براساس گزارش‌های رسمی این روزها تقریبا در کشور جنگ با شدت و حدت تمام ادامه دارد. مثل همیشه غیرنظامیان قربانی اصلی رویکرد جنگ‌طلبانه‌ی طالبان است. بر پایه‌ی گزارش دو روز پیش کمیسیون حقوق بشر افغانستان در ظرف تنها شش روز ۳۹ غیرنظامی کشته و ۴۰ غیرنظامی دیگر زخمی شده‌اند. انفجارهای کنار جاده‌ای و حملات مسلحانه‌ی طالبان عامل اصلی این وضعیت اسف‌بار است. هیچ کسی در امان نیست. کودکان، زنان و مردمی که هیچ نوع دخالتی در خشونت‌ها ندارند، همه قربانی خشونت‌های جاری در افغانستان‌اند. تقریبا شب و روزی نیست که شهروندان افغانستان در جنگ یا در ترورهای هدف‌مند قربانی ندهند. اگر تلفات نظامیان را هم در نظر بگیریم، سطح بی‌پیشنه‌ی خشونت‌های جاری در افغانستان ناامید‌کننده و نگران‌کننده است.
گزارش دفتر سازمان ملل متحد در افغانستان نیز می‌رساند که در سه ماه نخست سال ۲۰۲۱ در مقایسه با سال گذشته‌ی میلادی تلفات غیرنظامیان ۲۹ درصد افزایش یافته است. تنها در سه ماه ۵۷۳ غیرنظامی کشته و یک‌هزار و ۲۱۰ تن دیگر زخمی شده‌اند. این وضعیت نشان می‌دهد که از زمان آغاز مذاکرات صلح میان طالبان و دولت نه‌تنها هیچ‌گونه کاهشی در خشونت‌ها رخ نداده که این گراف پیوسته سیر صعودی داشته است. و براساس ارزیابی‌های رسمی نهادهای ناظر، افغانستان یکی از مرگ‌بارترین کشورهای برای غیرنظامیان است و کشور را جنگ و خشونت فرا گرفته است. حتا در ماه رمضان نیز طالبان حاضر نیست اندکی از سطح خشونت‌ها بکاهند. درحالی‌که به‌شمول حکومت افغانستان همه خواهان خویشتن‌داری طالبان و آتش‌بس در این ماه شده‌اند که برای مسلمانان مقدس است. از نظر اسلام که طالبان مدعی سرسخت آن است، این ماه فرصت برای عبادت و ندامت از گناهان است؛ چه گناهی بزرگ‌تر از کشتن یک انسان.
شرایط این روزها برای شهروندان وضعیت جهنمی است. فقط کافی است که به وضعیت آوارگان جنگ نگاه کنیم. آخرین نمونه‌ی آن آواره‌شدن صدها خانواده از روستاهای آرام ولسوالی قره‌باغ غزنی به مرکز این شهر است؛ مردمی که در ماه رمضان در پی جنگ‌طلبی طالبان از خشونت فرار کرده و روزهای رقت‌انگیزی را پشت سر می‌گذارند. اردوگاه بیجاشدگان داخلی در هرات، کابل، قندهار و ولایت‌های دیگر، پر است از شهروندانی که جنگ آن‌ها را به خاک سیاه نشانده است. مسئول اصلی این وضعیت در افغانستان طالبان است. آخرین ارزیابی نهادهای ناظر گویای این واقعیت است که گروه طالبان عامل بیشترین تلفات غیرنظامیان و مسبب آوارگی شهروندان است. رویکرد جنگ‌طلبانه‌ی طالبان فقط یک دلیل اصلی دارد؛ استفاده از رنج و کشتار مردم به مثابه‌ی ابزار سیاسی. گروه طالبان برای موقف برتر در مذاکرات صلح و برای زیر فشار قراردادن حکومت افغانستان دست به جنگ و کشتار غیرنظامیان می‌زند و آتش طالبان بر خرمن جان شهروندان نشانه‌ی آشکار برای باج‌گیری سیاسی از راه جنگ است.
سرنوشت نشست استانبول مبهم است. امکان دارد دامن خشونت‌ها بزرگ‌تر شود. بنابراین، جامعه جهانی نباید در برابر این حجم بزرگ از تلفات و خسارات مالی و جانی غیرنظامیان بی‌تفاوتی اختیار کند. فوریت اصلی در حال حاضر این است که همه‌ی طرف‌ها، البته بیشتر طالبان وادار به کاهش خشونت و متعهد به رعایت حقوق بشردوستانه بین‌المللی شوند. اگر برای جامعه بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری مسأله «حقوق بشر دوستانه» یک اصل است و به آن تعهدی وجود دارد، برای اجرای آن باید از هر اهرم فشاری کار گرفته شود. خشونت‌های که این روزها در افغانستان اتفاق می‌افتد، نقض آشکار شرایط جنگی و عبور از چارچوب قوانین بین‌المللی جنگ است.
طرف دیگر طالبان است. این گروه روزی در برابر بازماند‌گان قربانیان این جنگ‌ها پاسخ‌گو خواهند بود. به گفته‌ی معروف اجرای عدالت دیر یا زود دارد، اما سوخت و سوز ندارد. ادامه‌ی این سیاست نه‌تنها کارنامه سیاه طالبان را طولانی‌تر می‌کند که تمام تلاش‌های صلح‌طلبانه را مخدوش و از مسیر درست آن منحرف می‌کند. بنابراین، عقلانیت سیاسی حکم می‌کند که سناریوی باج‌گیری سیاسی از راه جنگ کنار گذاشته شود.