نخستین روزی که مورد ضرب و شتم قرار گرفت هشت ساله بود. آنهم از دست پدرش. وقتی مصروف بازیگوشی کودکانهاش بود، پدرش سیلی محکمی زیرگوشش خواباند، چرا که صدایش را نشنیده و به موقع پاسخ نداده بود. پس از آن بارها پدر، دخترش را بیباکانه به باد کتک گرفت اما با همهی اینها، دل مریم به چیزی خوش بود؛ ازدواج. او فکر میکرد با ازدواج، این داستان وحشتآور پدری و دختری ختم میشود، ولی این طور نشد. مثل سرنوشت بیشتر زنان افغانستان، قصهی زندگی مریم هم در یک تعلیق خشن و عذابآور کش پیدا کرد.
مریم پس از ضرب و شتم بسیار، تصمیم به خودکشی گرفت. او روزی زهر (مرگ موش) خورد اما با تلاشهای مادرش از مرگ نجات یافت.
سرانجام روزهای دشوار زندگی مریم در خانهی پدرش پایان یافت اما در خانهی شوهرش دوباره آغاز شد. او سه سال پیش پس از آن که ازدواج کرد با امید و آرزوی خوشبختی راهی خانهی شوهر شد. شوهر اما عصبانیتر از پدر، آرزوهای مریم را به خاک سیاه نشاند: « سه سال پیش عروسی کردم و تاکنون دو بار به گونهی بیرحمانه شوهرم مرا لت و کوب کرده.»
همه ساله از 25 نوامبر، روز جهانی منع خشونت علیه زنان در کشور تجلیل میشود، اما هنوز هم افغانستان از جمله کشورهای است که گراف خشونتها در آن به ویژه خشونت علیه زنان در سطح بالایی قرار دارد.
دیروز یکشنبه (4 قوس) مصادف بود با 25 نوامبر روز جهانی منع خشونت علیه زنان بود. از این روز در تمام کشورهای جهان به ویژه در افغانستان تجلیل میشود و تا 16 روز دیگر کمپین منع خشونت علیه زنان ادامه دارد.
«جهان را نارنجی بسازیم!» شعار جهانی روز منع خشونت علیه زنان است که از سوی سازمان ملل برگزیده شده است. دفتر معاونیت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) نیز دیروز با نشر اعلامیهیی گفته که کارزار آگاهیدهی با شعار «جهان را نارنجی بسازید، به من هم گوش دهید» به حمایت از بازماندگان خشونت و تقویت صدای دادخواهی برای پایان دادن به خشونت در برابر زنان و دختران راهاندازی شده است.
تدامیچی یاماموتو، نمایندهی خاص سازمان ملل متحد برای افغانستان گفته است که تاثیرات گسترده و درازمدت خشونت در برابر زنان، همه را در افغانستان ملزم میسازد تا با یکدیگر برای تضمین فعالیتهای بیشتر جهت حمایت از بازماندگان خشونت و پاسخگو نگهداشتن عاملان آن، به عنوان یک اولویت ملی کار کنند.
وزارت امور زنان میگوید که میزان خشونت علیه زنان امسال نسبت به سال گذشته 20 درصد کاهش یافته است. رویا دادرس، سخنگوی وزارت امور زنان به روزنامه اطلاعات روز گفت که در جریان امسال یک هزار و 826 مورد خشونت در این وزارت ثبت شده که از این میان 831 قضیهی آن حل و فصل شده است.
وزارت امور زنان آمار رسمی خشونت علیه زنان را در سال گذشته دو هزار و 695 مورد اعلام کرده بود.
خانم دادرس میگوید که این قضایا شامل خشونتهای فزیکی، مجبور کردن زنان به انجام کارهای غیراخلاقی، ازدواج اجباری و خشونتهای لفظی میشود. او افزود که خشونت فزیکی، ضرب و شتم و ازدواج اجباری زیر سن در مناطق دوردست افغانستان در سطح بلند قرار دارد اما منع کردن دختران از حق آموزش در شهرها، بیشتر بوده است.
خانم دادرس افزود که وزارت امور زنان و نهادهای حقوق بشری امسال در افغانستان با شعار«صدای مرا بشنوید و به خشونت علیه زنان خاتمه دهید» در طول16 روز کمپین از پیامد خشونت علیه زنان به مردم آگاهی میدهد.
برخی از فعالان جامعه مدنی و حقوق بشر میگویند که صرفآ تجلیل از روز منع خشونت علیه زنان، کارساز نیست.
نعیم نظری، رییس شبکهی فعالان مدنی و حقوق بشر میگوید که دولت افغانستان در کنار تجلیل از روز منع خشونت علیه زنان باید کارهای موثری را در رابطه به بهبود حقوق بشری زنان روی دست بگیرد.
آقای نظری میگوید که در 16 سال گذشته کارهای بنیادی و اساسی در راستای بهبود حقوق زنان صورت نگرفته و اگر هم برنامههایی در این مورد راهاندازی شده، روی کاغذ باقی مانده است. وی میگوید که وزارت امور زنان تنها نهاد دولتی پالیسیساز است که اکثر برنامه و پالیسیهای این وزارت نیز اجرایی نمیشود.
براساس گزارش سالانهی کمیسیون حقوق بشر که در ماه مارچ 2018 منتشر شده، میزان خشونت علیه زنان در افغانستان بیش از ۲۰ درصد کاهش یافته است.کمیسیون مستقل حقوق بشر امسال 4 هزار و ۳۴۰ مورد خشونت را ثبت کرده است. در سال گذشته آمار خشونت پنج هزا و ۵۷۵ مورد بوده است.
مسوولان کمیسیون مستقل حقوق بشر میگویند که بر اساس گزارش این نهاد، میزان خشونت علیه زنان در هفت ولایت مرکزی افغانستان نسبت به سال گذشته از 5 تا 10 درصد افزایش یافته است.
براساس گزارش کمیسیون حقوق بشر، از میان 773 مورد خشونت، 138 مورد آن طلاق «تفریق»، 128 مورد لت و کوب و 8 مورد قتلهای ناموسی شامل است.
عبدالاحد فرزام، رییس دفتر ساحوی کمیسیون مستقل حقوق بشر گفت که براساس گزارش این نهاد در 7 ولایت مرکزی افغانستان، خشونت علیه زنان نسبت به سال گذشته در این ولایتها افزایش یافته است.
آقای فرزام گفت با آن که سال مالی هنوز تکمیل نشده اما 773 مورد خشونت علیه زنان در این کمیسیون به ثبت رسیده است. وی میگوید که این آمار از 5 تا 10 درصد افزایش را نسبت به سال گذشته نشان میدهد.
آقای فرزام میگوید که به اکثر پروندههای خشونت علیه زنان رسیدگی نمیشود. او افزود هنگامی که زنان برای شکایت نزد پولیس مراجعه میکنند، با دخالت افراد با نفوذ مواجه میشوند و پرونده آنها از رسیدن به دادستانی و دادگاه باز میماند.
به گفتهی رییس دفتر ساحوی کمیسیون مستقل حقوق بشر، مهمترین عامل خشونت علیه زنان در افغانستان ناآگاهی مردم، پولیس و مجریان قانون از حقوق زنان است.
مریم میگوید که او با تمام دشواریهای که سپری کرده ولی به نهادهای رسیدگی به پروندههای خشونت علیه زنان مراجعه نکرده است. زیرا به گفتهی او هیچ نهادی که به گونهی واقعی در پی حل مشکلات زنان باشد، در افغانستان وجود ندارد.