نیروهای نظامی اتحاد جماهیر شوروی وقت بیست و پنج سال پیش افغانستان را ترک کردند و سربازان امریکایی نیز بعد از طولانی‌ترین جنگ امریکا در خارج از این کشور، در ختم سال روان میلادی دوباره به خانه بر می‌گردند. اما در حالی که سربازان امریکایی برای خروج از افغانستان آمادگی می‌گیرند، این هراس به قوت خود باقی است که مبادا افغانستان با وضعیت بعد از خروج نیروهای نظامی شوروی وقت دچار شود.
مایکل اوهانلون، تحلیل‌گر در انستیتوت پژوهشی «بروکنگز» می‌گوید که هیچ‌شباهتی بین آن خروج و این خروج وجود ندارد. او گفت: «واقعا در مورد این‌که چگونه ما نخست مجبور به جنگ شدیم و چگونه جنگیدیم، هیچ‌شباهتی نیست و این‌که امریکا به حیث بخشی از ائتلاف چگونه پنج سال را در روند تدریجی کاهش نیروها در افغانستان سپری کرد». اما او تأکید کرد، نیروهای شوروی در یک نقطه‌ی زمانی تصمیم گرفتند که بازنده‌ی جنگ‌ا‌ند و افغانستان را ترک کردند.
افغانستان امروز و دیروز
احمد مجیدیار، پژوهش‌گر در انستیتوت امریکن انترپرایز در واشنگتن می‌گوید که افغانستان بعد از ترک نیروهای شوروی، صدمه‌ی شدیدی از جنگ داخلی خون‌بار دید، اما در مقایسه به 25 سال پیش، امروز افغانستان در وضعیت بسا بهتری قرار دارد. او گفت: «این اولین باری است که افغان‌ها حکومت منتخب دارند، حال آن‌که در زمان شوروی، رهبران افغانستان از سوی کرملین منصوب می‌شدند. تفاوت مهم دوم این است که شورش در افغانستان در مقایسه با شورش زمان مجاهدین در دهه‌ی 80 میلادی بسیار محدودتر است».
این پژوهش‌گر در واشنگن می‌افزاید که اکنون کم از کم 20 تا 25 هزار جنگ‌جوی فعال طالبان وجود دارد، اما در دهه‌ی 80 میلادی شمار شورشیان از 100 هزار تن تجاوز می‌کرد. مایکل اوهانلون به این باور است که جهان درس بسیار مهمی از زمان خروج شوروی از افغانستان آموخته است.
اوهانلون، گفت: «فکر می‌کنم درس اولی که امریکا آموخت، حادثه‌ی یازده سپتامبر بود، درسی بود که ما نمی‌توانیم آن را نادیده بگیریم و افغانستان را ترک شده باقی بگذاریم. به خاطری که بعد از شکست نیروهای شوروی، ما به طور اساسی طی دهه‌ی 90 میلادی توجه خود را به افغانستان توقف دادیم، امریکا به طور اساسی افغانستان را نادیده گرفت و اجازه داد که آن کشور به جنگ فرقه‌ای و هرج‌و‌مرج فرورفته و بعد هم به ظهور طالبان و پناه‌گاه‌های آنان منجر شود».
نقش مردم افغانستان
اما مجیدیار می‌گوید، در حالی که تعهد جامعه‌ی بین‌المللی در کمک به حکومت افغانستان باقی است، مردم افغانستان باید برای نجات ساختار سیاسی موجود‌شان متحد باشند. او گفت: «طالبان منابعی برای انسجام مجدد در تسخیر دوباره‌ی کابل ندارد. بنابراین، تهدید واقعی از تهاجم نظامی طالبان بعد از خروج ناتو نیست، بلکه تهدید از ناپایداری نهادهای افغان است».
برخی کارشناسان به این باورند که هیچ‌شباهتی بین خروج 25 سال قبل سربازان شوروی از افغانستان و خروج امروز سربازان امریکا وجود ندارد، اما در عین حال به این نظر توافق دارند که جهان نمی‌تواند اجازه دهد که افغانستان دوباره به پناهگاه دهشت‌افگنان مبدل شود. «صدای آمریکا»
