما از نهادهای جامعه‌ی جهانی می‌خواهیم که در زمینه‌ی حل مشکل اینترنت با ما همکاری کنند.»
مسئولان دانشگاه آنلاین زن می‌گویند که برای رفع چالش‌های اینترنتی دانشجویان تلاش‌هایی انجام داده‌اند؛ اما به‌گفته‌ی آنان، تا هنوز موفق به دریافت راه حلی نشده‌اند.
مؤسس این دانشگاه آنلاین می‌گوید که تلاش دارد تا شخصیت‌های سرشناس و کسانی که امکانات مالی دارند را قناعت دهند تا از دانشجویان این دانشگاه حمایت کنند؛ اما به‌گفته‌ی او، این تلاش‌ها تا هنوز نتیجه‌ای در پی نداشته است.
این دانشگاه آنلاین در حال حاضر با استفاده از شبکه‌های اجتماعی چون واتس‌اپ، ایمو و تلگرام تدریس می‌کنند و قرار است که در آینده‌ی نزدیک برای معیاری ساختن صنف‌های آموزشی، راهکاری دریابند.