کیم جونگ اون، رهبر کوریای شمالی و دونالد ترمپ، رییسجمهور امریکا در اجلاس سال ۲۰۱۹ خود در ویتنام دور یک میز چوبی دایرهای نشسته بودند تا در فرصت کوتاهی عکس بگیرند که یک خبرنگار امریکایی از کیم سؤالی پرسید. او کمال تعجب جهانی، پاسخ داد و برای اولین بار کیم، رهبر بستهترین کشور جهان، با رسانههای خارجی همکلام شد.
در دو و نیم سال پس از آن، کوریای شمالی دوباره بارها با رسانهها طرف شد. این کشور آنقدر از انظار دور بوده که همکلامی خیرهکنندهی کیم در هانوی در خلاء اطلاعات فعلی غیرقابل تصور به نظر میرسد.
کوریای شمالی مرزهای خود را به خاطر پاندمی، حتا روی چین، شریک تجاری اصلی خود، بست. حرکتی که به گفته ناظر حقوق بشر سازمانملل، کمبود مواد غذایی و تجهیزات صحی را تشدید کرد. اما این اقدام خشن همچنین باعث از دسترفتن دسترسی ستقیم به اطلاعات در مورد این کشور شد که به سیاستگذاران کمک میکرد تا سرنخها در مورد فشارها و روندهای داخلی را به هم مرتبط سازند که به نوبه خود، باعث میشد ایالات متحده سیاستهای آگاهانهتری در قبال این رژیم مسلح به سلاح هستهای اتخاذ کند.
این قرنطینه باعث خروج خارجیان، از جمله دیپلماتها، امدادگران، نمایندگان تجاری و دیگرانی شد که میتوانستند گزارشهای رسانههای دولتی در مورد این کشور تمامیتخواه را بررسی کنند. اطلاعات آنها به سیاستگذاران کمک میکرد در مورد چگونگی مذاکره و تعامل با کوریای شمالی برای مهار جاهطلبیهای هستهای روزافزون کوریای شمالی و چگونگی دستیابی به درک عمیقتری از حرکاتی که محاسبات سیاسی این رهبر توتالیتر را هدایت میکرد، آگاهیهایی بهدست بیاورند.
سوزان دی ماجیو، یکی از اعضای ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بینالمللی و کارشناس مذاکرات دیپلماتیک، میگوید: «تلاش برای تدوین گزینههای مناسب سیاسی بدون فرصت برای مشارکت مستقیم مانند لغزیدن در تاریکی است.»
وی افزود: «در مورد کوریای شمالی، که سابقه طولانی در تعاملات بسیار محدود آن از جانب شخص اول را شاهد بودهایم، وضعیت بغرنجتر است. به هم ربط دادن اطلاعات به دست آمده از طریق مکالمات رودررو، به ویژه هنگامی در فواصل طوانیمدت صورت بگیرد، سخت است.»
پارانویای پاندمی
به گفته تحلیلگران، کوریای شمالی این پاندمی را بسیار جدی گرفته و این حساسیت تا حد پارانویا رسیده است.
بر اساس فرمانی در اکتبر سال ۲۰۲۰ که توسط انکی نیوز، رسانهای که امور کوریای شمالی را دنبال میکند، به دست آمد، پیونگ یانگ در مورد اجرای قوانین مربوط به مرزهای خود آنقدر سختگیر است که دستور داده هر متجاوز، حتا حیوانات، بدون هشدار تیرباران شوند. مقامات نظامی کوریای جنوبی گفتند ماه گذشته، کوریای شمالی یک مقام کوریای جنوبی را که از قایق ماهیگیری ناپدید شده بود به ضرب گلوله کشته و سپس بدنش را به روغن آغشته وبه آتش کشیده است، اقدامی که آشکارا برای مقابله با ویروس کرونا انجام میشود.
در رژه نظامی که پنجشنبه، برای اولین بار در دوره رییسجمهور بایدن، پخش شد، ردیفهایی از افرادی سر تا پا پوشیده با لباس محافظ نارنجی ویروس کرونا، راهپیمایی کردند. عکسهای رسانههای دولتی یکی از معدود فرصتهای اجمالی برای تحلیلگران بود تا بتوانند با نیمنگاهی اطلاعات و سرنخهایی در مورد زندگی تحت این رژیم به دست آورند.
کیم جون هیونگ، استاد روابط بینالملل در دانشگاه هندونگ کوریای جنوبی و مشاور سابق سیاست خارجی رییسجمهور مون جائه این میگوید: «آنها یک کشور تاریک هستند، اما این روزها تاریکترند.»
کیم گفت: «این مسأله کووید، علاوه بر تحریمها، آنها را واقعا ترسانده است. من فکر میکنم این یک تهدید وجودی برای آنها است.»
کوریای شمالی معمولا به عنوان «پادشاهی تارک دنیا» شناخته میشود، اما تا همین اواخر اطلاعاتی بیش از آنچه که این پادشاهی تصور میکرد از داخل و خارج به کشور جریان داشت.
برخی از روزنامهنگاران غربی برای دستیابی به اطلاعات به آنجا سفر میکردند و آسوشیتدپرس دفتر پیونگ یانگ را داشت، اما اخیرا دست اکثر روزنامهنگاران خارجی از کوریای شمالی کوتاه شده است.
سو می تری، عضو ارشد مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی مستقر در واشنگتن و تحلیلگر سابق سیا در شرق آسیا، گفت که این جزئیات میتواند شامل موارد زیر باشد: کمبود غذا چقدر شدید است؟ آیا زندگی بهتر میشود یا بدتر؟ آیا نشانههایی از نارضایتی وجود دارد؟
تری میگوید: «این یک دولت پولیس مانند است که هیچکس آشکارا از رهبر عالی انتقاد نمیکند، اما ناظران متخصص میتوانند سرنخهای ظریفی در مورد احساسات عمومی پیدا کنند. که این امکان اکنون از بین رفته و این مسأله تصمیمگیری درباره سیاستهای آگاهانه درباره کوریای شمالی را سختتر میکند.»
«عدم مشارکت»
فرانک آوم، کارشناس ارشد شمال شرقی آسیا در موسسه صلح ایالات متحده و یکی از مقامات سابق پنتاگون گفت که با وجود اینکه نماینده ویژه بایدن در کوریای شمالی گفته است که «در هر زمان و هر موقعیتی» با همتایان کوریای شمالی خود ملاقات خواهد کرد تا مذاکرات هستهای متوقف شده را سریعا از سر گیرد، دولت با تمدید ممنوعیت سفر به کوریای شمالی و برگزاری رزمایشهای نظامی مشترک با کوریای جنوبی بیشتر از کوریای شمالی فاصله گرفته است.
آوم گفت: « در حال حاضر بزرگترین مانع برای دستیابی به اطلاعات مناسب برای سیاستگذاری، عدم تعامل با کوریای شمالی است.»
اکثر کشورهای غربی در اوایل سال ۲۰۲۰ به دلیل کمبود مواد غذایی و صحی، کارکنان دیپلماتیک خود را خارج کردند. کارکنان دیپلماتیک تعداد انگشتشماری از کشورها از جمله روسیه، چین، سوریه و کوبا باقی ماندهاند.
حتا تعداد مهاجران به شدت کاهش یافته است. در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۱ تنها دو نفر از کوریای شمالی به جنوب رسیدند که کمترین تعداد فصلی در حداقل ۱۸ سال گذشته است. این مسأله باعث محدود شدن بیشتر گزارشات دسته اول تازه در مورد زندگی آنجا شده است.
روبرت لولر، سردبیر انگلیسی دیلی نیوز انکی، سرویس خبری مستقر در سئول با مخبران داخل کوریای شمالی، میگوید: سرکوب استفاده غیرقانونی از موبایل موانعی را حتا برای مخاطبین ایجاد کرده است.
لولر میگوید: «منابع در کوریای شمالی باید بتوانند در مواقع خاصی تماس تلفنی برقرار کرده یا به شبکهها متصل شوند، و من فکر میکنم این احتمالا بسیار دشوارتر شده است، زیرا آنها باید بیشتر از گذشته مراقب باشند.»
شکاف اطلاعاتی نگرانی فزایندهای برای تحلیلگران و گروههای بشردوستانه ایجاد میکند، آنهم در شرایطی که به گفته سازمان ملل متحد، مردم عادی کوریای شمالی با کمبود شدید غذا مواجه هستند. رسانههای دولتی گزارش دادند که کیم رهبر کوریای شمالی در اوایل ماه جاری میلادی خواستار تلاش برای جلوگیری از آسیبهای بیشتر اقتصادی ناشی از بلایای طبیعی یا شیوع ویروس کرونا شد.
چاد اوکارول، بنیانگذار انکی نیوز میگوید: «نگرانی بزرگ من این است که دستگاه امنیتی دولت کوریای شمالی ممکن است به این نتیجه برسد که این محیط بسیار بهتر است و به رهبری توصیه کند که مشارکت بینالمللی را به طور جدی محدود کند، که بر اطلاعاتی که میتوانیم بهدست آوریم تأثیر خواهد گذاشت»
تحلیلگران میگویند نشانههایی وجود داشت که نشان میداد کیم حتی قبل از شیوع پاندمی از جهان خارج کناره گرفته است. برخی به شکست مذاکرات در اجلاس فبروری ۲۰۱۹ هانوی، زمانی که ترمپ و کیم در دستیابی به توافق ناکام ماندند، به عنوان یک نقطه عطف اشاره میکنند.
تحلیلگران میگویند از اواخر سال ۲۰۱۹، اظهارات رسانههای دولتی در مورد خوداتکایی افزایش یافت و اظهارنظرهای مفصل درباره مسائل خارجی نادر بود. اظهارات مربوط به روابط خارجی برای نشان دادن آنچه که رهبری مهمترین تحولات در جهان میپنداشت پخش میشد.
در مورد کمبود اطلاعاتی که به کشور راه مییابد، به ویژه برای شهروندان عادی که بیشتر از آن محروم هستند، نیز نگرانی وجود دارد.
بسیاری از افراد فراری، تحت تأثیر سرکوب کارگزارانی که چنین تماسهایی را ترتیب میدادند، نمیتوانند با خانواده خود تماس بگیرند یا برایشان حواله ارسال کنند.
سوکل پارک، مدیر سازمان غیر دولتی لیبرتی در کوریای شمالی، که به ساکنان کوریای شمالی کمک میکند در جنوب اسکان یابند گفت: «افرادی که بیشترین تماس را با خانواده خود در کوریای شمالی داشتند، نمیدانند که خانوادهشان در چه وضعیتی است.»
پارک گفت او میترسد شرایط به این زودیها بهبود نیابد.
او گفت: «این وضع ممکن است به وضعیت عادی جدید تبدیل شود. آنها پیش از این هم بسیار منزوی شده بودند و منزویتر شدنشان دور از تصور بود. اما آنها این کار را کردهاند.»