مقام‌های محلی طالبان در پنجشیر اعلام کرده‌اند که در سال جاری دو هزار بست پولیس و ۶۰۰ بست ارتش را به جوانان پنجشیر اختصاص داده‌اند و روند جذب این جوانان آغاز شده است. عابدالله عقاب فاروقی، سخن‌گوی پولیس طالبان در پنجشیر گفته است که حدود ۸۰ درصد نام‌نویسی برای این بست‌های پولیس انجام شده است و به‌زودی این روند پایان می‌یابد. اما طالبان هیچ عکس و ویدیویی از پیوستن باشندگان پنجشیر به صفوف پولیس و ارتش این گروه منتشر نکرده‌اند.
براساس تصمیم جدید وزارت‌های دفاع و داخله‌ی طالبان در پنجشیر، قرار است جوانان و مأموران پنجشیری که در حکومت پیشین افغانستان مشغول وظیفه بودند و اکنون بی‌سرنوشت هستند، در نیروی پولیس و ارتش طالبان جذب شوند. در ترکیب قومی نیروهای طالبان در پنجشیر تا اکنون اکثریت مطلق جنگ‌جویان پشتون بوده است.
محمدآغا حکیم، والی طالبان در پنجشیر و از چهره‌های نزدیک به شبکه القاعده در برنامه‌ای تحت عنوان «گفتمان شهری» گفته است که با تلاش او پیشنهاد جذب نیروهای محلی پنجشیر در ساختار پولیس و اردو از سوی مقام‌های بلندپایه‌ی حکومت طالبان منظور شده است.
هرچند کاهش بی‌اعتمادی میان مردم پنجشیر و طالبان می‌تواند یکی از اهداف این تصمیم جدید طالبان باشد، به نظر می‌رسد که تنش‌های داخلی در ساختار قدرت طالبان نیز در این اقدام نقش دارند. کنترل جغرافیای پنجشیر تا اکنون بیشتر در دست نیروهای وزارت دفاع طالبان (طالبان جنوبی) بوده است. سراج‌الدین حقانی، سرپرست وزارت داخله‌ی طالبان که گفته می‌شود برخورد ملایم‌تری با قضیه‌ی پنجشیر داشته است، سعی می‌کند از طریق افزایش اعتماد مردم پنجشیر نسبت به شبکه‌ی خود و وزارت داخله، در کنترل جغرافیای پنجشیر توازنی ایجاد کند. شبکه‌ی حقانی در زمان حکومت جمهوری بیشتر مسئولیت انفجارها و انتحارها علیه نظامیان و غیرنظامیان را بر عهده داشت و نیروهای این شبکه در قیاس با طالبان جنوبی تجربه‌ی کم‌تری در جنگ‌های چریکی و متعارف (برای تسخیر و کنترل مناطق) داشتند. اکنون این شبکه ظاهرا در تلاش برای گسترش نفوذ خود در حوزه‌های متعارف‌تر کنترل قدرت در ولایت‌ها است.
از سویی دیگر، شماری از نیروهای طالبان صفوف شان را ترک کرده‌اند؛ آنان به آرزوی‌شان مبنی بر روی‌کارآمدن «امارت طالبان» رسیده‌اند و دیگر انگیزه‌ی کافی برای مسلح بودن (در غیاب جنگ) ندارند. برخی از نیروهای طالبان هم به‌‌دلیل نارضایتی از تقسیم قدرت صفوف طالبان را ترک کرده‌اند. طالبان سعی می‌کنند که به اصطلاح با یک تیر دو نشان بزنند: هم سطح اعتماد پنجشیری‌ها را بالا ببرند و هم کمبود نیروی‌شان را با استخدام افراد محلی بر طرف کنند.
سرکوب و بی‌اعتمادی
از زمان حمله‌ی خونین طالبان بر ولایت پنجشیر در سه سال پیش، باشندگان پنجشیر به طالبان بی‌اعتماد هستند. طالبان پس از تسخیر آن ولایت معدود مقام‌های تاجیک‌تبار طالبان را که باشنده‌ی پنجشیر بودند، نیز از مسندهای‌شان برکنار کردند. حمید خراسانی، یکی از فرماندهان تاجیک‌تبار طالبان در پنجشیر بود و به‌عنوان آمر امنیت پولیس طالبان در پنجشیر کار کرد، اما در ماه حوت ۱۴۰۰ از مقامش برکنار شد. او در چندین مورد از انحصار قدرت و برخورد قومی در بدنه‌ی طالبان انتقاد کرده بود. گفته می‌شود که حمید خراسانی اجازه‌ی ورود به پنجشیر را ندارد؛ هرچند عبدالحمید خراسانی برای اثبات وفاداری به «امارت اسلامی طالبان»، تخلصش را به «امارتی» تبدیل کرده است.
برکناری و کاهش صلاحیت مقام‌ها و مسئولان تاجیک‌تبار طالبان به کاهش شدید اعتماد باشندگان پنجشیر به «امارت طالبان» انجامیده است و بسیاری‌ها نمی‌خواهند که جلب ساختارهای پولیس، ارتش و استخبارات این گروه شوند.
یک منبع مردمی در پنجشیر که خواست هویتش فاش نشود، به روزنامه اطلاعات روز گفت که تلاش طالبان برای استخدام گسترده از جوانان و نیروهای حکومت پیشین در پنجشیر نتایج چشم‌گیری در پی نخواهد داشت و مردم با مدنظرگرفتن سرکوب و کشتار باشندگان این ولایت، تمایلی به همکاری زیر پرچم طالبان ندارند.
محمد (که اسم واقعی خود را نمی‌گوید)، یکی از باشندگان پنجشیر است که از دانشکده‌ی اقتصاد دانشگاه کابل سند فراغت گرفته است. او در صحبت با روزنامه اطلاعات روز گفت که به هیچ عنوان تمایل ندارد که در اداره‌های ملکی و نظامی طالبان کار کند و بیکاری را به اشتغال زیر دست افرادی که دست شان به خون شهروندان آلوده است، ترجیح می‌دهد.
او افزود: «بیکاری در پنجشیر زیاد است، اما این به معنای این نیست که من به صفوف طالبان جذب شوم و از من برای اهداف شان استفاده کنند. شمار کمی از باشندگان پنجشیر حامی طالبان اند و ما نمی‌خواهیم که نیروی این گروه باشیم.»
با سلطه‌ی مجدد طالبان در افغانستان، ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان فرمان عفو عمومی صادر کرد، اما در موارد متعددی این فرمان از سوی طالبان نقض شده است. برخی از نظامیان پیشین باشنده‌ی پنجشیر که کشور را ترک کرده بودند و تحت تأثیر ادعای عفو عمومی قرار گرفتند و برگشتند، توسط طالبان کشته، بازداشت و شکنجه شدند. به‌گونه‌ی مثال، شمس‌الحق یکی از نظامیان پیشین و باشنده‌ی پنجشیر در ماه میزان سال گذشته از ایران به کشور برگشت، اما از سوی نیروهای طالبان بازداشت شد. منابع به اطلاعات روز گفته بودند که طالبان از این نظامی پیشین یک میل سلاح «ام-۴» و یک پایه مخابره در ازای رهایی از زندان درخواست کردند.
تعداد قابل توجهی از باشندگان پنجشیر که پیشینه‌ی کار در بخش‌های ملکی و نظامی در حکومت پیشین دارند، به ایران و کشورهای دیگر مهاجر شده‌اند و با مرور رویدادهای انتقام‌جویانه‌ی طالبان نمی‌خواهند که دوباره به افغانستان تحت حاکمیت طالبان پا بگذارند و زندگی‌شان را با تهدید طالبان مواجه سازند.
نگرانی طالبان
با فروپاشی حکومت افغانستان، طالبان نیروی گسترده‌ی قومی (از ولایت‌های جنوبی و مشرقی) برای سرکوب نیروهای «مقاومت» به پنجشیر اعزام کردند و توانستند که این ولایت را تصرف کنند. منابع آگاه در پنجشیر به اطلاعات روز گفته‌اند که طالبان قندهاری، هلمندی، ارزگانی و فراهی در قیاس با طالبان مشرقی در سرکوب مخالفان سیاسی و نظامی این گروه سهم بیشتر دارند. این منابع افزودند که این طالبان پاسگاه‌های بیشتر افراز کرده‌اند و دوامدار در کوه‌ها گزمه می‌دهند.
این منابع ادعا می‌کنند که وزارت دفاع طالبان حدود ۷۰۰ پاسگاه در پنجشیر افراز کرده است و وزارت داخله‌ی طالبان، ایست‌های متعدد بازرسی ایجاد کرده است.
نیروهای استخبارات طالبان در مرکز پنجشیر و ولسوالی‌های آن چندین مکان برای تحقیق و بررسی ساخته‌اند. حضور سنگین و پر تعداد طالبان در پنجشیر باعث شده است که باشندگان این ولایت خودشان را در حصار امنیتی طالبان محبوس احساس کنند.
یکی از مسئولان حکومت پیشین در پنجشیر در صحبت با اطلاعات روز ادعا کرد که روند تخلیه اجباری خانه‌های رهایشی از سوی طالبان صورت گرفته است و جنگ‌جویان این گروه با خانواده‌های‌شان در این خانه‌ها اسکان داده شده‌اند. او گفت که بیشتر طالبان در خانه‌هایی که به شکل کانکریتی ساخته شده است، جابه‌جا شده‌اند.
او گفت: «قرارگاه‌های طالبان در مسیر خیابان اصلی پنجشیر از دالان سنگ الی پریان و از دوآب الی ولسوالی‌های دره و آبشار بیشتر در خانه‌های مردم و در کنار خیابان عمومی موقعیت دارند. مالکان خانه‌ها مجبور شده‌اند که از این ولایت کوچ کنند.»
طالبان در پنجشیر متهم به غصب املاک و جایدادهای مقام‌های ارشد حکومت پیشین و همچنین سیاسیون هستند.
پنجشیر با داشتن دره‌های اصلی و فرعی دارای جغرافیای دشوارگذر است و اغلب باشندگان این ولایت با طالبان هیچ وجه مشترکی ندارند. رهبری طالبان نگران شکل‌گیری جنگ فرسایشی در پنجشیر است و سعی می کند روحیه مقاومت علیه این گروه را سرکوب کند.
«جبهه مقاومت ملی افغانستان» و «جبهه آزادی افغانستان» فعالیت نظامی علیه طالبان دارند و طالبان هراس دارند که این دو جبهه از باشندگان پنجشیر سربازگیری کنند و مشکلات کنترل جغرافیا برای طالبان بیشتر شود. طالبان به صراحت به باشندگان پنجشیر هشدار داده‌اند که همکاری و عضویت در جبهه‌های نظامی، «بغاوت» علیه نظام اسلامی است و هیچ نرمشی را در مقابل آن‌ها نشان نخواهند داد.