از تسلط دوباره‌ی طالبان بر افغانستان دو سال می‌گذرد. در این دو سال طالبان برای حکومت‌داری در تمام ابعاد با چالش‌های متعددی مواجه بوده‌اند. ناامنی از چالش‌های جدی برای حکومت‌داری طالبان است. علی‌رغم این که گروه طالبان بارها ادعا کرده است که امنیت در افغانستان تأمین شده است، اما شواهد نشان می‌دهد که وضعیت امنیتی در افغانستان شکننده است. در کنار مقاومت‌های مسلحانه‌ی مردم بر علیه حکومت طالبان، حضور گروه‌های تروریستی، به‌ویژه شاخه خراسان گروه داعش در افغانستان، بر شکنند‌گی اوضاع امنیتی افزوده است. طالبان بارها مدعی شده‌اند که افغانستان را از حضور نیروهای داعش پاک‌سازی کرده‌اند، اما در طی دو سال گذشته داعش در افغانستان دست به حملات خونین زده است که تلفات جانی و مالی سنگینی روی دست طالبان و مردم افغانستان گذاشته است.
ریشه‌ی اختلاف
طالبان و شاخه خراسان داعش هر دو گروه‌های تندرو اسلام‌گرای سنی هستند. هر دو گروه به دنبال تشکیل دولت‌های مستبد تحت قوانین سخت شریعت هستند. آماده‌اند از خشونت و سرکوب برای رسیدن به اهداف‌شان استفاده کنند.
شاخه خراسان داعش از زمان تأسیس در سال ۲۰۱۵ میلادی در تلاش برای گسترش دامنه‌ی جغرافیایی خود فراتر از عراق و سوریه است. به این منظور داعش از همان زمان در کنار طالبان در ولایت‌های شرقی و جنوب‌شرقی افغانستان به سربازگیری شروع کرد.
با این وجود از نظر ایدئولوژیک اختلافاتی میان طالبان و داعش وجود دارد. طالبان از فرقه دیوبندی فقه حنفی هستند. داعش یک جریان سلفی است. به همین دلیل طالبان پس از مسلط‌شدن بر افغانستان داعش را «تکفیری» خواندند. در مقابل، شاخه خراسان داعش طالبان را گروه فروخته‌شده به امریکا خواند.
یکی از مواردی که به این اختلافات بیشتر دامن زد، جذب جنگ‌جویان ناراض طالبان در صفوف نیروهای داعش در افغانستان است. به نقل از ایندیپندنت انگلیسی این مساله سبب شد که ملا اخترمحمد منصور، رهبر وقت طالبان به ابوبکر البغدادی، رهبر داعش نامه بنویسد و از وی بخواهد که از جذب جنگ‌جویان و فرماندهان ناراضی طالبان دست بردارد. او نامه نوشت تا استدلال کند که جنگ هر دو گروه در افغانستان باید برای اهداف مشابه و تحت رهبری طالبان انجام شود. اما داعش به خواست منصور توجه نکرده و در مقابل طالبان جنگیده است.
تا پیش از به قدرت رسیدن طالبان، داعش برای دامن‌زدن به نارضایتی مردم از حکومت بیشتر مساجد، مکاتب، مراکز فرهنگی و آموزشی را هدف قرار می‌داد و اما با به قدرت رسیدن طالبان، داعش افزون به حمله بر مراکز غیرنظامی، به هدف قراردادن فرماندهان طالبان و مراکز دیپلماتیک نیز رو آورده‌اند.
حملات داعش بر اهداف غیرنظامی
حملات عمدتا انفجاری و انتحاری که داعش در طی دو سال گذشته در افغانستان مسئولیت گرفته و یا به این گروه نسبت داده شده است، جان بالغ بر ۷۷۰ نفر را گرفته و بیش از ۱۱۵۰ زخمی برجای گذاشته است. در این حملات مساجد، مراکز فرهنگی، آموزشی، مدارس دینی و سایر تجمعات متعلق به جامعه هزاره، شیعیان، صوفیان و شهروندان اهل هنود هدف قرار گرفته‌اند. اکثریت قاطع قربانیان غیرنظامیان، به‌ویژه دانش‌آموزان و نمازگزاران بوده‌اند. طبق یک گزارش دیدبان حقوق بشر، داعش در افغانستان، هزاره‌ها و دیگر اقلیت‌های مذهبی را بارها مورد حمله قرار داده است. ریچارد بنت، گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر سازمان ملل برای افغانستان نیز باری خواستار تحقیق در مورد حملات به جوامع هزاره، شیعه و صوفی شده بود.
مرگبارترین حمله در آغاز حاکمیت دوباره‌ی طالبان بر افغانستان، در چهارم سنبله ۱۴۰۰ خورشیدی، با حمله‌ی بمب‌گذاران انتحاری داعش در میدان هوایی کابل رقم خورد که بالغ بر ۱۷۰ کشته و حدود ۲۰۰ زخمی برجای گذاشت. این حمله هنگامی اتفاق افتاد که هزاران شهروند افغانستان برای خروج از کشور تلاش می‌کردند. امریکا نیز کشته‌شدن ۱۳ سرباز و زخمی شدن ۱۸ سرباز دیگرش در این حمله‌ی داعش را تأیید کرد.
به تعقیب آن، در ۱۶ میزان همان سال یک بمب‌گذار انتحاری گروه داعش خود را در بین نمازگزاران در یک مسجد شیعیان در قندوز منفجر کرد. آمار تلفات این حمله ۷۲ کشته و بیش از ۱۴۰ زخمی اعلام شد، اما منابع معتبر دیگر به اطلاعات روز گفتند که بیش از ۱۵۰ نفر کشته و بیش از ۲۵۰ نفر دیگر زخمی شده‌اند. این حمله بزرگ‌ترین حمله‌ی داعش بر جامعه شیعه افغانستان در دو سال گذشته بوده است.
یک هفته بعد، در ۲۳ میزان، چند عامل انتحاری داعش خود را در صحن مسجد «امام بارگاه فاطمیه» متعلق به شیعیان در قندهار رساندند و خود را منفجر کردند. آمار رسمی تلفات این حمله ۶۲ کشته و بیش از ۹۰ زخمی اعلام شد.
در ادامه‌ی حملات داعش، این گروه در دوم دلو ۱۴۰۰ خورشیدی، موتر نوع فلانکوچ را در محله‌ی «حاجی عباس» ناحیه دوازدهم شهر هرات هدف انفجار ماین قرار داد که در آن شش نفر به‌شمول زنان کشته و بیش از ۱۰ نفر زخمی شدند. در ۱۲ حمل سال گذشته نیز در یک میدان بازی در شهرک جبرئیل هرات انفجار رخ داد. نوعیت این انفجار ماین جاسازی‌شده و تلفات آن پنج کشته و بیش از ۲۰ زخمی اعلام شد. این رویداد به داعش نسبت داده شد.
در تاریخ ۳۰ حمل سال گذشته دو انفجار در دروازه ورودی مکتب «عبدالرحیم شهید» و یک انفجار در برابر آموزشگاه «ممتاز» در غرب کابل صورت گرفت. منابع مردمی گفتند که ۲۰ دانش‌آموز کشته و بیش از ۲۰ نفر دیگر زخمی شده‌اند. دیدبان حقوق بشر بعدا در گزارشی گفت که داعش مسئولیت این انفجارها را بر عهده گرفته است.
دو روز پس از آن، انفجار مرگباری در مسجد سه دکان متعلق به شیعیان در مزارشریف، مرکز ولایت بلخ صورت گرفت که ۳۷ کشته و بیش از ۶۰ زخمی برجای گذاشت. داعش مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت.
یک روز پس از آن، چاشت روز جمعه، ۲ ثور مسجد «مولوی سکندر» متعلق به اهل سنت در ولسوالی امام‌صاحب ولایت قندوز هدف حمله قرار گرفت. انفجار زمانی رخ داد که نمازگزاران و طلبه‌ها پس از ادای نماز جمعه در حال تشکیل حلقه‌ی ذکر بودند. ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی طالبان تلفات این حمله را ۳۳ کشته به‌شمول کودکان و زخمیان آن را ۴۳ نفر اعلام کرد. منابع مردمی به روزنامه اطلاعات روز گفتند که دست‌کم ۶۰ نفر کشته و بیش از ۳۰ نفر دیگر زخمی شده‌اند. این حمله به داعش نسبت داده شد.
در تاریخ ۸ ثور سال گذشته دو انفجار پی‌هم در ناحیه‌های سوم و دهم شهر مزارشریف دو عراده موتر مسافربری را هدف قرار داد. انفجار در مناطق هزاره‌نشین رخ داد و داعش مسئولیت آن‌را بر عهده گرفت. طالبان تلفات را ۹ کشته و ۱۳ زخمی اعلام کرد، اما محمد محقق گفت ۱۱ نفر کشته و ۱۸ نفر زخمی شده‌اند.
یک روز پس از آن، خانقاه فرقه‌ی صوفیان اهل سنت (خانقاه خلیفه صاحب) در سه‌راهی علاءالدین ناحیه‌ی ششم شهر کابل مورد حمله قرار گرفت. خبرگزاری رویترز به نقل از منابع خود تلفات این حمله را ۶۶ کشته و ۷۸ زخمی اعلام کرد. این حمله به داعش نسبت داده شد.
همین طور، در سومین روز پی‌هم، بر اثر انفجار ماین مقناطیسی بر موتر مسافربری نوع کاستر در غرب کابل دست‌کم سه زن کشته و دو نفر دیگر زخمی شدند. این حمله نیز به داعش نسبت داده شد. درحالی که این گروه رسما مسئولیت نگرفت.
در چهارم جوزای سال گذشته انفجاری در مسجد «حضرت زکریا» در نزدیک چهارراهی ترافیک حوزه چهارم شهر کابل رخ داد که به داعش نسبت داده شد. شفاخانه ایمرجنسی گفت شش کشته و ۱۶ زخمی به این شفاخانه منتقل شده‌اند. گواهان رویداد گفتند ۱۰ نفر کشته و بیش از ۲۰ نفر زخمی شده‌اند.
عکس: توییتر خالد زدران
در پایان همین ماه، درمسال هندوها در ساحه‌ی کارته پروان شهر کابل هدف حمله قرار گرفت که در درگیری نیروهای طالبان با مهاجمان، سه نفر به‌شمول یک شهروند اهل هنود، یک طالب و یک مهاجم کشته شدند. مسئولیت این حمله را نیز داعش بر عهده گرفت.
در ادامه‌ی حملات بر مساجد، در چهاردهم اسد سال گذشته انفجاری در نزدیک مسجد امام محمد باقر در ساحه‌ی سر کاریز شهر کابل رخ داد. مواد انفجاری در یک کراچی جاسازی شده بود. طالبان گفتند هشت نفر کشته و ۱۸ نفر زخمی شده‌اند. اما داعش مدعی شد که ۲۰ نفر را کشته و ۱۸ نفر را زخمی کرده‌اند.
یک روز پس از آن، ماین کارگذاری‌شده در یک گلدان در منطقه‌ی پل سوخته شهر کابل منفجر شد که براساس گزارش خبرگزاری رویترز، در آن هشت نفر کشته و ۲۲ نفر زخمی شدند. داعش نیز مدعی شد که هشت نفر را کشته و ۱۸ نفر را زخمی کرده‌اند.
در ۲۶ اسد سال گذشته مسجد صدیقیه در منطقه‌ی خیرخانه شهر کابل هدف انفجار قرار گرفت که شبکه الجزیره تلفات آن‌را ۲۰ کشته و ۴۰ زخمی اعلام کرد. ملا امام مسجد نیز در میان کشته شدگان بود. مسئولیت این حمله را هیچ گروهی بر عهده نگرفت، درحالی که حملات مشابه گذشته و بعد آن را داعش بر عهده گرفت.
انفجار انتحاری در مسجد جامع گازرگاه هرات یکی دیگر از حملات مرگبار داعش بر مساجد در افغانستان بود که در تاریخ ۱۱ سنبله سال گذشته اتفاق افتاد. طالبان گفتند که ۱۸ نفر به‌شمول مجیب‌الرحمان انصاری و برادرش کشته و ۲۳ نفر زخمی شده‌اند. هرچند منابع دیگر آمار تلفات را بیش از این اعلام کردند.
در سلسله حملات بر مساجد، در اول میزان سال گذشته موتر بمب‌گذاری‌شده غیرنظامیان را در مقابل مسجد وزیر اکبرخان در کابل هدف قرار داد که براساس آمار طالبان، هفت نفر کشته و ۴۱ نفر به‌شمول زنان و کودکان زخمی شدند. این حمله به داعش نسبت داده شد.
یک هفته پس از آن، آموزشگاه کاج در منطقه‌ی دشت برچی غرب شهر کابل هدف حمله‌ی انتحاری قرار گرفت. در این حمله حدود ۶۰ دانش‌آموز عمدتا دختر که برای سپری‌کردن آزمون آزمایشی کانکور تجمع کرده بودند، کشته و نزدیک به ۱۳۰ نفر دیگر زخمی شدند. این حمله به گروه داعش نسبت داده شد.
در نهم قوس سال گذشته در یک انفجار در مدرسه‌ی دینی «الجهاد» در شهر ایبک، مرکز ولایت سمنگان، ۱۹ نفر کشته و ۲۳ نفر دیگر زخمی شدند. هیأت معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) این حمله را محکوم کرد و گفت که در جمع کشته و زخمیان ۲۰ کودک نیز شامل اند. طالبان تلفات را ۱۰ کشته و شماری زخمی اعلام کردند. مسئولیت این حمله را نیز هیچ گروهی بر عهده نگرفت، اما طالبان چنین حملات مشابه را به خوارج نسبت می‌دهند. طالبان داعش را خوارج می‌گویند.
شش روز بعد، در پانزدهم قوس، انفجار بمب کنارجاده‌ای در چهارراهی سیدآباد ناحیه‌ی سوم شهر مزارشریف موتر بس ۳۰۳ حامل کارمندان مواد نفتی بندر حیرتان را هدف قرار داد. طالبان گفتند که هفت نفر کشته و هشت نفر دیگر زخمی شده‌اند. یک منبع صحی در آن زمان گفت که ۱۵ نفر در این رویداد کشته شده‌اند. عامل این رویداد مشخص نشد.
پس از یک آرامش نسبی یک‌ونیم ماهه، در بیستم حوت سال گذشته در جریان همایشی که برای تقدیر از خبرنگاران، در مرکز فرهنگی «تبیان» در شهر مزارشریف برگزار شده بود، انفجاری رخ داد. نوعیت این انفجار مشخص نشد، اما داعش اعلام کرد که کار این گروه بوده است. در این رویداد چهار نفر کشته و ۳۸ نفر زخمی شدند.
حملات داعش بر طالبان
داعش با حمله بر اهداف طالبان، در جریان دو سال گذشته چندین فرمانده مهم این گروه را کشته است. نخستین فرمانده طالبان که از سوی داعش کشته شد، حمدالله مخلص، فرمانده قول اردوی طالبان در کابل بود. مخلص از فرماندهان قدرتمند طالبان و از نخستین کسانی بود که پس از فرار اشرف غنی، رییس‌جمهور پیشین از کشور، وارد ارگ ریاست‌جمهوری شد و بر چوکی اشرف غنی نشست. مخلص در تاریخ ۱۲ عقرب ۱۴۰۰ خورشیدی در حمله‌ی داعش بر «شفاخانه ۴۰۰ بستر نظامی سردار محمد داوود خان» کشته شد. در این حمله که با انفجار و درگیری به همراه بود، براساس آمار طالبان، هفت نفر از جمله سه زن، یک کودک و سه نیروی این گروه کشته شدند. رسانه‌های خارجی اما تلفات این حمله را دست‌کم ۲۵ کشته و نزدیک به ۴۰ زخمی اعلام کردند. طالبان همچنین اعلام کردند که پنج عضو داعش را در جریان این حمله کشته‌اند.
صبح روز دوشنبه، ۱۳ سرطان ۱۴۰۱ خورشیدی، موتر حامل کارمندان قول‌اردوی ۲۰۷ الفاروق طالبان در ساحات «نمبریک» و «بلند آب» شهر هرات هدف حملات مسلحانه قرار گرفت. در این حمله که گروه داعش مسئولیت آن‌را بر عهده گرفت، سه نفر به‌شمول یک مهاجم کشته و ۱۸ نفر زخمی شدند.
طبق یک گزارش روزنامه هشت صبح، افراد داعش در ۱۶ اسد سال گذشته بر نیروهای طالبان در روستای «مزاردره» ولسوالی نورگل ولایت کنر تیراندازی کردند که در نتیجه سه طالب کشته و دو طالب دیگر زخمی شدند.
در تاریخ ۲۰ اسد ۱۴۰۱ خورشیدی، در نتیجه‌ی یک انفجار در مدرسه‌ی متعلق به شیخ رحیم‌الله حقانی، عضو طالبان، خود او همراه با برادرش کشته و سه طلبه‌ی دیگر زخمی شدند. خبرگزاری رویترز در آن زمان گزارش داد که در این حمله، مهاجم فردی بود که قبلا پای خود را از دست داده بود و مواد منفجره را در یک پای مصنوعی خود جابجا کرده بود. مسئولیت این حمله را داعش بر عهده گرفت.
در اول سنبله ۱۴۰۱ خورشیدی منابع در ولایت تخار گزارش دادند که اعضای داعش در ولسوالی دشت‌قلعه این ولایت یک عضو طالبان را ربوده و سپس سربریده‌اند. این عضو طالبان حاجی سیف‌الله نام داشت و از افراد نزدیک به ولسوال طالبان در دشت‌قلعه بود.
در روزهای بین ۲۷ تا ۲۹ سنبله سال ۱۴۰۰ خورشیدی دست‌کم پنج انفجار در شهر جلال‌آباد، مرکز ولایت ننگرهار رخ داد که در بیشتر این انفجارها موترهای حامل نیروهای طالبان هدف قرار گرفتند. در این انفجارها دست‌کم شش نفر کشته و بیش از ۲۰ نفر دیگر زخمی شدند. داعش مسئولیت این انفجارها را بر عهده گرفت و مدعی شد که بیش از ۳۵ نیروی طالبان کشته و یا زخمی شده‌اند.
در سیزدهم میزان سال گذشته انفجاری در مسجد متعلق به وزارت داخله‌ی طالبان در کابل، مراجعین و کارمندان این وزارت را هدف قرار داد. انفجار هنگامی رخ داد که مراجعین و کارمندان وزارت داخله برای ادای نماز به مسجد می‌رفتند. تلفات این حمله چهار کشته و ۲۵ زخمی اعلام شد. این حمله به داعش نسبت داده شد.
حوالی ساعت ۲:۳۰ دقیقه‌ی بعد از ظهر ۲۱ قوس سال گذشته، مهاجمان داعش بر مهمان‌خانه‌ی محل اقامت شهروندان چینی در شهر کابل حمله کردند. ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی طالبان ساعاتی پس از آغاز حمله اعلام کرد که سه مهاجم کشته شده‌اند و تمام مهمانان هتل نجات یافته‌اند. او گفت که هیچ شهروند خارجی کشته نشده است. شفاخانه ایمرجنسی در کابل بدون روشن کردن هویت، اعلام کرد که سه کشته و ۱۸ زخمی به این شفاخانه منتقل شده‌اند. یک روز پس از حمله، خبرگزاری رویترز به نقل از وانگ ونبین، سخن‌گوی وزارت خارجه‌ی چین گزارش داد که پنج شهروند چینی در این حمله زخمی شده‌اند.
در پنجم جدی سال گذشته، عبدالحق ابو عمر، فرمانده امنیه‌ی طالبان در بدخشان با دو نفر از افرادش در یک انفجار موتر بمب‌گذاری‌شده در نزدیکی ساختمان فرماندهی امنیه کشته شد. وزارت داخله‌ی طالبان در آن زمان گفت که دو نفر دیگر زخمی شده و چهار نفر مظنون را در پیوند به این رویداد بازداشت کرده‌اند. مسئولیت قتل این فرمانده طالبان را نیز گروه داعش بر عهده گرفت.
در ۱۱ جدی سال گذشته، یک انفجار انتحاری در ورودی بخش نظامی میدان هوایی کابل رخ داد که در آن دست‌کم ۱۴ نفر کشته و ۱۸ نفر زخمی شدند. وزارت داخله‌ی طالبان قربانیان این حمله را غیرنظامی اعلام کرد، اما در آن زمان گفته شد که هنگام وقوع انفجار ساحه از حضور غیرنظامیان خالی بوده است. داعش مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت.
روز چهارشنبه، ۱۷ حوت سال گذشته محمدنادر کاکر، رییس آب‌رسانی و کانالیزاسیون ولایت هرات با دو محافظ خود در یک حمله‌ی مسلحانه در جاده فرقه شهر هرات کشته شد. در این حمله سه نفر دیگر زخمی شدند. داعش مسئولیت حمله را بر دوش گرفت.
یک روز پس از این حمله‌ی مسلحانه، محمدداوود مزمل، والی طالبان در ولایت بلخ در دفتر کارش هدف حمله‌ی مهاجم انتحاری داعش قرار گرفت. در این حمله دو نفر دیگر نیز کشته و شماری هم زخمی شدند. محمدداوود مزمل نخستین والی طالبان است که پس از حاکمیت این گروه بر افغانستان، کشته می‌شود. او از فرماندهان مهم طالبان در طول سال‌های گذشته بود که در برابر نظامیان خارجی و نیروهای امنیتی و دفاعی حکومت پیشین جنگیده بود. مزمل پس از تسلط طالبان بر افغانستان، به‌عنوان والی این گروه در ننگرهار، بعدا به‌عنوان معاون وزارت داخله و در نهایت به‌عنوان والی بلخ گماشته شد و پنج ماه در این سمت کار کرد.
حوالی ساعت ۸:۱۵ دقیقه‌ی صبح روز سه‌شنبه ۱۶ جوزای امسال نثاراحمد احمدی، معاون والی طالبان در بدخشان با یک نفر دیگر در انفجار یک موتربمب در شهر فیض‌آباد کشته شد و شش نفر دیگر زخمی شدند. داعش مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت.
دو روز بعد، حمله‌کننده‌ی انتحاری مراسم فاتحه‌خوانی نثاراحمد احمدی را در «مسجد نبوی» شهر فیض‌آباد بدخشان هدف قرار داد. طالبان تلفات این حمله را ۱۳ کشته و ۳۰ زخمی اعلام کردند. منابع دیگر اما به روزنامه اطلاعات روز تأیید کردند که در این انفجار دست‌کم ۱۴ نفر به‌شمول صفی‌الله صمیم، فرمانده امنیه‌ی پیشین طالبان در بغلان کشته و حدود ۵۰ نفر دیگر زخمی شده‌اند. مسئولیت این حمله را نیز داعش بر عهده گرفت.
حملات داعش بر اهداف دیپلماتیک
افزون بر حمله به غیرنظامیان و فرماندهان طالبان، مراکز دیپلماتیک که به کار شان در افغانستانِ زیر کنترل طالبان ادامه داده‌اند، نیز از حملات داعش در امان نبوده‌اند.
نخستین حمله داعش بر اهداف دیپلماتیک حوالی ساعت ۱۱:۰۰ پیش از چاشت روز دوشنبه، ۱۴ سنبله ۱۴۰۱ خورشیدی، بر بخش قنسولی سفارت روسیه در کابل صورت گرفت. تلفات این حمله با انفجار، شش کشته و بیش از ۱۰ زخمی اعلام شد. در میان کشته شده‌ها چهار شهروند افغانستان و دو دیپلمات روس شامل بودند. داعش مسئولیت این حمله‌ی انتحاری را بر عهده گرفت و به دنبال آن سفارت روسیه خدمات قنسولی‌اش را متوقف کرد.
داعش در ادامه‌ی حمله بر اهداف دیپلماتیک، در تاریخ ۱۱ قوس ۱۴۰۱ خورشیدی ساختمان سفارت پاکستان در کابل را هدف حملات مسلحانه قرار داد. وزارت خارجه‌ی پاکستان در اعلامیه‌ای این حمله را محکوم کرد و گفت که هدف حمله‌کنندگان ترور عبیدالرحمان نظامانی، سفیر این کشور در کابل بوده، اما به او آسیب نرسیده است. در این حمله یک محافظ نظامانی زخمی شد. نظامانی به اسلام‌آباد فراخوانده شد و چند ماه به‌دلایل امنیتی به کابل برنگشت. طالبان این حمله را محکوم کردند.
در ادامه‌ی حملات هدفمند داعش، این گروه در تاریخ ۲۱ جدی سال گذشته کارمندان وزارت خارجه‌ی طالبان را در نزدیکی ساختمان این وزارت هدف انفجار مرگبار انتحاری قرار داد. طالبان کشته‌شدن پنج کارمند وزارت خارجه را تأیید کردند و گفت که شماری دیگر در این رویداد زخمی شده‌اند. منابع در وزارت خارجه اما به روزنامه اطلاعات روز گفتند که دست‌کم ۱۶ کارمند، از جمله دو کارمند بخش خدماتی و ۱۴ کارمند بخش دیپلماتیک و مالی و اداری کشته شده‌اند. داعش مدعی شد که در این حمله شمار زیادی از دیپلمات‌های وزارت خارجه‌ی طالبان را کشته است.
داعش در تاریخ هفتم حمل امسال یک بار دیگر کارمندان این وزارت را هدف قرار داد. این حمله در مقابل ورودی یک مرکز تجارتی در نزدیکی وزارت خارجه‌ی طالبان رخ داد. داعش مدعی شد که یک مهاجم انتحاری این گروه موفق شده حمله‌ای را انجام دهد که در آن ۲۰ نفر به‌شمول دیپلمات‌ها کشته یا زخمی شده‌اند.
حملات طالبان بر داعش
در جریان دو سال گذشته طالبان نیز بارها از راه‌اندازی عملیات بر مخفی‌گاه‌های داعش در کابل و ولایات کنر، ننگرهار، بلخ، هرات، قندوز، نیمروز، قندهار و… خبر داده‌اند. طالبان ادعا کرده‌اند که ده‌ها عضو داعش و فرماندهان مهم این گروه، از جمله مسئول عمومی نظامی و عملیاتی داعش در کابل و فرد شماره دوم داعش در بلخ را کشته‌اند. نهادهای حقوق‌بشری نیز گزارش داده‌اند که طالبان ده‌ها نفر را به عضویت یا پناه‌دادن به داعش متهم کرده و سپس به قتل رسانده‌اند.
در ۱۵ سرطان سال گذشته دیدبان حقوق بشر گزارشی را منتشر کرد که از اعدام صحرایی تعداد نامعلومی از افراد متهم به عضویت داعش در کنر و ننگرهار حکایت داشت. در این گزارش آمده بود که بین آگست ۲۰۲۱ تا اپریل ۲۰۲۲، ساکنان ولایات ننگرهار و کنر اجساد بیش از ۱۰۰ مرد را که در کانال‌ها و مکان‌های دیگر انداخته شده بودند، کشف کرده‌اند. دیدبان حقوق بشر افزوده بود که اجساد یافت‌شده شواهدی از شکنجه و اعدام‌های «وحشیانه» را نشان می‌دادند: «برخی از آن‌ها دست و پا نداشتند، طناب‌هایی به گردن‌شان زده شده‌بود، یا گلو و سرشان بریده شده بود.» طالبان یافته‌های این گزارش را رد کردند.
براساس ارزیابی روزنامه اطلاعات روز از اخبار منتشرشده در رسانه‌ها، در حملاتی که طالبان هدف آن‌را داعش اعلام کرده‌اند، نزدیک به ۱۰۰ نفر کشته شده‌اند. اخیرا ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی طالبان گفته است که ۱۸ نفر اعضای داعش که در عملیات‌های طالبان کشته شده‌اند، شهروندان پاکستان بوده‌اند.
داعش به دنبال چیست؟
پیتر میلز در مقاله‌ای که سال گذشته در وبسایت انستیتوت مطالعات جنگ منتشر کرد، گفت که هدف اصلی شاخه خراسان گروه داعش، تضعیف طالبان و تصاحب جایگاه این گروه است. میلز نوشته بود که داعش تلاش دارد با انجام حملات از طالبان در داخل افغانستان مشروعیت‌زدایی و از عادی‌سازی دولت طالبان در سطح بین‌المللی ممانعت کند. او با اشاره به حملات داعش از خاک افغانستان به تاجیکستان، اوزبیکستان و پاکستان، نوشته بود که جاه‌طلبی‌های منطقه‌ای داعش خراسان فراتر از افغانستان است. به باور نویسنده‌ی این مقاله، داعش خراسان با به نمایش‌گذاشتن قصد حمله به دولت‌های اوزبیکستان و تاجیکستان، جهادگرایان اوزبیک و تاجیک که اهداف نهایی‌شان سرنگونی دولت‌های متبوع‌شان است را تشویق می‌کند تا در کنار داعش خراسان و در برابر دولت طالبان قرار بگیرند.
با این حساب، دوئل پیچیده‌ی طالبان و داعش بیش از آن که ناشی از تفاوت ایدئولوژیک عمیق میان این دو گروه باشد، برخاسته از این واقعیت است که طالبان به قدرت رسیده‌اند و داعش از قدرت (در هیأت خلافتی که برپا کرده بودند) فروافتاده است. طالبان در پی حفظ قدرت خود و توسعه‌ی آن -از طریق تلاش برای حصول شناسایی بین‌المللی- هستند و داعش را در این مسیر مانعی بر سر راه خود می‌بینند. طالبان به‌خاطر خواست محلی-قومی‌ای که برای درآوردن انحصار قدرت در چنبره‌ی قبایل پشتون دارند، دریافته‌اند که نیهیلیسم داعشی به این خواست محلی-قومی در افغانستان آسیب می‌زند و خصومت بین‌المللی را نسبت به حرکت طالبان بر می‌انگیزد.
نگرانی جامعه بین‌المللی
اقدامات طالبان در برابر داعش خراسان، اما از نگرانی‌های جهانی در مورد حضور و سربازگیری داعش در افغانستان تحت تسلط طالبان نکاسته است. همزمان با فروپاشی حکومت پیشین، طالبان هزاران زندانی به‌شمول صدها زندانی داعش را از زندان‌های افغانستان رها کردند.
در یازدهم حمل سال گذشته بازرس ویژه‌ی امریکا در امور بازسازی افغانستان (سیگار) اعلام کرد که در ماه آگست ۲۰۲۱ طالبان با تصرف زندان امنیت ملی در کابل، صدها عضو داعش را آزاد، اما ابو عمر خراسانی، رهبر این گروه را با هشت جنگ‌جوی دیگر اعدام کردند. امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه‌ی طالبان بعدا تأیید کرد که یک‌هزار و ۸۰۰ داعشی از زندان‌های افغانستان رها شده‌اند. این امر به سربازگیری دوباره‌ی داعش در افغانستان کمک کرده است. سازمان پیمان امنیت جمعی قبلا گفته بود که شمار جنگ‌جویان داعش در افغانستان به شش‌هزار و ۵۰۰ نفر افزایش یافته است. اداره بازرس امریکا در امور بازسازی افغانستان (سیگار) اما شمار جنگ‌جویان داعش در افغانستان را بین هزار تا سه‌هزار نفر گفته است.
کشورهای منطقه به‌شمول همسایگان افغانستان و سایر کشورها نسبت به قدرت‌گیری داعش ابراز نگرانی کرده‌اند. تا جایی که در دو سال گذشته دست‌کم دو بار گزارش‌هایی مبنی بر حملات راکتی از خاک افغانستان بر تاجیکستان و ازبیکستان منتشر شد. طالبان در ۲۶ سرطان سال گذشته ادعا کرد که یک مرکز «خوارج» را در ولسوالی امام‌صاحب قندوز کشف و از بین برده است. ذبیح‌الله مجاهد گفت که در این عملیات سه نفر کشته و پنج نفر زخمی شدند. به‌گفته‌ی او، این افراد در حملات راکتی بر خاک ازبیکستان و تاجیکستان دست داشتند.
اخیرا حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه‌ی ایران گفته است که فرماندهان ارشد و رهبران داعش از عراق، سوریه و لیبی به افغانستان منتقل شده‌اند. طالبان این ادعا را رد کرده و از ایران شواهد و مدارک خواسته‌اند.
افزون بر این، روزنامه واشنگتن‌پُست در دوم ثور امسال گزارشی را به نقل از اسناد فاش‌شده‌ی وزارت دفاع امریکا منتشر کرد که گفته بود کم‌تر از دو سال پس از خروج امریکا از افغانستان، این کشور دوباره به مرکز هماهنگی مهم برای داعش تبدیل شده است. براساس این گزارش، داعش تلاش دارد تا حملاتی را از خاک افغانستان در سراسر اروپا و آسیا برنامه‌ریزی کند و توطئه‌هایی را علیه امریکا انجام دهد. قبل از آن جنرال مایکل کوریلا، رییس ستاد فرماندهی مرکزی امریکا (سنتکام) گفته بود که داعش در افغانستان در کم‌تر از شش ماه دیگر می‌تواند منافع امریکا یا دیگر کشورهای غربی را مورد هدف قرار دهد.
طالبان اما همواره با خونسردی به این نگرانی‌ها پاسخ داده و به تمام کشورها اطمینان داده‌اند که داعش نمی‌تواند تهدیدی بالقوه باشد. طالبان در واکنش به نگرانی‌های مقام‌های امریکایی مبنی بر تهدید داعش علیه کشورهای غربی از خاک افغانستان، امریکا را به تبلیغ به نفع داعش متهم کرده‌اند. امیرخان متقی باری گفته بود که داعش در افغانستان حضور ندارد و حملاتی این گروه توسط عواملی انجام می‌شود که از بیرون از افغانستان می‌آیند. با این همه، مقایسه‌ی گفتار و عملکرد طالبان در مورد داعش نشان می‌دهد که طالبان حضور داعش در افغانستان را پذیرفته‌اند، اما نمی‌خواهند درباره‌ی آن علنی حرف بزنند. ده‌ها مورد عملیاتی که طالبان در دو سال گذشته راه‌اندازی کرده و ادعای کشتن ده‌ها عضو داعش، از جمله فرماندهان این گروه را مطرح کرده‌اند، خود گواه بر این مسأله است.