کامالا هریس، معاون رییسجمهور امریکا روز چهارشنبه بار دیگر چین را متهم به زورگویی به همسایگان خود در جنوب شرق آسیا کرد. این دومین بار است که او در روزهای گذشته، در جریان یک سفر منطقهای با هدف مقابله با نفوذ روزافزون چین، به پکن حمله میکند.
پیشتر روز چهارشنبه، رسانههای دولتی چین هریس را بهدلیل اظهاراتی در سنگاپور مبنی بر اینکه پکن از زور و ارعاب برای حمایت از ادعاهای غیرقانونی دریای چین جنوبی استفاده کرده، به ایجاد اختلاف بین چین و کشورهای جنوبشرقی آسیا متهم کرد.
هریس روز چهارشنبه در هانوی گفت که باید فشار بر پکن بهدلیل ادعاهای دریایی آن افزایش یابد.
هریس در دیدار با نگوین ژوان پوک رییسجمهور ویتنام گفت: «ما باید راههایی را برای فشار آوردن، افزایش فشار … بر پکن برای پیروی از کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد حقوق دریاها و به چالش کشیدن زورگویی و ادعاهای بیشازحد دریایی آن بیابیم.»
چین، ویتنام، برونئی، مالزی، فیلیپین و تایوان ادعای مالکیت بخشی از دریای چین جنوبی را دارند که خطوط کشتیرانی نیازهای اساسی از آن عبور کرده و دارای میدانهای گازی و مناطق ماهیگیری غنی است.
چین پایگاههای نظامی در جزایر مصنوعی در دریای چین جنوبی ایجاد کرده و به عبورومرور کشتیهای جنگی خارجی از آنچه آن را آبهای مستقل خود میخواند، اعتراض دارد.
نیروی دریایی ایالات متحده بهطور مرتب در آبهای مورد مناقشه عملیات «آزادی ناوبری» را اجرا میکند که چین با آن مخالفت است و میگوید که این عملیات به برقراری صلح یا ثبات کمکی نمیکنند.
در سال ۲۰۱۶ ، دادگاه داوری دائمی مستقر در لاهه علیه ادعای چین رای داد، اما پکن این حکم را رد کرده است.
روزنامه دیلی چاینا در سرمقالهای نسبت به نظرات هریس در سنگاپور واکنش نشان داده و نوشت: «در حالی که انگشت خود را به سمت چین نشانه برده و این کشور را به «اجبار» و «ارعاب» متهم میکند، عمدا ریاکاری خود را در تلاش برای اجبار و ارعاب کشورهای منطقه برای پیوستن به واشنگتن در طرح مهار چین نادیده گرفته است.»
سرمقاله میگوید سخنرانی هریس در سنگاپور یک حمله بیاساس به چین بود. وی افزود: «به نظر میرسد تنها تعهد ایالات متحده به جنوبشرقی آسیا تلاشهای اختصاصی این کشور برای ایجاد اختلاف بین کشورهای جنوبشرقی آسیا و چین است.»
در هانوی، هریس با رهبران ارشد ویتنام ملاقات کرد و در چندین زمینه اصلی، از جمله افزایش امنیت دریایی و بازدید بیشتر کشتیهای نیروی دریایی ایالات متحده از ویتنام، حمایت کرد.
دولت ایالات متحده رقابت با چین را «بزرگترین آزمایش ژئوپلیتیک» قرن نامیده و جنوبشرقی آسیا شاهد یک سری دیدارهای مهم مقامات ارشد دولت، از جمله لوید آستین، وزیر دفاع، بوده است که در اواخر ماه جولای به هانوی سفر کرد.
ورود هریس به هانوی روز سهشنبه پس از آن انجام شد که سفارت امریکا در ویتنام اعلام کرد «یک واقعه صحی غیرعادی» را شناسایی کرده که به طور بالقوه مربوط به سندرم مرموز هاوانا است.
پیش از آمدن هریس، فام مین چین، نخستوزیر ویتنام و سفیر چین در این کشور، جلسهای بدون اطلاع قبلی برگزار کردند که طی آن چین گفت که ویتنام در سیاست خارجی جانبداری نمیکند. سفیر چین در این دیدار وعدهی اهدای ۲ میلیون واکسین کووید ۱۹ را داد.
چین بزرگترین شریک تجاری ویتنام است و ویتنام برای فعالیتهای تولیدی خود به مواد و تجهیزات چین وابسته است.
احزاب کمونیست حاکم آنها روابط نزدیکی دارند، اما ویتنام و چین درگیر دعوای طولانی مدت بر سر ادعاهای دریایی در دریای چین جنوبی، معروف به دریای شرقی در ویتنام هستند.
تنشها ویتنام را به یکی از مخالفان شدید ادعاهای پکن در آبراه مورد مناقشه تبدیل کرده و هانوی سختافزارهای نظامی ایالات متحده، از جمله برش گارد ساحلی را دریافت کرده است.
روابط بین هانوی و واشنگتن بیش از چهار دهه پس از پایان جنگ ویتنام در سال ۱۹۷۵ رو به بهبودی است، اگرچه واشنگتن گفته است تا زمانی که هانوی در زمینه حقوق بشر پیشرفت نکند، محدودیتهایی در روابط وجود دارد.
تحلیلگران میگویند ویتنام میخواهد روابط دیپلماتیک خود با ایالات متحده را به «مشارکت استراتژیک» ارتقا دهد اما نگران است که چنین اقدامی پکن را خشمگین کند.