باور غالب این است که شروع یک تجارت نیاز به پول زیاد دارد. این امر دست کم در میان افغانها رایج است. کسی فکر نمیکند که با پول کم هم میشود تجارت موفقی راه انداخت.
ولی تجارب متشبثان جوان خلاف این قاعده را ثابت میکند. جوانانی هم هستند که بیهیچ سرمایهیی تجارتشان را راهانداختهاند. آنان فقط از هوش و قدرت خلاقیتشان استفاده کردهاند. آسیه احمدی 21 ساله یکی از همین جوانان است.
آسیه صاحب یک کارگاه طرح و ساخت لباس موسوم به «آسی» است. کار آسیه از یک حیث با دیگر طراحان لباس متفاوت است. او بخشی زیادی از کارش را با انترنت و بهصورت آنلاین حل میکند. طوری که مشتری وقتی میخواهد لباسی فرمایش بدهد، ابتدا وارد وبسایت ASI میشود و آنجا طرح، نوع رخت و تمام مشخصات لباسش را مینویسد و سپس کارمندان کارگاه آسی برای اندازهگیری به منزل یا دفتر شخص فرمایشدهنده میروند. لباس که دوخته شد هم به درب منزل مشتری تحویل داده میشود. آسیه میگوید: «برای کسانی که فرصت ندارند برای خرید لباس بیرون بروند، اما دوست دارند لباسهای قشنگ بپوشند بهصورت آنلاین ما خدمات ارایه میکنیم.»
آسیه از همان کودکی دوست داشته لباسهای قشنگ بپوشد؛ لباسهای که به قول خودش برند و محصول شرکتهای نامآشنای جهان باشد. اما باری فکری به سر او زد و گفت چرا برند افغانستانی و لباسهای که دوست دارد را خودش نسازد؟ این فکر او را به سوی کورسهای آموزشی آنلاین طرح لباس کشاند. سرانجام آسیه از دانشگاه آنلاین ایتالیایی موسوم به (Italian e-learning fashion collage) سر برآورد. در آنجا یک و نیم سال طرح و ساخت لباس را بهصورت آنلاین آموزش دید و پس از آن کارگاه طرح و ساخت لباس خودش را راه انداخت. او ابتدا کارش را با یک نفر کارگر آغاز کرد. وبسایت درست کرد و چندین فرمایش گرفت. اما برخلاف انتظار کارش آنطور که میخواست پیش نرفت. آسیه تا مرز شکست پیش رفت؛ در حدی که نزدیک بود کار را متوقف کند و تنها درسهایش را در دانشکده حقوق دانشگاه کابل ادامه دهد. اما او بهصورت اتفاقی با موسسهی موسوم به «فوندر انستتیوت» آشنا شد. «فوندر انستتیوت» به تجارت و فکر تجاری آسیه روح تازه دمید و تجارت آسیه دیگربار جان گرفت: «یک بار نزدیک بود که کلا فکر تجارت را از ذهنم بیرون کنم و بچسپم به درس اما به صورت اتفاقی با موسسه ایجادگران آشنا شدم. این موسسه به من کمک کرد با اعتمادبهنفس بیشتر کارم را ادامه دهم.»
آموزش طرح لباس بهصورت آنلاین و شامل شدن در یک دورهی چهار ماهه در فوندر انستتیوت آسیه را به یک متشبث نسبتا متخصص بدل کرده است. آسیه به آیندهی کارش خوشبین است و ابراز امیدواری میکند که روزی تولیدات او به برندی در سطح منطقه مبدل شود. او میگوید به کارش امیدوار است، زیرا متخصص است. آسیه معتقد است که تخصص در هر کار رمز موفقیت است.
آسیه نزدیک به دو ماه میشود که کارش را بهصورت رسمی آغاز کرده است. او شش کارمند دارد و برای هر کارمندش ماهانه 7000 افغانی معاش میدهد. آسیه میگوید چون اکنون تجارتش نوپا است معاش کارمندانش کم است، اما به مرور زمان افزایش مییابد. او هر ماه به کارمندانش 3 جی بی انترنت نیز میدهد، زیرا آنان باید جدیدترین ویدیوها از طرح لباس را ببینند. او برای کارمندانش هفتهی یکبار زمینه کار با یک خیاط متخصص اهل ایران را فراهم میکند.
آسیه باور دارد که افغانستان بستر خوبی برای شروع تجارتهای کوچک است: «چشمانم را که میبندم طرحهای تجاری زیادی به ذهنم میآید که هر کدام قابلیت تطبیقشدن و سودآوری را دارند. فقط نیاز است کمی خلاق باشیم.»
آسیه در سال 1394 از مکتب افغان – ترک فارغ شد و به دانشکدهی حقوق دانشگاه کابل راه یافت. او در مکتب به استثنای یک سال که دوم شده بود، همیشه اول نمره بوده است. او که اکنون دانشجوی سال سوم دانشکدهی حقوق دانشگاه کابل است، عزم را جزم کرده که چالشی جدیدی را تجربه کند. او اکنون میخواهد که در دانشگاه آمریکایی- افغانستان کمپیوترساینس بخواند. آسیه افزون بر زبانهای ملی (دری و پشتو) به زبانهای آلمانی، فرانسوی، ترکی و عربی نیز مسلط است.
فوندر انستتیوت نهادی که به تجارت آسیه روح تازه دمید، در سال 2009 در ایالت متحده امریکا تأسیس شد. این نهاد به جوانانی که فکر اقتصادی دارند، زمینه فراهم میکند تا فکرشان را به یک تجارت موفق تبدیل کنند. این نهاد از سال 2014 تا اکنون در کابل به فعالیت آغاز کرد است. از سال 2014 به این طرف 17 متشبث جوان از دورههای آموزشی این نهاد فارغ شدهاند و عملا در بازار کار افغانستان تجارتشان را راهانداختهاند. تجارتی که فقط خلاقیت نیاز دارد و پشت کار میطلبد.
فوندر انستتیوت در واقع به افرادی که فکر تجاری دارند یک ساختار و نقشه راه تهیه میکند و پس از دوره آموزشی چند ماه به صورت مداوم با متشبث نوپا به عنوان مشاور همکاری میکند.
متیعالله رحمتی یکی از مسوولان این نهاد در کابل میگوید، فوندر انستتیوت در افغانستان موفق عمل کرده است و پس از دورههای آموزشی نزدیک به 20 جوان عملا تجارت شان را راهانداخته اند، کار میکنند و سود میگیرند. به قول آقای رحمتی این نهاد بیشتر با جوانانی کار میکنند که در حوزهی تکنالوژی فعالیت دارند.
این نهاد در بیش از 100 کشور جهان نمایندگی دارد. نمایندگیهای این نهاد از طریق یک فرد رابط بهصورت یک شبکه باهم وصل اند و تجاربشان را با هم شریک میکنند.