دیروز کابل شاهد نشست نزدیک به 2500 عالم مذهبی بود که به هدف تحریم اعمال انتحاری و تروریستی گردهم آمده بودند. علی‌رغم تلاش‌های پیشین، این بار علمای مذهبی سرانجام پس از یک‌ونیم دهه سکوت، رأی روشن و صریحی در باره‌ی عملیات انتحاری و انفجاری طالبان و گروه‌های تروریستی صادر کردند. بی‌تردید در جامعه‌ی سنتی و به شدت مذهبی افغانستان، این اظهار رأی علمای دینی می‌تواند یک دستاورد بزرگ تلقی شود.
طالبان از آغاز با رویکرد مذهبی و دینی و با تکیه بر ایدیولوژی بسیار تند و افراطی‌یی که داشتند به امارت رسیدند. آن‌ها توانستند دولتی هرچند ناپایدار را بر اساس قرائت مذهبی‌یی که از اسلام داشتند بنیاد بگذارند. این رویکرد طالبان را دستکم از نظر منابع انسانی در وضعیت بسیار نیرومندی قرار داد، چه این‌که در جریان سال‌های جهاد علیه رژیم کمونیستی در افغانستان و قدرت گرفتن جنرال ضیاالحق در پاکستان بر سر تربیه و آموزش افراطی علوم مذهبی سرمایه‌گذاری عظیمی صورت گرفت. نتیجه این بود که طالبان می‌توانستند به مثابه‌ی یک گروه بنیادگرای اسلامی مورد عنایت و استقبال جوانانی قرار بگیرد که از آموزش‌های رادیکال اسلامی-جهادی برخوردار شده بودند. در یک و نیم دهه‌ی اخیر و پس از سقوط این گروه و روی کار آمدن دولت جدید پساطالبان، این گروه به خوبی توانست کاهش نیروی نظامی‌اش را سوار بر موج افراط‌گرایی مذهبی کنترول و مدیریت کند. به همین دلیل علی‌رغم کشته شدن هزاران جنگ‌جو، طالبان هرگز با کم‌بود سرباز روبه‌رو نشده است.
در جامعه‌ی بسیار سنتی افغانستان طالبان در یک‌ونیم دهه‌ی اخیر از حمایت نهادهای مذهبی سنتی برخوردار شدند. این حمایت در قالب سکوت علمای مذهبی در برابر اعمال تروریستی طالبان متبارز شد. تلاش‌های چندساله‌ی دولت برای اقناع علمای مذهبی به هدف صدور فتوای تحریم آنچه که عملیات استشهادی نام گذاشته شده، ناکام ماند. از این رو، دولت در جریان سال‌های گذشته به واقع اصلی‌ترین ابزار جنگی طالبان، یعنی ایدیولوژی مذهبی آن‌ها را که ماشین جنگی‌شان را فعال نگهداشته بود، نتوانست مهار کند. سه حکومت گذشته در نگاه بسیاری از علمای مذهبی و جامعه‌ی سنتی یک حاکمیت دست‌نشانده و وابسته به «کفار» تلقی می‌شد.
در حالی که نشست جاکارتا به دلیل تلاش بی‌وقفه‌ی علمای دینی پاکستان نتوانست بر سر صدور فتوای تحریم عملیات استشهادی/انتحاری به توافق برسد، علمای کشور دیروز در کابل توانستند از این سد بگذرند.
هرچند فتوای علمای دینی نمی‌تواند به صورت مستقیم بر جنگ و صلح اثر بگذارد و در کاهش ناامنی نقش بازی کند، اما می‌تواند به مثابه‌ی یک دستاورد سیاسی برای حکومت در برابر طالبان استفاده شود. علمای دینی تحریم عملیات تروریستی طالبان و گروه‌های بنیادگرای دیگر، گام بزرگی برداشت و به صورت فوری نیز پیامد آن را متقبل شد. حمله‌ی انتحاری در ورودی تالار دانشگاه پولی تخنیک-جایی که علمای دینی جمع شده بودند-پاسخی بود که آن‌ها از سوی گروه‌های افراطی دریافتند. اکنون فرصت برای حکومت به دست آمده تا از یک‌سو نهادهای مذهبی را با رویکرد دولت بیش‌تر نزدیک کند و کنترول و نظارت از آن‌ها را تحقق ببخشد، و از جهتی دیگر می‌باید از فتوای اخیر علمای دینی در راستای تبلیغات مذهبی طالبان استفاده کند.