نشنال انترست – ساموئل رامانی
در 16 جولای 2018 ضمیر کابلوف فرستاده ویژه‌ی رییس‌جمهور روسیه در افغانستان اعلام کرد که دولت روسیه قبل از پایان تابستان، نمایندگان طالبان را به نشستی در مسکو دعوت می‌کند. کابلوف تصمیم مسکو را برای برگزاری گفت‌وگو با طالبان، با بیان این‌که طالبان «بیش از نیمی از قلمرو افغانستان» را کنترل می‌کنند و بنابراین باید در یک توافق نهایی صلح افغانستان شامل باشند، توجیه کرد.
هرچند که نشست مسکو به این دلیل که ایالات متحده در آن دخیل نیست، از توانایی تاثیرگذاری محدود در مسأله‌ی افغانستان برخوردار است، اما مذاکرات پیش رو منافع روسیه در افغانستان را از سه جهت مهم تقویت می‌کند. اول این‌که روسیه از این گفت‌وگوها برای نشان‌دادن توانایی خود در نقش یک میانجی موثر میان طالبان و دولت رییس‌جمهور اشرف غنی استفاده خواهد کرد. نمایش ماهیت سازنده دخالت روسیه در افغانستان، با توجه به این‌که روسیه از سوی مقامات ایالات متحده و افغان به مجهز کردن طالبان متهم شده است، برای سیاست‌گذاران روسی اهمیت حیاتی دارد.
در 20 جون 2018 آلیس ولز دستیار وزیر امور خارجه ایالات متحده استراتژی روسیه برای مسلح‌کردن طالبان علیه داعش را محکوم کرد و از روسیه خواست تا از مذاکرات صلح که موضع حکومت مشروع افغانستان را تقویت می‌کند، حمایت کند. ماریا زاخارووا سخن‌گوی وزارت امور خارجه روسیه با رد شدید اتهامات ولز به آن پاسخ داد. با این‌حال بیانیه‌یی جنرال اسکات میلر فرمانده نظامی ارشد واشنگتن در افغانستان ـ که در خبرگزاری خامه بیان شده است ـ می‌گوید که روسیه همراه با پاکستان و ایران از جنگ‌جویان طالب حمایت می‌کند.
موج اتهامات امریکا مبنی بر ساخت‌وباخت روسیه با طالبان، احساسات ضد روسی را در افغانستان تقویت کرده است. در 27 جون وزارت دفاع افغانستان روسیه را برای این ادعایش که داعش حضور چشم‌گیری در 9 ولایت افغانستان ایجاد کرده است، ملامت کرد و اصرار داشت که تنها 2 هزار جنگ‌جوی داعشی در افغانستان باقی مانده‌اند. از سوی دیگر در 6 جولای فعالان صلح افغانستان در بیرون ساختمان سفارت روسیه در کابل دست به اعتراض زدند و از مسکو خواستند تا از دخالت بیشتر در منازعه‌ی افغانستان پرهیز کند.
حالا مسکو برای مبارزه با این احساسات ضد روسی و اطمینان از این‌که روسیه یک میانجی مورد اعتماد در افغانستان باقی بماند، روابطش با طالبان را بازسنجی می‌کند. در 17 جولای روسیه و تاجکستان یک تمرین نظامی ضد طالبانی را به هدف تقویت ظرفیت مقاومتی ارتش تاجکستان در صورت حمله طالبان در منطقه مرزی تاجکستان ـ افغانستان راه‌اندازی کردند.
این تمرین به هدف فرونشاندن نگرانی‌های کابل مبنی بر این‌که روسیه متحد طالبان است و نیز نشان‌دادن این‌که مسکو تنها برای بازگرداندن ثبات سیاسی در افغانستان با طالبان وارد تعامل می‌شود، راه‌اندازی شده بود. اگر مسکو بتواند تعهدش نسبت به ثبات سیاسی در افغانستان را از طریق گفت‌وگوی صلح برجسته کند، در آن صورت سیاست‌گذاران روسی قادر خواهند بود که روند رو به رشد خصومت نسبت به روسیه را در درون دست‌گاه سیاسی افغانستان متوقف سازند و نفوذ‌شان را بر پایان بازی منازعه‌ی افغانستان حفظ کنند.
دوم این‌که روسیه از مذاکرات صلح مسکو برای افزایش اعتبار تلاش‌های سازمان همکاری شانگهای برای تسهیل یک توافق سیاسی در افغانستان، استفاده می‌کند. در طی اجلاس ماه جون سازمان همکاری شانگهای در چینگ‌دائو، شی جین‌پینگ رییس‌جمهور چین استراتژی‌اش برای تقویت نقش «گروه تماس افغانستان سازمان همکاری شانگهای» در آوردن یک راه‌حل مسالمت‌آمیز به منازعه‌ی افغانستان، ترسیم کرد. عبدالله رییس اجرایی افغانستان و غنی رییس‌جمهور این کشور که در اجلاس سازمان همکاری شانگهای حضور یافته بودند، از این سازمان خواستند تا تلاش‌های ضد تروریسم خود را در افغانستان تحت یک پرچم استحکام بخشد. اظهارات شی جین‌پینگ از سوی کابل مورد استقبال قرار گرفت.
تمایل چین برای گسترش حضور سازمان همکاری شانگهای در افغانستان از آن جهت که با اولویت‌های سیاست روسیه هم‌خوانی دارد، در مسکو مورد استقبال قرار گرفت. در ماه‌های اخیر دولت روسیه از لحاظ دیپلماتیک با سیاست‌مداران افغان ـ مانند جعفر مهدوی، نماینده مجلس افغانستان ـ که طرف‌دار دخالت سازمان همکاری شانگهای در افغانستان اند، وارد تعامل شده و پوشش رسانه‌یی داده است. از سوی دیگر روسیه در گردهمایی اخیر مقامات اطلاعاتی چین، روسیه، پاکستان و ایران برای بحث در مورد استراتژی‌های مبارزه با داعش، به عنوان یک شرکت‌کننده‌ی فعال ظاهر شده است.
روسیه علاوه بر نشان‌دادن تعهدش به سازمان همکاری شانگهای، می‌خواهد این فرض را که روسیه در این سازمان صرفا یک قدرت درجه دو است و از چین پیروی می‌کند، به چالش بکشد. روسیه با میزبانی از گفت‌وگوهای عمده صلح در افغانستان قادر خواهد بود که نشان دهد مسکو مذاکره‌کننده‌ی برتر بحران در سازمان همکاری شانگهای است و روسیه یک عامل مهم در افزایش اهمیت این سازمان امنیت جمعی است.
سوم این‌که در همان حال که واشنگتن به دنبال پایان‌دادن به کارزار نظامی 17 ساله‌ی خود در افغانستان است، دولت روسیه از گفت‌وگوهای صلح در مسکو برای معرفی روسیه به عنوان پل حیاتی بالقوه میان طالبان و ایالات متحده، استفاده می‌کند. کابلوف اخیرا ادعا کرد که طالبان به برگزاری گفت‌وگوی مستقیم با ایالات متحده علاقه‌مند است. با توجه به این‌که مایک پمپئو وزیر امور خارجه ایالات متحده در سفر اخیرش به کابل از مذاکرات صلح میان دولت غنی و طالبان ابراز حمایت کرد، مسکو به این باور است که واشنگتن در نهایت مجبور خواهد شد تا خطوط ارتباطی با طالبان را دوباره برقرار کند.
سابقه‌ی موفقیت‌آمیز روسیه در ماه سپتامبر 2013 با امریکا برای توافق خلع سلاح شیمیایی در سوریه نشانه‌ی برجسته از این است که چه‌گونه ایالات متحده حتا در اوج تنش‌ها میان واشنگتن و مسکو، خودش را متکی به میانجی‌گری روسیه می‌یابد. سیاست‌گذاران روسیه معتقدند که همانند نقش روسیه به عنوان پل دیپلماتیک میان رژیم بشار اسد و ایالات متحده در مورد نابودی زرادخانه‌ی تسلیحات شیمیایی دمشق، ایالات متحده ممکن است مجبور شود که برای تعامل با طالبان در مذاکرات صلح افغانستان، با روسیه ارتباط برقرار کند.
برای موفقیت این سناریو، روسیه باید با موفقیت اعضای میانه‌رو طالبان را برای حضور در مذاکرات مسکو جلب کند. این موفقیت روسیه را در موقعیتی قرار می‌دهد که می‌تواند به عنوان یک مجرای دیپلماتیک میان ایالات متحده، دولت افغانستان و طالبان بر سر یک توافق صلح در افغانستان عمل کند.
هرچند که روسیه همچنان با انتقادات مقامات دولتی ایالات متحده و افغانستان نسبت به ارتباطات مخفیانه مسکو با طالبان روبه‌رو است، اما گفت‌وگوهای پیش رو در مسکو برای روسیه فرصتی را برای نشان‌دادن این‌که ماهیت ارتباطاتش با طالبان سازنده است، فراهم می‌کند. اگر گفت‌وگوهای مسکو به مشارکت طالبان منجر شود، موقعیت روسیه به عنوان یک قدرت بزرگ در جامعه بین‌المللی برجسته خواهد شد و تصویر عمومی پوتین در روسیه ـ که یک تصویر ضعیف است ـ می‌تواند در ماه‌های آینده به صورت قابل‌توجه تقویت شود.