گفت‌وگوهای صلح ایالات متحده امریکا با طالبان به مرحله‌ای حساسی رسیده، اما در افغانستان و امریکا برخی‌ها از رسیدن به یک توافق بد با طالبان نگرانند و می‌گویند در صورت امضای یک توافق بد، ممکن است حملاتی شبیه حمله‌های 11 سپتامبر سال 2001 تکرار شود.
لیندسی گراهام، یک سناتور امریکایی به‌تازگی از امضای یک توافق بد با طالبان هشدار داده است. او به دونالد ترمپ و تیمش هشدار داده است که هر توافقی که مانع حضور معنادار نیروهای امریکایی در افغانستان برای مبارزه با تروریسم ـ تا هر زمانی که نیاز بود ـ شود، در واقع توافق صلح نه، بلکه دستورالعمل یک فاجعه‌‌ی دیگر است.
او گفته است: «هر توافق صلحی که مانع حضور نیروهای ضد تروریسم امریکا در افغانستان می‌شود، توافق صلح نه، بلکه راه را برای حمله بالای خاک امریکا و منافع امریکا در سراسر جهان باز می‌کند.»
این سناتور جمهوری‌خواه در رشته تویتی گفته است که امیدوار است رییس‌جمهور امریکا و تیمش تصمیم سالم و پایدار در مورد تهدید گروه‌های اسلامی از خاک افغانستان، جایی که حمله‌ی یازدهم سپتامبر برنامه‌ریزی شد، بگیرد.
او با تأکید بر این که هر توافقی که در خصوص صلح افغانستان امضا می‌شود، باید از سوی کانگرس و مردم امریکا نیز تصویب شود، نوشته است: «آقای رییس‌جمهور از اشتباهات رییس‌جمهور اوباما پند بگیر. توافق بد با طالبان تمام گروه‌های اسلام در سراسر جهان را در وضعیت قدرتمندی قرار خواهد داد.»
دونالد ترمپ استدلال می‌کند که سربازان امریکایی در افغانستان به‌عنوان پولیس جهانی فعالیت می‌کنند. برخلاف او سناتور گراهام استدلال می کند که سربازان امریکایی در افغانستان در خط مقدم جنگ برای دفاع از امریکا و جلوگیری از ظهور دوباره‌ی گروه‌های افراط‌گرای اسلامی فعالیت می‌کنند.
نگرانی مردم
هنوز جزئیات گفت‌وگوهای امریکا با طالبان و رسیدن به توافق میان دو طرف روشن نیست و این امر نگرانی‌های زیادی را در داخل افغانستان نیز خلق کرده است. مردم نمی‌دانند که از پشت میز گفت‌وگوی امریکایی‌ها با طالبان چه چیزی ممکن است بیرون بیاید.
بسیاری از مردم افغانستان نیز مانند سناتور گراهام از یک توافق بد با طالبان و از قربانی‌شدن دست‌آوردهای 18 سال گذشته، مثل حقوق زنان، حقوق اقلیت‌ها و آزادی بیان و از تبدیل‌شدن دوباره‌ی کشورشان به میدان جنگ مثل دهه‌ی هفتاد هجری خورشیدی، نگرانند.
داوود ناجی، آگاه مسایل سیاسی نگرانی این سناتور امریکایی را به دلایلی نگرانی قریب به اکثر مردم افغانستان می‌خواند. او در گفت‌وگو با اطلاعات روز گفت که طالبان و پاکستان هردو می‌داننند که امریکایی‌ها از جنگ در افغانستان خسته شده‌اند و می‌خواهند هرچه زودتر از این کشور خارج شوند. بنابراین با خروج نیروهای خارجی از افغانستان دست آنان بازتر می‌شود و هرکاری که دل‌شان خواست، انجام می‌دهند.
آقای ناجی یکدست‌نبودن گروه طالبان را پس از خروج نیروهای خارجی از افغانستان نگران‌کننده می‌داند و می‌گوید که کشته‌شدن برادر ملا هبت‌الله، رهبر طالبان در شهر کویته توسط شاخه‌ی دیگر طالبان به رهبری ملا رسول نشان داد که آنان متحد و یکدست نیستند و هیچ ضمانتی وجود ندارد که پس از خروج نیروهای خارجی از افغانستان شاخه‌های انشعابی این گروه شورش نکرده و کشور را ناامن‌تر از پیش نکنند.
محمداسماعیل خان، عضو برجسته‌ی حزب جمعیت اسلامی گفته است در صورتی که خواست‌های تمامی جناح‌ها در گفت‌وگوهای صلح مطرح نشود و طرف‌ها برای عملی‌شدن تعهدات‌شان تضمین ندهند، پیامد چنین صلحی بسیار خطرناک خواهد بود.
این رهبر جهادی با اشاره‌ی تلویحی به موجودیت میلیونها میل اسلحه در افغانستان هشدار داده و گفته است در صورتی که در گفت‌وگوهای صلح خواست‌های آنان لحاظ نشود، این اسلحه‌ها بار دیگر فعال خواهد شد.
محمد محقق، معاون ریاست‌اجرائیه و رهبر جهادی نیز گذشتن از نظام جمهوری اسلامی را یک توافق بد خوانده و در عین حال هشدار داده است که رعایت‌نشدن ترکیب قومی و سمتی در گفت‌وگوهای بین‌الافغانی کشور را به‌سوی بحران خواهد برد.
آیا نگرانی سناتور گراهام نگرانی بخش وسیع از امریکایی‌ها است؟
درحالی‌که افغان‌ها از توافق بد با طالبان می‌هراسند، پرسش این است که در داخل امریکا مردم چه فکر می‌کنند. برخی‌ها می‌گویند ترمپ و تیم او نگران پیامد خروج نیروهای خارجی از افغانستان نیستند، اما برعکس برخی‌های دیگر استدلال می‌کنند که در امریکا نیز بسیاری‌ها با این نگرانی افغان‌ها هم‌سویند.
احمد ادریس رحمانی، پژوهش‌گر افغان مقیم امریکا در پاسخ به این پرسش به اطلاعات روز می‌گوید که بیش‌تر مردم امریکا خواهان خروج هرچه زودتر سربازان‌شان از افغانستان هستند و به این فکر نمی‌کنند که پس از خروج چه اتفاقی می‌افتد.
آقای رحمانی معتقد است که خواست آقای گراهام که گفته است قبل از نهایی‌شدن توافق میان امریکا و طالبان باید توافق‌نامه‌ی صلح از سوی کانگرس و مردم ایالات متحده تصویب شود، معقول است، اما در امریکا صلاحیت آغاز و ختم جنگ از آن رییس‌جمهوری است و آقای ترمپ مختار است که متن توافق‌نامه را به سنا بفرستد یا نفرستد.
او گفت: «این سناتور امریکایی به تنهایی نمی‌تواند توافق صلح میان امریکا و طالبان را به چالش بکشد، اما اگر دیگر سناتوران را نیز متقاعد کند، ممکن این کار را انجام دهد.»
چرا توافق بد؟
داوود ناجی توافق امریکا با طالبان را از این جهت یک توافق بد می‌خواند که معتقد است دولت و مردم افغانستان در گفت‌وگوها کنار زده شده‌اند.
او گفت: «به‌خاطری این یک توافق بد است که دولت و مردم افغانستان کنار گذاشته شده و امریکایی‌ها رفتند با طالبان که در واقع تروریست و مسئول ویرانی افغانستان هستند، مستقیم مذاکره کردند و آنان را به مرحله‌ای رسانده که خود را قهرمان آزادی افغانستان فکر می‌کنند. اشتباه بسیار کلان است که پیامد بسیار خوب نخواهد داشت.»
با باور آقای ناجی پیامد این توافق ممکن صفحه‌ی جدیدی از تنش‌های منطقوی و یا هرج‌ومرج و به چالش کشیده‌شدن نظامی-سیاسی افغانستان باشد؛ زیرا امریکایی‌ها بی‌آن‌که ریشه‌ی تروریسم را در افغانستان خشکانده باشند، فقط به دلیل خستگی از جنگ این کشور را ترک می‌کنند.
جلوگیری از توافق بد
درحال حاضر اقشار سیاسی در افغانستان برسر چگونی صلح با طالبان متحد و هم سو نیستند. حکومت افغانستان در حال حاضر در تلاش است تا سکان گفت‌وگوهای صلح را در دست داشته باشد، اما در سوی دیگر برخی از رهبران سیاسی چندین بار با طالبان به‌صورت مستقیم گفت‌وگو کرده‌اند.
شماری از آگاهان سیاسی می گویند اگر افغان‌ها باهم به توافق برسند، پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان مسأله‌ی تروریسم و مبارزه با القاعده، داعش و دیگر گروه‌های تروریستی قابل حل است.
وحید مژده، آگاه مسایل سیاسی و یک دیپلمات پیشین طالبان از قول طالبان می‌گوید وقتی آنان توانسته‌اند امریکا و ناتو را شکست دهند، کوتاه‌کردن دست القاعده و دیگر گروه‌های تروریستی از افغانستان ساده است.
به اعتقاد آقای مژده پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، مشکل اصلی القاعده و داعش نه، بلکه متفق‌نبودن قشر سیاسی افغانستان خواهد بود که در صورتی به توافق نرسند، افغانستان بار دیگر به میدان جنگ مبدل خواهد شد.
او به اطلاعات روز گفت: «در صورتی که افغان‌ها میان خودشان به توافق برسند، مسایل مثل حضور القاعده در افغانستان قابل حل است. اما اگر کشورهای دیگر بعضی گروه‌ها را در این‌جا و آن‌جا به جنگ تحریک کنند و به آنان سلاح و پول بدهند، مثل دوران پس از سقوط داکتر نجیب که در کابل چندین گروه با هم درگیر شدند، در آن صورت دشواری‌ها بسیار زیاد خواهد بود. امریکا مشکل خود را با طالبان حل کرده است. ما می‌مانیم که بین خود ما چه می‌کنیم.»
آقای مژده تأیید می‌کند که توافق روی خروج نیروهای امریکایی نهایی شده است و طالبان حتا با حضور شمار محدود نیروهای امریکایی در افغانستان برای حفاظت از تأسیسات دیپلماتیک امریکا توافق نکرده است. او گفت: «این خواست طالبان را امریکایی‌ها پذیرفته‌اند.»
به گفته‌ی آقای مژده پس از 9 ماه مذاکرات سخت و نفس‌گیر میان طالبان و امریکایی‌ها طالبان حتا با حضور یک سرباز امریکایی در افغانستان موافقت نکرده است و این خواست آنان از سوی امریکایی‌ها پذیرفته شده است. در عوض طالبان تعهد کرده است که به گروه‌های تروریستی مثل القاعده و داعش اجازه نمی‌دهد که از خاک افغانستان امریکا و متهدانش را تهدید کنند.
دور هشتم گفت‌وگوها میان ایالات متحده‌ی امریکا و طالبان در دوحه، هفته‌ی گذشته پایان یافت. هردو طرف گفت‌وگوها را قناعت‌بخش خواندند و رفتند که جزئیات گفت‌وگوها را با رهبران‌شان در میان بگذارند.
دو روز قبل دونالد ترمپ پس از گفت‌وگو با مشاوران ارشد امنیتی خود گفت: «ما و خیلی‌ها در آن‌سوی جبهه‌ی جنگ ۱۹ ساله‌ی افغانستان، به دنبال دست‌یابی به یک توافق هستیم – اگر ممکن بود.»
وزارت خارجه‌ی امریکا نیز اعلام کرده است که توافق جامع صلح شامل کاهش خشونت و آتش‌بس می‌شود تا امریکا اطمینان حاصل کند که دیگر از خاک افغانستان هرگز برای تهدید ایالات متحده و هم‌پیمانانش استفاده نمی‌شود. همچنان گفته شده است که این توافق جامع صلح «افغان»ها را برای رسیدن به صلح گردهم می‌آورد. قرار است که پس از امضای توافق‌نامه‌ی صلح میان امریکا و طالبان، گفت‌وگوهای بین‌الافغانی در آلمان یا ناروی آغاز شود.