دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد جزوه‌ای را منتشر کرده که در آن وضعیت و حقوق کودکان افغان در شرایط جنگی به بررسی گرفته شده است. این گزارش در ۶۵ صفحه به زبان‌های فارسی، پشتو و انگلیسی با عنوان «محافظت کودکان افغان در جنگ‌های مسلحانه» منتشر شده و مسئولیت‌های طرف‌های جنگ در زمینه‌ی احترام به حقوق کودکان و حفظ حقوق کودکان را از منظر «اصول شریعت اسلامی، قوانین ملی و معیارهای بین‌المللی حقوق بشر و حقوق بین‌الملل بشردوستانه» برجسته کرده است.
یان کوبیش، فرستاده‌ی ویژه‌ی دبیرکل سازمان ملل متحد برای افغانستان در مراسم رونمایی این جزوه در دفتر کمیسیون حقوق بشر افغانستان گفت که گروه‌های مسلح در افغانستان از کودکان در جریان جنگ‌های مسلحانه بهره‌برداری می‌کنند و از کودکان به عنوان خبررسان استفاده‌ی سو می‌شود.
او گفت که کودکان افغانستان آسیب‌پذیر اند و گروه‌های مسلح آن‌ها را وادار به مشارکت فعال در جنگ می‌کنند که این عمل زندگی کودکان را بیش‌تر با خطر مواجه می‌کند. آقای کوبیش هم‌چنین گفت: «جنگ زندگی کودکان را نابود می‌کند و به آن‌ها از لحاظ جسمی و روحی صدمه می‌رساند. این برای من واقعا تکان دهنده است. زمانی که می‌بینم که کودکان در این کشور به جز از جنگ و خشونت از هیچ‌چیزی خبر ندارند.»
یوناما می‌گوید، تأثیرات جنگ روی زندگی کودکان منفی بوده و در کنار این‌که سبب کشته و زخمی شدن و قطع اعضای بدن کودکان شده، هم‌چنین کودکان را از دسترسی به حقوق اساسی‌شان، از جمله آموزش و پرورش و مراقبت‌های کافی بهداشتی محروم کرده و موجب فقر و آسیب‌پذیری بیش‌تر در میان کودکان شده است. در جزوه‌ی سازمان ملل متحد در مورد وضعیت کودکان افغان در شرایط جنگی، شش مورد «نقض فاحش حقوق کودکان در جنگ‌های مسلحانه» در افغانستان برجسته شده‌اند: کشتار و معیوب کردن کودکان، استخدام کودکان توسط گروه‌های جنگی و نسبت دادن کودکان به نیروها و گروه‌های مسلح، کودک‌ربایی، حمله به مکاتب، مدارس و شفاخانه‌ها، تجاوز جنسی و سایر اشکال خشونتهای جنسی علیه کودکان، محروم کردن کودکان از حق دسترسی به کمک‌های بشردوستانه.
تهیه کنندگان این جزوه می‌گویند که جزوه‌ی «محافظت کودکان افغان در جنگ‌های مسلحانه» پس از بحث‌ها میان یوناما، رهبران مذهبی افغانستان، دانش‌مندان و افراد متخصصی که از نهادهای مختلف مذهبی و علمی نمایندگی می‌کنند، تهیه شده است. فرستاده‌ی دبیرکل سازمان ملل متحد گفت که هدف اصلی انتشار این جزوه، حفاظت کودکان از آفت جنگ است و این‌که بتوانند از تلاش‌های جامعه‌ی مدنی و کمیسیون مستقل حقوق بشر در این زمینه پشتیبانی کنند.
سیما سمر، رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر گفت که تلفات کودکان در جریان جنگ‌ها نسبت به سال‌های گذشته رو به افزایش بوده است که تنها در سال ۱۳۹۲ در مقایسه به سال ۱۳۹۱، تلفات کودکان در سال ۱۳۹۲ نسبت به سال ۱۳۹۱ حدود ۱۴.۹ درصد بالا بوده است.
خانم سمر گفت که مخالفان مسلح دولت، نیروهای امنیتی افغان و نیروهای بین‌المللی در تلفات غیرنظامی به ترتیب نقش داشته‌اند و ماین‌های کنار جاده‌ای و حملات انتحاری عامل عمده‌ی کشتار کودکان بوده است. او گفت، پیش‌نهاد می‌کنند که طرف‌های جنگ، از جمله نیروهای امنیتی افغان، نیروهای خارجی و مخالفان مسلح دولت قوانین بشردوستانه و قوانین جنگ را رعایت کنند و از بمب‌های کنترول از راه دور و کنار جاده‌ای استفاده نکنند.
کمیسیون حقوق بشر افغانستان و یوناما در کابل می‌گویند که از مسایل مثبت در مورد وضعیت کودکان در معرض خطر جنگ در افغانستان، جلوگیری از استخدام کودکان در گروه‌های مسلح دولت است و نشان می‌دهد که دولت در این زمینه متعهد بوده است. رییس کمیسیون حقوق بشر افزود که قاچاق کودکان به مقاصد تبه‌کارانه، از جمله ترافیک مواد مخدر، ارسال کودکان به کشورهای خارجی برای آموزش‌های انتحاری و سوء استفاده‌ی جنسی از کودکان و اعمال کارهای شاقه بر کودکان هنوز از موارد نگرانی اند که نیاز به توجه جدی دارند و دولت باید در خصوص این موارد به «فرهنگ معافیت» پایان دهد. این نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شوند که به اساس یافته‌های دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در کابل، در سال ۲۰۱۳ در نبردهای مسلحانه‌ی افغانستان ۵۴۵ کودک کشته و ۱۱۴۹ کودک دیگر زخمی شده‌اند. عامل عمده‌ی تلفات کودکان در افغانستان، ماین‌ها و کارگذاری مواد منفجر ناشده اعلام شده است که هم‌چنین از آن به عنوان «قاتل غیرنظامیان» در افغانستان نیز یاد می‌شود. «بی‌بی‌سی»