شام دیروز، برای مردم افغانستان یک شام به یادماندنی بود. شادی ناشی از تماشای دسته جمعی بازی تیم ملی فوتبال افغانستان و هند، در کوچهها، خیابانها و نقاط مختلف افغانستان در دل شهروندان نقش بسته بود. جادههای کابل پُر بود از موترها و سرنشینانی که به حمایت از تیم ملی شان پرچم افغانستان را بلند کرده بودند.
هر چند که افغانستان در نهایت بازی را باخت و بهعنوان نایب قهرمان این دور مسابقات شناخته شد، اما شام دیروز برای بسیاری از افغانها هیجانانگیز و امیدوار کننده بود. افغانهایی که کمتر بهانهی برای شادی دارند و کمتر میتوانند کنار هم تا آن زمان شب در شهر و جاده جمع شوند.
باری، تیم ملی فوتبال افغانستان در حالی هزاران تن از شهروندان را به تماشای بازیاش با هند در مسابقات نهایی جنوب آسیا فراخواند که تقریباً همه روزه در نقاط مختلف کشور رویدادهای ناگوار اتفاق میافتد. این رویدادهای ناگوار فرصت شادی و خوشی را از شهروندان ستانده و در عوض به آنان اندوه و گریه تسلیم داده است. مردم افغانستان کمتر روزی را میخندند و بیشتر روزهای شان را با اندوه، دغدغه، ناامیدی و غم سپری میکنند. بازی دیشب فرصتی بود برای هزاران جوان که آرزو دارند در سایه آرامش و امنیت، شبها در شهرها بگردند و با هم بازی و شادی کنند.
ورزش به مثابه ارزش مشترک
بازی تیم فوتبال افغانستان در مسابقات جنوب آسیا به مثابهی یک ارزش مشترک از سوی شهروندان تجلیل شد. ارزشهای مشترک از کمبودات اساسی در جامعه متکثر افغانستان است. جامعهای با ساختار موزاییکی که اقوام و فرهنگهای مختلف را در خود جای داده است و در این میان کمتر ارزشهایی وجود دارند که میان کتلههای مختلف فرهنگی مشترک باشند. نبود ارزشهای مشترک میان کتلههای مختلف فرهنگی در افغانستان فضا را برای ملت سازی در کشور دشوار ساخته است. بنبست اساسی و چالش جدی که برای حل آن بایست به جنبه اشتراکات کتلههای مختلف فرهنگی پرداخت.
ورزش یکی از این ارزشها میباشد. ورزش بارها نشان داده است که میتواند ارزش مشترک برای کتلههای مختلف فرهنگی در افغانستان باشد. این ارزش مشترک بارها ثابت کرده است که میتواند مردم افغانستان را بسیج کند. شهروندان افغانستان رقابت تیم ملی پوشان فوتبال کشور با هند را بهعنوان یک ارزش مشترک تجلیل کردند. در این بزم شهروندان کشور بدون در نظرداشت تفاوتهای قومی، لسانی و مذهبی شادی کردند، نایب قهرمانی افغانستان را تجلیل کردند و برای مدت کوتاهی هم که شد، از ته دل خندیدند.
پشت خالی، دست پر
ورزشکاران افغان با آنکه افتخارات زیادی در طی سالهای اخیر برای کشور کمایی کردهاند اما با محدودیتهای جدی مواجهاند. این ورزشکاران از نبود امکانات ابتدایی رنج میبرند. در کوچه و پس کوچههای شهرها و روستاهای افغانستان ورزشکاران زیادی وجود دارند که در آرزوی بهدست آوردن افتخارات بینالمللی نفس میکشند. بازیگران فوتبال که با دغدغههای اساسی از ناامنی، بیکاری، فقر و نظایر آن صبح و شامها بر زمینهای سخت مزارع به تمرین میپردازند یکی از این میان میباشند. علاوه بر این، کم نیستند ورزشکارانی که در دیگر ورزشهای اجتماعی با حداقل امکانات و کوله بار سنگین از دغدغههای روزمره دست و پنجه نرم میکنند و هم در این حال رؤیای برنده شدن در میدانهای فراملی و بینالمللی را در سر میپرورانند. در عرصه ورزشهای رزمی ورزشکاران زیادی در خانههای گلین و فروافتادهی کوچههای پر خم و پیچ روستاها و شهرهای کشور به مدالهای المپیک و دیگر میدانهای فراملی و بینالمللی فکر میکنند، در حالی که در صالونهای نمناک به تمرین میپردازند، دچار سوء تغذیه میباشند و حتا در پرداخت فیس ماهوار بهصورت جدی مشکل مالی دارند.