در هفته‌های اخیر ولسوالی‌های شهرک، تولک و ساغر در ولایت غور به‌دست گروه طالبان افتاده است. ولسوالی‌های چهارسده و مرغاب از قبل در کنترل طالبان بود. مراکز ولسوالی‌های پسابند و دولینه در محاصره گروه طالبان قرار گرفته است. ولسوالی‌های دولتیار و تیوره در وضعیت تهدید بلند امنیتی قرار دارد و شهر چغچران/فیروزکوه نیز در در محاصره گروه طالبان درآمده است. به استثنای لعل‌وسرجنگل که اخیرا این ولسوالی نیز شاهد یک مورد حمله شبانه گروه طالبان بر یک پوسته پولیس در منطقه‌ی مرزی با ولسوالی‌های مرغاب و دولتیار بوده و در نتیجه دو سرباز پولیس و چهار غیرنظامی به‌شمول یک زن کشته شدند، در تمامی ولسوالی‌ها و مناطق اطراف مرکز غور جنگ میان نیروهای امنیتی افغانستان و گروه طالبان جریان دارد.
ولایت کوهستانی غور هم‌سرحد با ولایت‌های ناامن بادغیس، فراه، هلمند، هرات، دایکندی، سرپل و فاریاب است. پس از خروج نیروهای بین‌المللی شاهد حملات گسترده گروه طالبان بوده که بخشی از جنگ‌جویان طالبان از ولایت‌های همجوار به غور آمدهاند. به استثنای ولسوالی لعل‌وسرجنگل که به‌تازگی هشدارهای از سوی طالبان دریافت کرده، تقریبا تمامی ولسوالی‌های غور یا به‌دست گروه طالبان افتاده و یا هم در محاصره این گروه قرار دارند.
در جریان درگیری‌های اخیر در غور، مشکل دیگری که بر مردم و نیروهای خیزش مردمی پیش آمده، توقف فعالیت شرکت‌های مخابراتی در سراسر غور است. گروه طالبان به تمامی شبکه‌های مخابراتی خصوصی هشدار داده است که فعالیت‌های‌شان در این این ولایت برای مدتی متوقف کنند. بنابراین ولایت غور در این شب‌وروزها در فراموشی و سکوت مطلق قرار گرفته و امکان برقراری ارتباط با مردم، فرماندهان خیزش مردمی و حتا سخن‌گویان نهادهای دولتی در مرکز این ولایت دشوار است.
غور در سراشیب سقوط کامل؟
نیک‌محمد نیکزاد، آمر امنیت فرماندهی پولیس غور در گفت‌وگو با اطلاعات روز، سقوط و محاصره ولسوالی‌ها به‌دست طالبان را تأیید می‌کند و میگوید برعلاوه محاصره مراکز برخی ولسوالی‌ها «پوسته‌های خارستان، میدانک، منارجام و شاه تیغ در اطراف شهر فیروزکوه نیز در محاصره طالبان قرار دارند و گاهی شاهد تلفات نیز هستیم.» آقای نیکزاد میگوید مورال جنگی نیروهای امنیتی در غور خوب، ولی تعداد نیروهای امنیتی در این ولایت کم است: «در صورتی‌که از لحاظ نیروی نظامی، سلاح و وسایط در ولایت غور توجه نشود، پس از سقوط ولسوالی‌های باقی‌مانده، امکان سقوط ولایت نیز است.»
حسن حکیمی، فعال مدنی در غور در گفت‌وگو با اطلاعات روز میگوید سه ولسوالی شهرک، تولک و ساغر که از ولسوالی‌های بسیار مهم غور بودند، به‌تازگی به‌دست گروه طالبان افتاده که پیامدهای امنیتی آن برای غور و هرات ناگوار خواهد بود. قبل از این ولسوالی تازه‌تأسیس مرغاب سال گذشته که مرکزیت آن در منطقه سومک بود، در کنترل طالبان درآمده بود. مرکز ولسوالی چهارسده را نیز حکومت سه سال قبل ترک کرده بود و اداره این ولسوالی را به یک قریه انتقال داده بود: «در ولسوالی چهارسده تنها یک قریه که اداره ولسوالی در آن‌جا انتقال یافته در کنترل دولت است، اما آن‌جا نیز در محاصره طالبان قرار دارد. دیگر مناطق این ولسوالی کاملا در تصرف طالبان درآمده است. حالا طالبان در اطراف شهر فیروزکوه جابجا شدهاند. وضعیت امنیتی مرکز غور نیز همچون ولسوالی‌های این ولایت نگران‌کننده است.»
حمیدالله متحد، وکیل شورای ولایتی غور در گفت‌وگو با اطلاعات روز میگوید وضعیت امنیتی در غور نگران‌کننده است. به جز ولسوالی لعل‌وسرجنگل که با ولایت‌های ناامن هم‌سرحد نیست، چند ولسوالی غور یا به‌دست گروه طالبان سقوط کرده و یا شماری هم در محاصره قرار دارد و با خطر سقوط مواجه است: «اگر وضعیت امنیتی در غور به همین شکل جریان داشته باشد، قوت و نیروهای نظامی کافی فرستاده نشود، احتمال سقوط کامل ولایت غور زیاد است.»
حبیب‌الرحمان ملکزاده، یکی از فرماندهان خیزش مردمی علیه طالبان در ولسوالی تیوره در گفت‌وگو با اطلاعات روز از بی‌توجهی حکومت مرکزی به ولایت غور و از بی‌توجهی حکومت محلی غور به ولسوالی‌ها شکایت می‌کند. او میگوید، طالبان برخی ولسوالی‌های غور را محاصره اقتصادی کرده‌اند: «ولسوالی‌های تیوره پسابند بسیار مدت می‌شود که توسط طالبان تحریم شده است. مسئولان دروغ می‌گویند، نیروهای امنیتی و مردمی آماده مقاومت هستند، اما از طرف مسئولان در حق نیروهای امنیتی بی‌نهایت بی‌توجهی صورت می‌گیرد. به همین دلیل مردم از حکومت دلسرد شدهاند.»
یک منبع امنیتی در گفت‌وگو با اطلاعات روز که نخواست از او نام برده شود، میگوید در مرکز غور یک لوای ارتش ملی مستقر است که از قول‌اردوی ظفر هرات دستور می‌گیرند. اما به‌نظر می‌رسد مسئولان ارشد امنیتی نیز اراده‌ی چندان به سرکوب گروه طالبان در غور ندارند: «چنان‌که پس از انفجار موتربمب بر پوسته اردوی ملی در ولسوالی شهرک، قومندان برهان، قومندان امنیه شهرک که از جمله افراد برجسته ضد طالب بود، با تمام امکانات و نیروهای خیزش مردمی به طالبان تسلیم شد. در ولسوالی ساغر، حکومت نیروهایش را بدون جنگ پس کشید و به تیوره انتقال داد. ولسوالی مرغاب را هم بدون جنگ به طالبان واگذار کردند.»
کدام راه‌ها در غور باز است؟
مسیر شاهراه گردن‌دیوال کابل و بامیان را از مسیر غور به ولایت هرات وصل می‌کند. این شاهراه از ولسوالی‌های لعل‌وسرجنگل، دولتیار، شهر فیروزکوه، ولسوالی‌های دولینه و شهرک می‌گذرد، که اکنون بخش‌های از ولسوالی دولتیار، اطراف مرکز غور، ولسوالی شهرک و بخش‌های از دولینه در کنترل طالبان است و این گروه شاهراه غور-هرات را کاملا مسدود کرده و مسیر غور تا دولتیار را نیز ناامن کرده‌اند. نیک‌محمد نیکزاد آمر امنیت فرماندهی پولیس غور میگوید «راه‌های مواصلاتی در غور از سمت غرب به روی مردم مسدود، ولی از سمت شرق هنوز باز است.» به گفته این مقام پولیس: «به جز ولسوالی دولتیار و لعل وسرجنگل دیگر همه‌ی ولسوالی‌های غور از راه زمینی مسدود است.»
حسن حکیمی نیز تأیید می‌کند که مسیر غور-هرات در اختیار گروه طالبان است. همچنان بخش‌هایی از شاهراه غور-کابل زیر تهدید بلند گروه طالبان قرار دارد و هرازگاهی جنگ‌جویان این گروه در این مسیر و در ساحه‌ی دولتیار مسافران را از موتر پیاده کرده و آزار می‌دهند: «در ماه‌های اخیر در چند مورد مردم ملکی را از موتر پیاده کردند و تعدادی را کشتند. برعلاوه مسیرهای ۹ ولسوالی غور به مرکز در اختیار طالبان است.»
حمیدالله متحد میگوید شاهراه غور-هرات از ۶ سال به این‌سو در اختیار گروه طالبان قرار داشته و این گروه در این مسیر با باج‌گیری از موترهای باربری و مسافربری درآمد زیادی داشته‌اند. اما حالا شاهراه غور- کابل نیز در اختیار گروه طالبان قرار گرفته: «به‌طور کامل راه‌های مواصلاتی غور به‌سوی کابل و هرات در اختیار گروه طالبان است.»
طالبان غوری کیستند؟
نیک‌محمد نیکزاد میگوید برخی از جنگ‌جویان گروه طالبان که در غور مصروف جنگ با نیروهای امنیتی افغانستان هستند، از ولایت‌های بادغیس، فراه و هلمند آمدهاند. آقای نیکزاد میگوید «عبدالکریم جهادیار، والی نام‌نهاد گروه طالبان برای غور از ولایت بادغیس است که به‌تازگی به این سمت گماشته شده و به غور آمده است. مولوی احمدشاه دین‌دوست، معاون والی نام‌نهاد و مسئول هماهنگی گروه طالبان و ملا انس حقانی، قوماندان قطعه سرخ این گروه باشندگان اصلی غور هستند.»
حسن حکیمی میگوید اکثریت جنگ‌جویان گروه طالبان که در غور علیه دولت می‌جنگند، از مردم محل هستند. اما رهبری جنگ را طالبان بیرون از غور برعهده دارند که عموما از قوم پشتون از ولایت‌های هلمند و بادغیس آمدهاند: «مولوی عبدالهادی یکی از فرماندهان کلیدی طالبان همراه با انجنیر غفار، ذبیح‌الله جندالله، مولوی خالق حیدری و مولوی منصور از ولسوالی مرغاب هستند و همانجا فعالیت دارند. مولوی نیک‌محمد که مسئول نظامی گروه طالبان در غور است، همراه با مولوی احمدشاه دین‌دوست از ولسوالی چهارسده هستند. ملا مصطفا حقانی و ملا گل محمد از ولسوالی شهرک هستند که بیشتر در در دره کمنج و دره تخت فعالیت دارند. ملا هجرت از ولسوالی تیوره است. ملا انس حقانی و مولوی کمال، مسئول مالی گروه طالبان در غور، از همین ولایت هستند که در سال‌های اخیر یا در پاکستان درس خوانده و طالب شده یا از قبل با طالبان همکار بوده‌اند.»
داوود غفاری، سناتور غور در مشرانو جرگه در گفت‌وگو با اطلاعات روز میگوید تمامی طالبانی که در ولسوالی دولتیار علیه نیروهای امنیتی و نیروهای خیزش مردمی می‌جنگند از مردم محل و بیشترشان از مناطق سومک و پشته‌نور هستند. این‌ها در شش سال اخیر به گروه طالبان پیوسته‌اند و در سال‌های اخیر تعداد زیادی برای درس‌خواندن به پاکستان رفته بودند که حالا برگشته‌اند و در صف طالبان می‌جنگند: «همه‌ی طالبانی که در ولسوالی دولتیار می‌جنگند از مردم محل هستند که فعلا رهبری‌شان را کسی به‌نام مسلمیار از باشندگان ولسوالی دولتیار برعهده دارد.»
سناتور غفاری میگوید اگرچند ولسوالی‌های شهرک، تولک و ساغر در هفته‌های اخیر سقوط کرده، در این اواخر تعدادی از نیروهای خیزش مردمی در ولسوالی دولتیار کشته شدهاند، جنگ در بسیاری از ولسوالی‌ها و مناطق اطراف مرکز غور جریان دارد، اما هنوز او امیدوار است: «به فضل خدا فعلا وضعیت در ولایت غور خوب است.»