سازمان دیدهبان شفافیت افغانستان میگوید، اگر به مشکلات ساکنان اطراف معدن مس عینک در ولایت لوگر رسیدگی نشود، احتمال آن وجود دارد که طرح استخراج مس در این معدن با مشکلات جدی مواجه شود. این سازمان با انتشار گزارشی گفته که زمینهای زراعتی صدها خانواده در اطراف این معدن به کنترول دولت درآمده، اما بهای آن پرداخت نشده و این امر میتواند نارضایتی ساکنان این منطقه را افزایش دهد.
یما ترابی، رییس دیدهبان شفافیت به خبرنگاران گفت که اگر دولت به این موضوع توجهی نکند، احتمال آن وجود دارد که افراد ناراضی از این وضعیت، به شورشیان بپیوندند و امنیت پروژه را به خطر اندازند. به گفتهی آقای ترابی، در مواردی ساکنان روستاهای نزدیک به معدن مس عینک، از سوی مأموران دولتی «تهدید» و مجبور به ترک محل زندگی خود شدهاند.
به باور مسئولان دیدهبان شفافیت، همین چالشها باعث شده که شرکت امسیسی چین، خواستار بازنگری قرارداد استخراج مس عینک شده و به عملی کردن تعهدات خود، از جمله ساخت راه آهن و نیروگاه برق حرارتی توجهی نکند. اما وزارت معادن و نفت گزارش دیدهبان شفافیت را غیرتخصصی خوانده و ادعای عدم پرداخت بهای زمینهای استملاک شده را هم رد کرده است.
رفیع صدیقی، سخنگوی این وزارت گفت: «ما در برابر هر جریب زمینی که از مردم گرفتیم، مبلغ چهار هزار تا یک میلیون و شش صد هزار افغانی پرداخت کردیم». او افزود که براساس تصمیم شورای وزیران، توزیع ده جریب زمین در جای دیگری برای هریک از کسانی که زمینش در اطراف معدن مس عینک استملاک شده، از یک ماه پیش آغاز شده است.
دیدهبان شفافیت افغانستان در گزارش خود همچنین به این موضوع اشاره کرده که طرح استخراج مس در معدن عنیک خطرات بزرگ زیست محیطی را در بر دارد، که برای جلوگیری از آن باید اقدامات جدی صورت گیرد. در این گزارش همچنین آمده است که دفع زبالههای معدن و محل دفن آن از نگرانیهای عمدهی طرفداران حفظ محیط زیست و فعالان نهادهای مدنی است.
اما سخنگوی وزارت معادن و نفت میگوید که تحقیقاتی که در این مورد انجام شده، نشان میدهند که طرح استخراج مس عینک هیچخطری را متوجه محیط زیست نخواهد کرد. مسئولان این وزارت همچنین میگویند که نخستوزیر چین به رییس جمهوری کشور گفته که شرکت چینی که مسئول استخراج مس عینک است، به تمام تعهداتش، از جمله ساخت راه آهن و نیروگاه برق به ظرفیت ۴۰۰ میگاوات عمل خواهد کرد. «بیبیسی»
