کشاورزان در قندوز می‌گويند با وجود این‌که زمین‌های زیادی را پنبه کشت کرده بودند، اما نسبت به سال‌های گذشته حاصلات چندانی بدست نیاورده‌اند.
آنان کمبود آب و شیوع امراض نباتی در کشتزارهای‌شان را از عوامل کاهش حاصلات پنبه عنوان می‌کنند. مسئولان در رياست زراعت طالبان در قندوز اما می‌گویند با وجود مشکلات آب، حاصلات پنبه در سطح این ولایت ده درصد افزایش یافته است.
در دو سال اخیر و با افزایش شرکت‌های پروسس پنبه در قندوز، کشاورزان در این ولایت بیشتر زمین‌های‌شان را پنبه کشت می‌کنند.
در حال حاضر ده‌ها نفر در شرکت‌های پروسس پنبه در این ولایت کار می‌کنند و همچنان شماری از زنان نیز در کشتزارهای پنبه مصروف کار هستند و در برابر کارشان پول دریافت می‌کنند.
نگرانی کشاورزان از کاهش حاصلات پنبه
شماری از کشاورزان در ولایت قندوز می‌گويند حاصلات پنبه‌ی‌شان به‌دليل کمبود آب و شیوع امراض نباتی نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.
نیک‌محمد، یکی از کشاورزان در ولسوالی چهاردره قندوز می‌گوید در حدود ۱۵ جریب زمین را پنبه کشت کرده و سال گذشته ۸۰۰ سیر پنبه برداشت کرده بود؛ اما امسال ۴۰۰ سیر پنبه برداشت کرده است.
این کشاورز قندوزی افزود که بهای حاصلات پنبه نیز امسال نسبت به سال گذشته کاهش یافته است. به‌گفته‌ی وی، سال گذشته بهای فی سیر پنبه در بازار ۷۰۰ تا ۸۰۰ افغانی بود؛ اما حکومت طالبان امسال بهای آن را ۴۰۰ افغانی گذاشته است و آن را به شرکت‌های پروسس به‌فروش می‌رساند.
نیک‌محمد به روزنامه اطلاعات روز گفت: «با مشکلات کمبود آب نیز مواجه هستیم. فقد در ماه‌های حمل و ثور به آب دسترسی داریم و پس از آن آب قطع می‌شود و توسط چاه‌ها آبیاری می‌کنیم. پس از مدتی آب چاه‌ها نیز خشک می‌شود و آنان امکانات حفر چاه‌های عمیق را ندارند.»
نیک‌محمد از اداره‌ی زراعت طالبان می‌خواهد به همکاری مؤسسات چالش‌های کمبود آب آنان را حل کرده و داروی امراض نباتی و تخم‌های اصلاح‌شده‌ی پنبه را در اختیار شان قرار دهند.
حاجی غلام‌محمد، از دیگر کشاورزان در ولسوالی چهاردره قندوز می‌گوید حاصلات امسال آنان با وجود زحمات و مصارفی که به‌خاطر آبیاری زمین‌های پنبه انجام دادند، ۵۰ درصد کاهش یافته است.
این کشاورز قندوزی گفت: «امسال آبیاری هر جریب زمین در بدل هفت هزار افغانی هزینه برداشته است. سال گذشته ۱۲۰ سیر برداشت کرده بودم، اما امسال ۴۰ تا ۵۰ سیر حاصل پیش‌بینی می‌شود.»
وی می‌افزاید که بیست جریب زمین را امسال پنبه کشت کرده و از هر جریب زمین ۳۰ تا ۳۵ سیر پنبه برداشت کرده است.
زنان فقیر پخته‌چین
با این حال شماری از زنان بی‌سرپرست و فقیر در کشتزارهای پنبه در ولسوالی چهاردره و مرکز قندوز مصروف کار هستند و می‌گویند برای پیداکردن یک لقمه‌نان کار می‌کنند.
مریم ۵۰ ساله باشنده‌ی ولسوالی چهاردره قندوز است. او که از صبح تا شام در هوای گرم و نامناسب پنبه می‌چیند، می‌گويد به‌دلیل خاک و غبار کشتزار پنبه بیمار نیز شده است.
مریم به روزنامه اطلاعات روز گفت: «غریب هستیم. پانزده نفر نان‌خور داریم. سال‌های گذشته غریبی هم خوب بود. حالی غریبی نمانده. پنبه هم خوب نیست. آب خشک شده است. چه کنیم، مجبور هستیم.»
به‌گفته‌ی وی، روزانه دو تا سه سیر پنبه را از کشتزارها جمع‌آوری می‌کند و در برابر آن ۱۰۰ افغانی بدست می‌آورد.
زینب ۵۵ ساله یکی دیگر از زنان در مرکز شهر قندوز است. او نیز همانند مریم روزانه در برابر ۱۰۰ تا ۱۵۰ افغانی پنبه می‌چیند.
به‌گفته‌ی وی، فصل پنبه آغاز شده است و برای پیداکردن مقدار پول روزانه به کشتزارها برای چیدن پنبه می‌روند. او می‌افزاید که سرپرست خانواده ندارد و برای پیداکردن ضروريات خانه‌اش پنبه می‌چیند.
این زنان از حکومت طالبان می‌خواهند که برای زنان زمینه‌ی کار را مساعد کند و برای افراد فقیر کمک‌های مالی فراهم نماید.
افزایش شرکت‌های پروسس پنبه
در چند سال اخیر ده‌ها شرکت خصوصی، به‌شمول یک شرکت دولتی پروسس پنبه در قندوز فعالیت شان را آغاز کرده‌اند.
حاجی غلام‌رسول، مسئول یکی از شرکت‌های خصوصی پروسس پنبه در ولایت قندوز می‌گوید در چند ماه اخیر نرخ جهانی پنبه در بازارهای جهانی پایین آمده است. به‌گفته‌ی وی، تلاش دارند پنبه‌ی قندوز و ولایت‌های شمالی را با نرخ مناسب به کشورهای مختلف به‌فروش برسانند.
او می‌افزاید تأمین‌کننده‌ی پنبه در قندوز ولسوالی‌های چهاردره، قلعه‌زال، گل‌تپه، دشت ارچی و مرکز آن است. آنان پنبه‌ی مورد نیاز شان را از کشاورزان ولسوالی‌ها و مرکز بدست می‌آورند و پس از پروسس و بسته‌بندی، آن را به دیگر کشورها صادر می‌کنند. به‌گفته‌ی وی، شرکت آنان در بیست‌وچهار ساعت ۵۰ تُن پنبه را پروسس و تولید می‌کند.
او اضافه می‌کند که به‌صورت مستقیم ۱۰۰ نفر کارگر دارند و معاش دریافت می‌کنند و همچنان صدها نفر دیگر به‌گونه‌ی غیرمستقیم با این شرکت همکاری دارند.
حاجی غلام‌رسول به روزنامه اطلاعات روز گفت: «سال‌های گذشته ما حاصلات پنبه را در بازارهای پاکستان صادر می‌کرديم، اما امسال بنابر خوب‌نبودن روند تجارت با این کشور در تلاش صادرات محصولات خود به دیگر کشورها هستیم.»
مسئولان در شرکت‌های پروسس پنبه در قندوز می‌کوشند بسته‌بندی پنبه را با معیارهای جهانی بسازند تا در بازارهای بیرونی با مشکل روبه‌رو نشوند.
عبدالغفار صدیقی، معاون ریاست زراعت، آبیاری و مالداری طالبان در قندوز گفت که کشاورزان امسال چهار هزار و ۵۰۵ هکتار زمین را پنبه کشت کرده‌اند و از آن ۱۲ هزار تُن پنبه بدست آمده است. وی افزود که حاصلات پنبه امسال نسبت به سال پار ۱۰ درصد افزایش یافته است.
اما بربنیاد آمار سال گذشته‌ی مسئولان محلی زراعت طالبان در قندوز، کشاورزان چهار هزار و ۹۵ هکتار زمین را پنبه کشت کرده بودند و از این مقدار زمین حدود ۱۰ هزار و ۳۳ تُن پنبه بدست آورده بودند.
معاون زراعت طالبان در قندوز دلیل افزایش حاصلات پنبه را توزیع تخم‌های اصلاح‌شده و همکاری آنان با کشاورزان عنوان می‌کنند. وی نگرانی کشاورزان به‌خاطر کمبود آب در این ولایت را می‌پذيرد و می‌گوید که این موضوع را با مرکز شریک ساخته‌اند. به‌گفته‌ی او، آنان پلان دارند در سال آینده بندهای کوچک ذخیره برای افزایش آب را در مناطق مختلف قندوز بسازند.
پنبه از جمله نباتات صنعتی است که بیشترین تقاضا را در میان نباتات در سطح محلی و بین‌المللی دارد. از روغن پنبه‌دانه برای پخت‌وپز و طبابت، از تفاله‌ی پنبه‌دانه برای خوراک حیوانات، از پنبه برای تولید محصولات نخی و از ساقه‌ی پنبه برای تولید کود کیمیاوی و مواد سوخت استفاده می‌شود.