معاش شش‌ونیم ماهه‌ی ۵۲ تن به‌شمول ۹ داکتر شفاخانه کووید شیدایی هرات پرداخت نشده است و تمام این افراد نیز پس از یک قرعه‌کشی از کار برکنار شدهاند و برخی از این افراد چاره‌‌ای جز فروش کلیه‌های‌شان ندارند. بیشتر این افراد زمانی در شفاخانه کووید ریسک کارکردن را پذیرفتند که بیشتر کارمندان صحی از ترس ویروس کرونا حاضر به کار در این شفاخانه نبودند.
معترضان مدعی‌اند که چندین مرتبه برای دریافت حقوق‌شان نزد مقام‌های محلی و صحی طالبان در هرات مراجعه کرده‌اند، اما پاسخ قناعت‌بخشی دریافت نکرده‌اند.
فروش کلیه
منابع به روزنامه اطلاعات روز گفته‌اند این افراد که برای دریافت حقوق‌شان هفته گذشته جمع شده بودند، توسط افراد طالبان در حوزه ششم امنیتی هرات لت‌وکوب شدهاند.
عبدالرئوف رحیمی، مسئول پیشین سرویس عمومی شفاخانه کووید شیدایی هرات نماینده معترضان است. او به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید زمانی که برای پرداخت حقوق‌شان در مقابل دفتر HRDO در جاده مجیدی هرات تجمع کردند، مسئول این دفتر نیروهای طالبان را خواست تا مانع ورود‌شان به این دفتر شوند.
او مدعی است که چندین کارمند سابق شفاخانه شیدایی هرات به‌دلیل تأخیر در پرداخت معاششان مجبورند که کلیه‌های‌شان را بفروشند و حتا یک نفر را هنگام اهدای کلیه از زیر تیغ جراحی بیرون کردند و به وی کمک مادی کردند: «اگر معاش کارمندان تنقیص‌شده شفاخانه کووید پرداخت نشود، برخی از این کارمندان مجبور می‌شوند که از سر فقر و ناگزیری کلیه‌های‌شان را بفروشند. این خیلی دردآور است که کارمندان با شرایط سخت در شفاخانه کووید کار کردند، اما حالا معاششان پرداخت نمی‌شود.»
پس از تسلط طالبان بر افغانستان و افزایش بیکاری، فروش کلیه به‌دلیل فقر در هرات افزایش یافته است. بر بنیاد گزارش‌های مردمی، هر کلیه تا کمتر از دو هزار دالر امریکایی نیز به فروش می‌رسد.
فروش کلیه آخرین گزینه برای فرار از گرسنگی و فقر کوتاه‌مدت در هرات شمرده می‌شود و فروشندگان کلیه از خطرات بعدی فروش کلیه اطلاعی ندارند که قادر به انجام کارهای فیزیکی سنگین نیستند.
«افراد غیرمسلکی»
تنقیص شدگان از شفاخانه شیدایی هرات مدعی‌اند که پس از قرعه‌کشی و پایان کارشان، افراد بی‌تجربه و کم تجربه در بست‌های‌شان کار می‌کند و آنان این کار را «قمار» جان بیماران کووید توصیف می‌کند.
عبدالرئوف رحیمی، نماینده معترضان می‌گوید که وجود افراد غیر مسلکی و کم‌تجربه در شفاخانه باعث بلندرفتن آمار مرگ و میر بیماران کووید خواهد شد:«کسی که معاون نرس کار می‌کرده، امروز به بخش آی‌سی‌یو کار می‌کند و ۱۳ نفر نرس باتجربه تنقیص شدهاند. نرس‌های غیرمسلکی نمی‌دانند که چگونه کار کنند و برخی از آنان دانشجو هستند. براساس سلیقه‌های شخصی و غیرمسلکی قرعه‌کشی کردند و ما را اخراج کردند. بهترین نرس‌ها تنقیص شدند.»
او تأکید دارد که در شرایطی‌که کارمندان با تجربه تنقیص شدهاند، که از شیوع کووید ۱۹ تاکنون آموزش‌های معیاری در بخش کووید و با مصارف هنگفت دیده‌اند.
به گفته‌ی او، مسئول دفتر HRDO پس از تنقیص ده‌ها کارمند شفاخانه کووید شیدایی اطمینان داده بود که آنان را در تیم‌های سیار و یا تیم‌های تلفن در بخش کووید استخدام و معاششان را پس از دو روز پرداخت خواهد کرد.
اما معاش ده‌ها کارمند تنقیص‌شده تا حالا پرداخت نشده است.
معاش ماهوار کارمندان شفاخانه کووید شیدایی هرات بلند است. هر متخصص ۹۰ هزار افغانی، داکتر ۷۰ هزار افغانی، نرس، ۵۰ هزار افغانی، خدمه ۲۵ هزار افغانی و اکسری و فارمسیست ۴۰ افغانی در ماه حقوق دریافت می‌کنند.
بلند بودن سقف معاش در این شفاخانه همواره پرچالش بوده است. در برخی از موارد شماری از افراد در تلاش برکناری و گماشتن افراد نزدیک‌شان به شفاخانه کووید کرده بودند.
میر ابراهیم بسیم، مسئول پیشین بخش انتانی شفاخانه حوزوی هرات در مقابل این افراد ایستاد. آقای بسیم نخستین مورد ابتلا به ویروس کرونا را در سطح افغانستان تشخیص داد و در ماه اسد سال ۹۹ جان باخت.
معیار قرعه‌کشی
گفته می‌شود که ۵۲ تن از کارمندان صحی در شفاخانه کووید شیدایی بر اساس قرعه‌کشی از کارشان بیکار شدهاند. یکی از داکتران پیشین شفاخانه کووید به شرط افشا نشدن هویت‌اش به روزنامه اطلاعات روز گفت که در این قرعه‌کشی مسئولان صحی و هم چنین نماینده مقام ولایت طالبان حضور داشته است.
او تأکید دارد که نباید کارمندان صحی در شفاخانه کووید بر اساس قرعه‌کشی انتخاب می‌شدند و باید معیار انتخاب شایستگی و تجربه کاری می‌بود: «وقتی افراد از طریق قرعه‌کشی ابقا و تنقیص می‌شوند، حیات بیمار به خطر مواجه می‌شود. شاید افرادی در قرعه‌کشی اسم‌های شان بالا نیاید، اما شایستگی لازم را برای پیش‌برد کار در بخش مهم شفاخانه کووید نداشته باشند.»
این داکتر مدعی است با وجودی که ده‌ها کارمند شفاخانه کووید تنقیص وظیفه شدهاند، اما از کارمندان اداری هیچ کم نشده است.
معترضان می‌گویند که دفاتر «ادا» و RHDO مسئول پرداخت حقوق‌شان هستند.
یک تن از داکتران سابق در شفاخانه کووید هرات به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که دفاتر «ادا» و RHDO از سوی دو برادر مدیریت می‌شود که هیچ آشنایی به مسائل صحی ندارند و با دید یک شرکت تجارتی به فعالیت‌های صحی و کارمندان می‌بینند.
خواستم تا دیدگاه مسئولان این دفاتر هم در گزارش داشته باشیم، اما موفق به این کار نشدیم.
به روایت کارمندان تنقیص‌شده، مسئولان این دو دفتر حاضر به صحبت با آنان نیستند و هیچ وضاحتی هم پیرامون پرداخت‌شدن معاششان نمی‌دهند.
کارمندان تنقیص‌شده مدعی‌اند با وجودی‌که برای‌شان هیچ جواب روشنی مبنی بر زمان پرداخت شدن معاش شان ارائه نشده است، اما کارمندان بر حال شفاخانه کووید معاش دو ماهه‌شان را دریافت کرده‌اند.
افرادی که تنقیص شدهاند که پس از چندین بار مراجعه به دفاتر «ادا» و HRDO پاسخ گرفته‌اند که تا زمانی‌که بانک جهانی بودجه ندهد، معاششان پرداخت نخواهد شد.
اما معترضان تأکید دارند که قرارداد کاری‌شان این دفاتر است نه با بانک جهانی و باید معاششان پرداخت شود.
شوک بر کارمند
شیراحمد کارمند تنظیف شفاخانه کووید شیدایی هرات است. او ماهوار ۲۵ هزار افغانی حقوق داشته است و با تنقیص بست‌اش تقاضای دریافت معاش چندین ماهه خود کرده است، اما به پاسخ مثبت روبرو نشده است.
نداشتن پول در خانه و افزایش سرسام‌آور مواد اولیه، باعث شد که به شیراحمد مشهور به «ماما» شوک وارد شود و سر خود را محکم به دروازه دفتر RHDO بکوبد.
شاهدان عینی به روزنامه اطلاعات روز گفته‌اند که سر این فرد چهار بخیه خورده است.
یک ویدیویی به اختیار روزنامه اطلاعات روز قرار گرفته است که نشان می‌دهد شیراحمد بی‌هوش و پیشانی‌اش با بانداژ پیچانده شده و سیروم در رگ‌هایش جریان دارد.
روایت زندگی این مرد میان‌سال غم‌انگیز است. او با دریافت حقوق خود می‌خواهد که برای فرار از بیکاری به ایران سفر کند، تا با کار کردن آنجا مصارف خانه خود را تأمین کند. هزاران افغان پس از تسلط طالبان، کشور را ترک و قاچاقی به ایران رفته‌اند.
محمد آصف کبیر، معاون صحت عامه هرات به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که ۵۰ درصد کارمندان صحی در شفاخانه شیدایی تنقیص شدهاند و دلیل پرداخت‌نشدن معاش کارمندان توقف کمک بانک جهانی است.
او اما، استخدام افراد غیر مسلکی در شفاخانه کووید شیدایی را رد می‌کند: «پس از کاهش آمار و ارقام کرونا طی دو ماه اخیر، دونرها علاقمند حمایت از شفاخانه ۱۰۰ بستر نبودند. پروپوزل را آی‌او‌ام در حد ۵۰ بستر قبول کرده است. تنقیص ۵۰ درصد کارمندان در یک کمیته بر اساس معیارهای صحی صورت گرفته است.»
هرات کانون شیوع کرونا در سطح افغانستان بود و نخستین مورد کرونا در این ولایت به ثبت رسید. شفاخانه کووید شیدایی نیز به‌عنوان نخستین مرکز درمان بیماران کووید افغانستان در سال ۹۹ به کار آغاز کرد.
تنقیص‌شدگان این شفاخانه می‌گویند که در روزهای دشوار که بیشتر کارمندان صحی از ترس زندگی و مبتلاشدن به ویروس کرونا حاضر به کار نبودند، آنان برای نجات جان بیماران جان‌شان را سپر کردند، اما حالا علاوه‌بر پرداخت‌نشدن معاششان از وظایف‌شان تنقیص شدهاند.