یافتههای گزارش تحقیقی شبکه زنان افغان نشان میدهد که وجود اسلحه در خانه حس امنیت را از زنان میگیرد و حتا وجود آن مانع بزرگی در برابر خواستهها و حقوق اساسی زنان محسوب میشود. براساس یافتههای این تحقیق، زنانی که اغلب مورد خشونت قرار گرفتهاند، بیشتر توسط اسلحه بوده و از سوی بزرگان قومی و اعضای نزدیک خانوادهشان تهدید شدهاند.
شبکه زنان افغان با انجام یک تحقیق میدانی که بهصورت توزیع پرسشنامه و مصاحبه با ۷۲۶ نفر در ولایتهای پکتیا، هرات، ننگرهار، بلخ، کابل، کندز، بامیان و قندهار، به موضوع خشونتهای خانگی و تأثیر اسلحههای غیرقانونی بر زندگی زنان پرداخته است.
یافتههای این تحقیق نشان میدهد که بیشتر زنان شامل این تحقیق (۵۹۰ نفر از ۷۲۶ نفر) بر این نظرند که دولت افغانستان باید سیاستهای خلع سلاح را روی دست گیرد و سیاست حذف سلاحهای سبک را در جوامع شهری و روستایی غیرقانونی اعمال کند.
یافتههای این تحقیق همچنان نشان میدهد که از میان ۷۲۶ زن که در این تحقیق مورد مصاحبه قرار گرفتهاند، ۴۶۳ نفر آنها گفتهاند که با وجود سلاح در خانه حس امنیت ندارند و وجود سلاحهای غیرقانونی موجب اضطراب و ترس آنها مبنی بر استفاده آسان آنها میشود. این شرکت کنندگان با شریککردن تجربیات خود این موضوع را بیان کردهاند.
از میان افراد مورد تحقیق ۲۶۷ نفر معادل ۳۷ درصد از زنان گفتهاند بهدلیل وجود اسلحه در خانه احساس مصونیت نمیکنند. این شمار از زنان گفتهاند اعضای خانواده مانند برادران، همسران و پدرانشان با استفاده از سلاح آنها را تهدید و از مشارکت در فعالیتهای اجتماعی همچون کار و تحصیل منع میکنند که همین سبب شده تا آنها با نداشتن حس امنیت نتوانند صدای خود را بلند کرده و یا از حقوق اساسی خود دفاع کنند
۲۱ درصد از زنان شرکتکننده در این پژوهش گفتهاند، زمانی که اسلحه در خانه وجود داشته باشد آنها احساس امنیت میکنند. به باور آنها وجود سلاح در خانه موجب تقویت امنیت شخصی در برابر سرقتها و سایر اقدامات مجرمانه میشود. ۲۸ درصد دیگر نیز با انتخاب گزینه نمیدانم نظری در این باره نداشتهاند.
زنان افغان در جریان چندین دهه جنگ در کشور و درگیریهای مسلحانه بیش از دیگران متأثر شدهاند بهطوری که آنها در زمان درگیری و جنگهای مسلحانهی مراقبتی از خانواده را به عهده دارند و از سوی دیگر با کشته و یا زخمیشدن سرپرست خانوار بار خانواده را به تنهایی بر دوش میکشند. ادامهی این وضعیت در فضای جنگی و محیطی ناآرام زنان و دختران این سرزمین را با دشواریهای بسیار روبهرو کرده است.
یافتههای این تحقیق نشان میدهد که اغلب زنانی که توسط اسلحه مورد تهدید یا خشونت قرارگرفتهاند به علت بیباوری به نهادهای عدلی و قضایی به این نهادها مراجعه نمیکنند.
شبکهی زنان افغان با محوریت قراردادن زنان در آسیبپذیری آنها نسبت به استفاده از سلاحهای غیرقانونی با انجام این تحقیق میدانی قصد دارد تا پروسه جمعآوری اسلحههای غیرقانونی را ایجاد کرده و با شناسایی و مستندسازی تأثیرات استفاده از این سلاحها تأثیرات آن را بر زندگی زنان در مناطق شهری و روستایی به نمایش بگذارد.
بر مبنای یافتههای این تحقیق استفاده از اسلحههای غیرقانونی تأثیرات منفی بر زندگی زنان دارد؛ زنان در برابر خواستههای منطقی و قانونی خود مانند حق کار، حق تحصیل و یا دسترسی به صحت و یا مشارکت در کار یا در زندگی عمومیشان همواره با آزارهای جسمی و روانی روبهرو میشوند که در بیشتر موارد از سلاحهای غیرقانونی بهعنوان ابزار خشونت در برابر آنها استفاده میشود. نتایج این تحقیق نشان میدهد که در دسترسبودن سلاحهای غیرقانونی یکی از موانع بزرگ فراروی توانمندسازی زنان افغان است.
نتایج این تحقیق نشان میدهد که وجود سلاحهای غیرقانونی بهدلیل حاکمیت مردسالاری سبب کنترل زنان و دستیابی به حقوقشان میشود به طوری که مردان از این ابزارها برای ترسانیدن و آزار و اذیت زنان استفاده میکنند. از سوی دیگر در دسترس بودن این سلاحها و استفادهی آسان آن تاثیرات منفی بر مشارکت زنان در اجتماع دارد.
یافتههای تحقیق شبکه زنان افغان که در هشت ولایت صورت گرفته نشان میدهد که سلاحهای غیرقانونی منجر به افزایش خشونت بر زنان، آزارهای جسمی و جنسی آنها و کاهش دسترسی زنان و دختران به آموزش میشود و به طور کلی بر روی محدودکردن نقش زنان در جامعه اثرگذار است. براساس این یافتهها که از ۷۲۶ مصاحبه شونده بدست آمده است، وجود سلاحهای غیرقانونی به سلامت روان زنان نیز آسیب میزند که در درازمدت منجر به افسردگی، ترس و اضطراب آنها میشود.
شبکهی زنان افغان با استناد به یافتههای این تحقیق به حکومت، جامعهی جهانی و نهادهای مدنی پیشنهاد میکند که برنامهها یا سیاستهای خلع سلاح را بهطور موثر اجرا کند و مناطق بزرگ روستایی را که در آن تجارت اسلحه رونق دارد اما از کنترل حکومت خارج است، در کنترل بگیرند و با حمایت شوراهای قبایل محلی و مقامات ملی در سطح مرکزی و ولایتی خلع سلاح این مناطق را آغاز کنند.
از پیشنهادات شبکه برای بهبود این وضعیت شاملکردن زنان در نقش تصمیمگیری در زمینههای برنامهریزی، اجرا و نظارت بر استراتژیهای خلع سلاح است. به باور مسئولان شبکه، استخدام زنان در نهادهای اجرایی همچون وزارت داخله، وزارت دفاع و امنیت ملی میتواند در راستای حفظ منافع زنان در زمینهی خلع سلاح حمایت کند.
از دیگر پیشنهادات شبکه این است که با توجه به اینکه سلاحهای غیرقانونی موجود در افغانستان تولید نمیشوند و بطور قاچاق وارد کشور میشوند حکومت باید در مورد تجارتهای غیرقانونی سلاح در افغانستان کنترل بیشتری روی دست گیرد و مرزها کنترل شوند تا تجارت غیرقانونی اسلحه کاهش یابد. همچنان باید سیستم ثبت اسلحه تسریع شود تا متخلفان به راحتی قابل ردیابی و پیگرد قرار بگیرند.
در پایان این گزارش تحقیقی به جامعهی جهانی پیشنهاد میشود که با افزایش سیستم کنترل پولیس مرزی در راستای کاهش معاملات غیرقانونی اسلحه به افغانستان حمایت کند. همچنین به نهادهای مدنی پیشنهاد میکند با افزایش آگاهیدهی از تأثیرات منفی اسلحه غیرقانونی با نهادهای محلی و شوراها تدبیری بسنجند.