منبع: واشنگتن پست/ ترجمه: عزیز مدبر
عدم حضور در گفتوگوهای صلح میان امریکا و طالبان، دوری از امریکا بهخاطر حملات لفظی بالای نمایندهی صلح ایالات متحده و تحت فشار قرار گرفتن بهخاطر تعویق انتخابات ماه جولای، حکومت افغانستان را در مضیقهی وقت، نبود دوستان و نبود گزینهها قرار داده است.
رییس جمهور غنی آرزو داشت تا بهعنوان قهرمان صلح افغانستان، جنگ ویرانگر ۱۷ ساله را خاتمه داده و برای بار دوم بهعنوان رییس جمهور انتخاب گردد؛ اما با رد گفتوگو از جانب طالبان با حکومت، نقشش را در این زمینه از دست داده است. این در حالیست که بعضی رقبای انتخاباتی وی با سران ارشد شورشیان ملاقات داشته و مقامات ایالات متحده نیز برای دو هفته پشت درهای بسته با طالبان در خارج از افغانستان گفتوگو نمودهاند.
مایوس از نداشتن گزینهها جهت مانور سیاسی، اشرف غنی از طریق مشاور امنیت ملیاش، حمد الله محب بر مقامات امریکایی تاخت. هفتهی گذشته با ذکر اینکه معاملهی امریکا با طالبان بیحرمتی به عساکر کشته شده امریکا است و آقای خلیلزاد، نمایندهی اداره ترمپ وایسرای امریکا با خواهشات شخصیاش در پی بهدست گرفتن ریاست حکومت موقت میباشد، محب واشنگتن را بهت زده کرد.
در پاسخ به این موضوع، وزارت خارجه امریکا بیان داشت که محب را احضار کرده و برایش تذکر داده است که حملات وی بالای خلیلزاد میتواند روابط دوجانبهی امریکا و افغانستان و روند صلح را آسیب رساند. براساس گزارشهای رسانههای افغانستان و امریکا، ایالات متحده هرگونه تعامل با محب، سفیر اسبق افغانستان در امریکا را در آینده مردود دانسته است. اما وزارت خارجه امریکا از هرگونه اظهار نظر در این زمینه به روز دوشنبه خودداری نمود.
آقای مایکل کوگلمن، متخصص امور افغانستان در مرکز ویلسن میگوید که «سخنان قهرآمیز محب نشان از ناامیدی حکومت کابل از عدم حضور در مذاکرات صلح مربوط به افغانستان میباشد. این سخنان بهعنوان یک هشدار بیداری برای واشنگتن باید محسوب گردد.»
آقای کوگلمن میگوید که «عدم حضور کابل در مذاکرات ممکن برای سیاست امریکا خوب باشد اما با پیشرفت گفتوگوهای امریکا و طالبان این موضوع خطر ایجاد بحران در روابط امریکا و افغانستان را افزایش میدهد.»
بعضیها میگویند که ادارهی ترمپ از جاه طلبیهای غنی خسته شده است و حکومت او را در روند صلح مهم نمیبیند. اما غنی نتوانسته با واقعیتهای جدید کنار بیاید و به همین دلیل آقای خلیلزاد را مقصر میداند.
یک همکار آقای محب میگوید که نظریات محب انعکاسدهندهی بخش وسیع «نگرانیهای مردم» بوده که از گفتوگوها پشت درهای بسته و عدم پاسخگویی امریکا به این نگرانیها در مجالس خصوصی با مقامات افغان ناشی میگردد.
همکار آقای محب که از ذکر نامش بهخاطر حساس بودن موضوع خودداری میکند، میگوید که طیف وسیعی از افغانها با اظهارات آقای محب موافق اند و تاکید میکنند که «بدون حضور حکومت افغانستان، صلح پایدار و دوامدار ممکن نیست.»
دور اخیر گفتوگوهای امریکا و طالبان که در یک هوتل مجلل در قطر برگزار شد، بعد از ۱۶ روز گفتوگوهای همه جانبه هفتهی قبل پایان یافت. آقای خلیلزاد گفت که «قدمهای واقعی و بلند» در زمینهی خروج نیروهای امریکا و تعهد طالبان بهخاطر عدم فعالیت گروههای تروریستی در خاک افغانستان برداشته شده است؛ اما در زمینهی آتشبس جامع و گفتوگوهای بینالافغانی کدام روزنهای باز نشده است. همچنان، هیچ تاریخی برای دور بعدی مذاکرات تعیین نگردیده است.
اولویت ادارهی ترمپ دستیابی به یک مصالحه بهخاطر حل منازعات و بیرون کشیدن نیروهای امریکایی از افغانستان است. اما هدف طالبان بهدست آوردن سهم قوی در قدرت و ایجاد یک «سیستم حقیقی اسلامی» مبتنی بر قوانین و ارزشهای اسلامی در جامعهی اسلامی است.گروه طالبان حکومت غنی را مشروع نمیداند و تاکید میکند که تا زمانیکه به یک توافق با امریکا در زمینهی خروج نیروهای شان دست نیافته است، با هیچ افغانی گفتوگو نمیکند.
بعد از آخرین دور گفتوگوها، عبدالغنی برادر، معاون سیاسی گروه طالبان و رییس دفتر این گروه در قطر گفت که گروه طالبان «توقع دارد تا یک سیستم اسلامی را» ایجاد کند و با تمام افغانها مانند برادر رفتار نماید. وی اظهار داشت که «رهبری امارت اسلامی با تحمل و نیکی با همه برخورد خواهد کرد». او اصطلاح طالبان را برای حکومت مذهبی مورد نظرشان بکار میبرد.
بسیاری افغانها اما هراس دارند که ایالات متحده بعد از معامله با طالبان افغانستان را تنها خواهد گذاشت و طالبان تمام دستاوردهای سیاسی و اجتماعی ۱۷ سال گذشته را معکوس خواهد نمود. شورشیان قانون اساسی افغانستان را رد میکنند و گفته میشود که خواهان یک حکومت موقت بهخاطر نظارت از گفتوگوها میان گروههای مختلف افغانستان بهخاطر ایجاد یک سیستم حکومتداری میباشند.
آقای وحید مژده، تحلیلگر افغان که گفته میشود با مقامات طالبان بهطور مکرر در تماس است، میگوید که «در حال حاضر طالبان از روحیهی بسیار بالا برخوردار اند. آنها احساس پیروزی دارند.» او میگوید بر عکس طالبان، غنی در حال حاضر همکاری دوستان و متحدین خود را از دست داده است. غنی از واشنگتن و از کسانیکه قبلاً از او و حکومتش دفاع کرده است، بهطور آشکار انتقاد میکند.
یک تعداد رو به افزایش افغانها حمایت شان را از ایجاد حکومت موقت اعلان داشتهاند. آنها شامل رقبای انتخاباتی آقای غنی و تحلیلگران میگردد که نگران اند که برگزاری انتخابات تلاشها برای ختم منازعه را تحت تاثیر قرار میدهد. برای آنها ختم منازعه مهمتر از انتخابات است.
غنی و حامیاناش پا فشاری دارند تا انتخابات مطابق پلان برگزار گردد زیرا هر بدیل دیگر یک قدم خطرناک برای تعطیل قانون اساسی خواهد بود. رییس جمهور درخواست یک گردهمایی ملی را در ماه آپریل نموده است تا در این زمینه بحث کند. اما متخصصین امور انتخابات میگویند که چهار ماه برای برگزاری انتخابات هم از نظر سیاسی و هم از نظر تخنیکی کافی نیست و نتیجهی آن قابل اعتبار نخواهد بود.
محمد یوسف رشید، رییس اجرایی نهاد انتخابات آزاد و عادلانه میگوید که «هیچ راه قابل اطمینان برای برگزاری انتخابات در ماه جولای وجود ندارد.»
آقای رشید میگوید که تغییر قانون انتخابات و کمیسیونهای نظارتی ضرورت به وقت بیشتر دارد. اما او میگوید که مشکل بزرگتر «چگونگی تاثیر انتخابات بالای روند صلح خواهد بود.»
آقای رشید میگوید که «برای من مهم نیست که آقای غنی رییس جمهور میشود یا کسی دیگر، دستیابی به یک صلح پایدار ضرورت اساسی مردم است.»