ریاست امنیت ملی هرات اعلام کرده است که یک گروه ۱۳۰ نفری طالبان وابسته به شاخهی ملا هیبتالله آخندزاده، رهبر گروه طالبان، روز پنجشنبه ۳ سرطان به روند صلح پیوستهاند. اما براساس مصاحبههایی که اطلاعات روز با این افراد داشته، در میان آنها، جنگجویان وابسته به شاخهی انشعابی طالبان به رهبری ملا رسول و همچنین بیجاشدگان داخلی حضور داشتهاند. شاخهی طالبان به رهبری ملاهیبتالله نیز در صحبت با روزنامه اطلاعات روز، پیوستن جنگجویان این گروه به روند صلح در هرات را رد میکند.
عبدالصبور قانع، والی هرات روز پنجشنبه، ۳ سرطان در مقر ریاست امنیت ملی هرات گفت که ۱۳۰ عضو گروه طالبان در این ولایت به روند صلح پیوسته و تعهد سپردهاند که در راستای تأمین امنیت با حکومت همکاری خواهند کرد. او افزود که این افراد به رهبری مولوی حاجی مردان نورزایی با حکومت یکجا شدهاند تا در مناطق ناامن در کنار نیروهای دولتی با طالبان بجنگند.
والی هرات پیوستن این افراد به حکومت را یک تصمیم «شجاعانه» توصیف کرده و میگوید آنها میتوانند برای طالبان الگویی باشند تا دست از جنگ و خشونت بردارند: «تشکری میکنم از قومندان صاحب مردان که تصمیم دلیرانه گرفته است. آنان درک کردند که جنگ طالب دیگر مشروعیت ندارد و به جز ویرانی و کشتار مردم دیگر هیچ منفعتی ندارد.»
والی هرات از توظیف این افراد مسلح در مناطق آسیبپذیر امنیتی خبر میدهد، تا در کنار نیروهای امنیتی در مقابل طالبان بجنگند: «این افراد از زیرکوه ولسوالی شیندند به اینجا آمدند و مورد حمایت دولت هستند. امتیاز و تجهیزات برایشان میدهیم. آنها مثل یک سرباز به خاطر تأمین امنیت گماشته میشوند و از حمایت ما مثل سربازان قهرمان ما برخوردار هستند.»
خیالنبی احمدزی، فرمانده قول اردوی ۲۰۷ ظفر، پیوستن ۱۳۰ تن از افراد مسلح را به حکومت، در شرایط کنونی که دامنهی جنگ افزایش یافته، یک «دستآورد بزرگ» میداند.
او با اشاره به پایان روند خروج نیروهای خارجی از افغانستان تا ۱۱ سپتامبر سال جاری گفته است که هیچ بهانهای برای طالبان تحت نام جهاد با «کفار» وجود ندارد: «در این اواخر طالبان و دیگر اجنبیها علیه نیروهای مسلح در برخی از ولسوالیها حملاتی راهاندازی کردهاند. آنان میخواهند که آخرین زورشان را با حکومت بزنند و به دنیا نشان دهند که چگونه مسجدها را ویران میکنند، متنفذان، زنان، علما و کودکان را به قتل میرسانند.»
در این میان، مردان نورزایی، یکی از فرماندهان طالبان در صحبت با روزنامه اطلاعات روز میگوید که با آغاز خروج نیروهای خارجی از افغانستان، جنگ طالبان مشروعیت ندارد و تداوم جنگ «برادرکشی» است.
او از اعضای دیگر گروه طالبان نیز میخواهد که بیشتر از این به جنگ ادامه ندهند؛ چرا که قربانی این جنگ افغانها هستند: «دیگر اعضای طالبان هم بهمانند ما باید در کنار نیروهای امنیتی قرار بگیرند و بیشتر از این به جنگ ادامه ندهند.»
جنگجویان شاخه انشعابی
عبدالرازق دگری، یکی از فرماندهان شاخهی انشعابی ملا رسول است. او در مقر ریاست امنیت ملی هرات در صحبت با روزنامه اطلاعات روز مدعی شد که پس از کشتار غیرنظامیان و تأسیسات دولتی از سوی تحریک طالبان، از بدنهی این گروه جدا و به عضویت شاخه انشعابی ملا رسول درآمده است.
او میگوید که با ملا عبدالمنان نیازی، معاون پیشین شاخهی انشعابی ارتباط نزدیک داشته و بسیاری وقتها با وی در یک اتاق زندگی کرده است.
او آمادهی همکاری با حکومت و نیروهای امنیتی در مصاف با گروه طالبان است: «من برادرکشی نمیکنم و پل و پلچک را خراب نمیکنم. فعالیت گروه ۳۰ نفری من در ولایتهای هرات و فراه بود. من در کنار نیروهای امنیتی تا آخرین قطره خون در مقابل طالبان میجنگم.»
او به گروه طالبان نیز توصیه میکند که به کشتارهایشان در افغانستان نقطه پایان بگذارند و در کنار حکومت برای تأمین منافع ملی تلاش کنند.
پس از اعلام مرگ ملا محمدعمر، بنیانگذار و رهبر تحریک طالبان و گماشتهشدن ملا اخترمحمد منصور، انشعاب در گروه طالبان بهدلیل اختلافات بر سر جانشینی ملا عمر ایجاد شد.
گروه انشعابی طالبان در سال ۱۳۹۴ به رهبری ملامحمد رسول در منطقهی «زیرکوه» ولسوالی شیندند هرات اعلام موجودیت کرد. ملا رسول، ملا عبدالمنان نیازی را بهعنوان معاون سیاسی خود گماشت و تا قبل از مرگ، سازماندهی شاخهی انشعابی گروه طالبان و همچنین جنگ تبلیغاتی این گروه به دوش نیازی بود.
طالب یا بیجاشده؟
ظاهرا در مقر ریاست امنیت ملی هرات برای افراد مسلح و بیجاشدگان داخلی تذکر داده شده بود که افراد مشخصی از آنان با رسانهها مصاحبه کنند. بسیاری از افرادی که بهنام جنگجویان طالبان جهت یکجاشدن با حکومت آمده بودند، از مصاحبهکردن با خبرنگاران دوری میکردند.
بیجاشدگان داخلی در صفهای اخیر در مقر ریاست امنیت ملی نشسته بودند و برخی از آنان با دستمال و لنگی صورتشان را پوشانده بودند. وقتی از آنها مصاحبه خواستیم عوضخان کاکر را برای مصاحبه با ما معرفی کردند.
عوضخان کاکر، خودش را نمایندهی عمومی بیجاشدگان بادغیس مقیم هرات معرفی میکند. او به روزنامه اطلاعات روز میگوید که خانه و کاشانهاش را بهدلیل جنگهای فزاینده در بادغیس ترک کرده و حالا آوارهی هرات است. او مدعی است که در جنگ میان نیروهای دولتی و طالبان در زادگاهش، دختر ۱۷ سالهاش را از دست داده و هیچ دل خوشی هم از حکومت و هم از طالبان ندارد.
او میگوید که نه از حکومت و نه هم از طالبان هیچ منفعتی تا حالا ندیده است: «من در بخش مهاجرین کارت رسمی دارم. امنیت ملی، قومندانی و خود ولایت هم مطلع هستند، ما عضویت طالبان را نداریم.»
بهنظر نمیرسد که عوضخان کاکر، که خودش آوارهی جنگ در هرات است، دست به ماشه ببرد و با امکانات امنیت ملی هرات در مقابل طالبان بجنگد.
بارها از بیجاشدگان داخلی در تجمعات مختلف و اعتراضی در هرات بهرهگیری شده است و هراتیان شکایت داشتند که در بسیاری از اعتراضها، بهجای ساکنان بومی، از بیجاشدگان داخلی استفاده میشود.
«طالب نه، اربکی بودند»
ذبیحالله مجاهد، یکی از سخنگویان گروه طالبان به روزنامه اطلاعات روز میگوید افرادی که با حکومت افغانستان در هرات یکجا شدهاند، بیشتر از ده سال میشود که جزء اربکیها هستند و هیچ ارتباطی با تحریک طالبان ندارند.
قاری یوسف احمدی، سخنگوی دیگر گروه طالبان به اطلاعات روز میگوید: «اینها اربکیهای سابقه و گروههای اختطافگر ادارهی کابل بودند و هستند و به امارت اسلامی کدام تعلقی ندارند. این افراد ملا امیر هستند که خانهاش فعلا در هرات است.»
حملات طالبان در ولایتهای غربی، بهشمول هرات، افزایش یافته است. طی هفتهی جاری، ولسوالیهای پشتونزرغون، گلران، فرسی، کشککهنه، چشت و چندین ولسوالی دیگر گواه حملات طالبان بوده و همچنین ولسوالی اوبه نیز بهدست طالبان سقوط کرده است.
همزمان، جنگ تبلیغاتی گروه طالبان نیز به گونهی منظم در هرات انجام میشود. در بسیاری مواقع اعضای گروه طالبان دستآوردهایشان را از طریق شبکههای اجتماعی در سریعترین زمان ممکن به نشر رساندهاند.
از سویی هم، اداره محلی هرات طی روزهای چهارشنبه و پنجشنبه، با همرسانیکردن مطالب مرتبط با بسیجشدن صدها تن در ولسوالی گذره و خبر تسلیمشدن ۱۳۰ جنگجوی طالب میخواهد که با ماشین تبلیغاتی طالبان مقابله کند.