خروج سربازان بینالمللی از افغانستان به تعویق افتاده است. تصمیم درستی که اوضاع افغانستان بستگی به آن دارد. چهار مقام ارشد ناتو به خبرگزاری رویترز گفتهاند که قرار است نیروهای بینالمللی بیشتر از زمان تعیینشده در موافقتنامه امریکا با طالبان در افغانستان باقی بمانند. در توافقنامه امریکا و طالبان که در در ۲۹ فبروری سال ۲۰۲۰ امضا شد، تو طرف توافق کرده بودند که تا ماه می ۲۰۲۱ نیروهای خارجی از افغانستان خارج شوند. اما این تصمیم ظاهرا تغییر کرده است. قرار نیست در زمان تعیینشده این نیروها از افغانستان خارج شود.
ماندن نیروهای بینالمللی بیشتر از زمان مورد توافق امریکا با طالبان در افغانستان به دو دلیل تصمیم درستی است. اول، توافق سیاسی هنوز راه طولانی در پیش دارد، خروج نظامی ایالات متحده از افغانستان خطرهای جدی در پی خواهد داشت. زیرا دولت ضعیف و ناکارای افغانستان که در فساد و بیکفایتی غرق شده است در غیاب نیروهای خارجی توان پیشگیری از بازخیزش و احیای مجدد تروریزم را ندارد. دوم، طالبان به تعهدات خود عمل نکرده است. بهطور آشکار شرایطی که در توافقنامه امریکا و طالبان طرح شده بود، رعایت نشده است. طالبان برای قطع رابطه این گروه با تروریزم، کاهش خشونت و مذاکرات صلح معنادار در این مدت یک قدم هم برنداشتهاند. در این مدت طالبان نشان دادند که هنوز زمان پایاندادن به دخالت نظامی ایالات متحده در افغانستان فرا نرسیده است. بنابراین، پیامد خروج نیروهای بینالمللی از افغانستان در چنین اوضاع و احوال زیانبار و خطرناک و رفتن بدون جایگزین است.
اگر خروج بدون حساب سربازان امریکایی و نیروهای بینالمللی از افغانستان صورت میگرفت این پیام سیاسی را میرساند که امریکا فقط میخواهد از جنگ افغانستان خلاصی پیدا کند؛ امری که موقعیت طالبان در میز مذاکره را تقویت میکرد. وقت گروه طالبان عجلهی واشنگتن برای خروج نظامی از افغانستان را ببینند، دلیلی ندارند که برای آن امتیاز بدهند. امریکا برای یک هدف مهم به افغانستان آمد. نابودی طالبان و تروریزم. این هدف و مأموریت به نتیجه نرسیده و طالبان از نظر توان نظامی در موقعیت بسیار برتر قرار دارد و گروههای تروریستی دیگر در افغانستان فعال است. در این صورت زمینه برای شکلگیری مجدد لانههای تروریستی در افغانستان فراهم میشود. از اینرو، خروج کامل خطرات واقعی را بهدنبال خواهد داشت که میطلبد ایالات متحده درجهای از انعطافپذیری را قبول کند.
جهان فهمیده که طالبان بیشتر از صلح در پی جنگ است. موضع دو روز پیش اتحادیه اروپا، ناتو و نمایندگیهای سیاسی کشورهای اروپایی که گفتهاند حملات هدفمند طالبان به ایجاد محیط ناامن کمک میکند، به این معناست که جهان از رفتار خشونتبار طالبان به تنگ آمده و واقعیت را میبیند. جالب این است که طالبان یک روز پس از این موضعگیری این نمایندگیهای سیاسی مقیم کابل تلاش کردهاند که خود را از خشونتهای جاری در افغانستان تبرئه کنند، اما زهی خیال باطل.
از طرف دیگر، در شرایطی که جهان به این درک رسیده است که طالبان گروه قابل اعتمادی نیست، دولت افغانستان باید دست به کار شود. بر حکومت افغانستان لازم است تا تلاشهای خود را برای قناعت دادن امریکاییها برای ماندن بیشتر کنند. با کشورهای همپیمان امریکا در تماس شوند و از راههای دیپلماتیک بخواهند از خروج بدون حساب نیروهای امریکایی و بینالمللی جلوگیری شود. با تأسف که توان رییسجمهور و دیگر مسئولان اجرایی حکومت این روزها صرف کارهایی میشود که پیامد جز آتشزدن به خرمن اعتماد مردم ندارد. اگر اندکی خرد سیاسی در ذهنیت زمامداران ارگنشین باقی مانده، فرصت آن است بهجای کوبیدن بر سر دوست، برای مقابله با دشمن تلاش مجدانه کنند.
ممکن است واکنش طالبان به این تصمیم امریکا دستزدن به خشونتهای بیشتر باشد. طالبان همینحالا تمام توان نظامی خود را برای پیروزی در میدان جنگ به کار بسته است. میز صلح دوحه را در عمل ترک کردهاند. به یقین با رسیدن فصل بهار که برای طالبان فصل جنگ است، این گروه آتش خرمن جنگ افغانستان را بیشتر خواهد کرد. در این صورت انتظار شهروندان افغانستان این است که نیروهای بینالمللی و سربازان رزمی امریکا حتا به میدان جنگ برگردند. بنابراین اگر طالبان نگران عملیشدن توافق امریکا و طالبان است، اولویت دارد که خود این گروه به تعهداتشان گردن نهد؛ قبول کاهش خشونت و بازگشت به مذاکرات معنادار.