حامد کرزی و حنیف اتمر، رییس‌جمهور و وزیر امور خارجه‌ی پیشین افغانستان از مطالبات جرگه‌ی قومی پشتون‌ها در خیبرپخونخوا پاکستان حمایت کردند. مهم‌ترین خواست این جرگه عقب‌نشینی ارتش پاکستان و گروه‌های مسلح، از جمله طالبان پاکستانی از خیبرپختونخوا است.
جرگه‌ی قومی پشتون‌ها که از سوی «جنبش تحفظ پشتون»ها (پی‌تی‌ایم) علی‌رغم مخالفت دولت پاکستان برگزار شده بود، دیروز (یک‌شنبه، ۲۲ میزان) تصمیمات نهایی خود را اعلام کرد.
منظوراحمد پشتین، رهبر جنبش تحفظ پشتون‌ها با اعلام تصمیم جرگه گفت که نظامیان پاکستانی و سایر گروه‌های مسلح، به‌شمول تحریک طالبان پاکستان ظرف دو ماه از خیبرپختونخوا خارج شوند.
او گفته است که اگر نیروهای پاکستانی و سایر گروه‌های مسلح تا دو ماه دیگر از مناطق پشتون‌نشین عقب‌نشینی نکنند، به بررسی راه‌هایی برای بیرون‌راندن آنان خواهند پرداخت.
همچنین در قطع‌نامه‌ی جرگه درباره‌ی خط دیورند گفته شده است که سفر و تجارت به دو طرف مانند مقرارت گذشته و بدون ویزا و پاسپورت باشد.
پاکستان طی سال‌های اخیر مقررات الزام داشتن پاسپورت و ویزا را برای باشندگان دو طرف وضع کرده است. حکومت طالبان در افغانستان نیز به این مقررات اعتراض کرده است.
جرگه‌ی قومی پشتون‌ها گفته است که برق در مناطق پشتون‌نشین تولید می‌شود و بنابراین باید رایگان باشد و فقط در مناطق شهری به ازای هر واحد، پنج کلدار پرداخت شود.
این جرگه خواستار اجازه‌ی آموزش به دختران در افغانستان نیز شده است.
واکنش چهره‌های سیاسی افغانستان به جرگه‌ی قومی در پاکستان
حنیف اتمر، وزیر خارجه‌ی پیشین افغانستان در واکنش به جرگه‌ی قومی پشتون‌ها گفته است که رنسانس جرگه‌های تاریخی ملت آغاز شده است.
او در ایکس نوشته است که «اشتراک‌کنندگان این جرگه با هوشیاری و امانت‌داری کامل خواسته‌های حقیقی مردم را در هر دو طرف خط فرضی دیورند بیان می‌کنند».
اتمر نوشته است که «ملت و جهان منتظر فیصله‌های نهایی جرگه هستند».
وزیر پیشین خارجه افزوده است: «دولت پاکستان و حاکمیت طالبان در افغانستان باید به‌طور مسئولانه رفتار نمایند. ظلم بر مردم و محرومیت جانکاه آنان در هر دو طرف خط غیرقابل تحمل گردیده است و کارد به استخوان رسیده است.»
اتمر افزوده است که جرگه‌ی قومی پشتون یک گردهمایی موقت و یکباره نخواهد بود، چون «ملت» برای تغییر نظام‌های استبدادی مصمم گردیده است.
او گفته است: «این جرگه آغازگر یک فصل تاریخی اتحاد و همبستگی مظلومان برای آزادی و عدالت خواهد بود.»
حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین افغانستان نیز با نشر بیانیه‌ای در ایکس از برگزاری جرگه‌ی پشتون‌ها ابراز خرسندی کرده و این اقدام را گام خوب و مؤثر برای حل مشکلات منطقه دانسته است.
او حمایت قاطع خود را از قطع‌نامه‌ی جرگه اعلام و از درخواست جرگه برای تحصیل دختران در افغانستان تمجید و قدردانی کرده است.
رییس‌جمهور پیشین افغانستان جرگه را یک سنت ارزشمند تاریخی خوانده و آن را راه مؤثر برای حل مشکلات دانسته است.
کرزی گفته است که مشارکت گسترده‌ی زنان در جرگه‌ی خیبر و تأکید بر اهمیت آموزش نشان می‌دهد که مردم ساکن در این منطقه خواستار زندگی آرام و متمدن هستند.
طالبان و چهره‌های سیاسی مخالف این گروه، از جمله سیاست‌مداران غیرپشتون تا اکنون درباره‌ی قطع‌نامه و مطالبات جرگه‌ی قومی پشتون‌ها در پاکستان موضع‌گیری نکرده‌اند.
پیشتر رنگین دادفر سپنتا، مشاور پیشین امنیت ملی افغانستان درباره‌ی جرگه‌ی پشتون‌ها گفته بود که این جرگه یکی از عالی‌ترین نمایش‌های دموکراتیک مردم زیر ستم است.
او در ایکس نوشته است: «این نخستین جرگه‌ای است که نه به فرمان حکم‌داران بلکه بربنیاد اراده‌ی عدالت‌طلبانه‌ی زنان و مردان برگزار می‌شود. تصمیم‌های جرگه سزاوار پشتیبانی است؛ مردم افغانستان می‌توانند از آن بیاموزند.»
امرالله صالح، معاون پیشین رییس‌جمهور افغانستان برگزاری جرگه را به آنچه «خواهران و برادران‌مان» خوانده، تبریک گفته است.
صالح در ایکس نوشته است که حضور فعال و معنادار زنان در جرگه «کلیشه»ای که گویا «پشتون‌ها عقب‌مانده و زن‌ستیز» هستند را نادرست ثابت می‌کند و تصویر جدیدی به مناطق قبایلی داده است.
او طالبان در افغانستان را پروژه‌ی نیابتی خوانده و گفته است که این گروه از دیرباز به‌عنوان واقعیت پشتون به مردم افغانستان و جهان ارائه شده است، اما جنبش تحفظ پشتون‌ها در پاکستان این واقعیت جعلی و توطئه‌آمیز را برچیده و نابود کرده است.
صالح افزوده است که این جرگه پیام روشنی را به همه‌ی اقوام در افغانستان نیز می‌رساند و پیام این است که برخیزید، شخصیت طالب را پاره کنید و آنان را بیرون بیندازید.
انتقاد لطیف پدرام از اظهارات سپنتا و صالح
لطیف پدرام، رهبر حزب کنگره ملی افغانستان از اظهارات سپنتا و صالح انتقاد کرده و حرکت جنبش تحفظ پشتون‌ها را قومی، تمامیت‌خواهی و پر از غرض‌ومرض خوانده است.
او صالح را به بی‌خبری، تملق و تسلیم‌شدن به طالب و هواداران طالبان متهم کرده است.
پدرام تمجید از اعتراض‌های جنبش پشتون‌ها را «جفا در حق زنان افغانستانی و نمک‌حرامی در برابر قوم، زبان، تمدن و فرهنگ قوم‌های غیرپشتون، مخصوصا قوم تاجیک» دانسته است.