روزنامه اطلاعات روز دریافته است که مقدار قابل توجه از بودجه ملی سال 1397 از کد 91 به‌گونه‌ی مبهم و به اهداف نامشخص شامل کمک‌های شخصی به مقام‌های دولتی، افراد و سازمان‌های منسوب به رهبران حکومت وحدت ملی مصرف شده است. این مصارف با 280 حکم محمداشرف غنی، رییس‌جمهور و عبدالله عبدالله، رییس اجراییه در 20 اداره انجام شده است.
یافته‌های روزنامه اطلاعات روز نشان می‌دهد که دست‌کم در 97 حکم جداگانه، رییس‌جمهور و رییس اجراییه 29 میلیون افغانی را به مقامات دولتی، افراد منسوب به مقام‌های دولتی و افرادی که به‌گونه‌ی مبهم «مستحق» دانسته شده‌اند، «مساعدت نقدی» کرده‌اند.
در 28 حکم رییس اجراییه و 69 حکم جداگانه‌ی رییس‌جمهور مستقیما واژه‌ی «مساعدت نقدی» به افراد مشخص و نامشخصی که «مستحق» دانسته شده، کار گرفته شده است. در این احکام رییس اجراییه 14 میلیون و 111 هزار افغانی و رییس‌جمهور 14 میلیون و 982 هزار افغانی را به افراد مشخص و نامشخص کمک نقدی کرده‌اند.
نتیجه‌ی بررسی‌های اطلاعات روز از مجموعه‌ی داده‌های معتبر نشان می‌دهد که سایر احکام رییس‌جمهور و رییس اجراییه نیز به اهداف گوناگون از جمله کرایه خانه و دفتر، تداوی افراد، سفرخرج، بهای تکت پرواز، خریداری موتر، مصارف سفر هیأت‌های دولتی و مصارف سازمان‌های شخصی و حزبی در مصرف از کد 91 صادر شده است. در موارد زیادی دیگر هدف مصرف نامعلوم و یا در نادرترین مورد آن به هدف «مصارف مستوره» و «خاص» یاد شده است.
ریاست عمومی امنیت ملی، اداره امور ریاست‌جمهوری، ریاست اجراییه، ریاست دفتر ریاست‌جمهوری و شورای امنیت ملی به ترتیب بیش‌ترین مصرف‌کنندگان بودجه ملی از کد 91 بوده است.
ریاست عمومی امنیت ملی
رییس‌جمهور در 20 حکم جداگانه در مجموع یک میلیارد و 35 میلیون و 980 هزار افغانی را از کد 91 پالیسی به کدهای بودجوی ریاست عمومی امنیت ملی اختصاص داده است. از میان 20 اداره، ریاست عمومی امنیت ملی بیش‌ترین مصرف را از کد احتیاط 91 پالیسی در سال مالی 1397 داشته است. اهداف مصرف این میزان پول مشخص نشده است. تنها در دو حکم جداگانه هدف مصرف به‌گونه‌ی مبهم «خیزش‌های مردمی» و « تحکیمات شاهراه در ولایت فراه» آمده است. هدف مصرف در 6 حکم جداگانه‌ی دیگر «مصارف خاص» و «مستوره» و یک حکم آن مصارف «اپراتیفی» یادآوری شده است. اهداف سایر احکام مبهم است و مشخص نیست. نمونه‌ای از احکام: «رییس‌جمهور براساس حکم 1024 و تاریخ 28 حوت 1396، 65 میلیون افغانی را «بابت خیزش‌های مردمی» از کد 91 پالیسی به کد 210 بودجه عادی امنیت ملی اختصاص داده است».
در مورد دیگر آمده است که براساس حکم 132 رییس‌جمهور در تاریخ یک ثور 1397، 92 میلیون افغانی «بابت مصارف خاص مستوره» از کد 91 پالیسی کم و به کد 210 ریاست عمومی امنیت ملی اضافه شده است.
همچنان براساس حکم 1282، تاریخ سه میزان 1397، 18 میلیون و 500 هزار افغانی به هدف مصارف «اپراتیفی» از کد 91 پالیسی به کدهای بودجوی ریاست عمومی امنیت اضافه شده است. تعدیل از کد 91 به هدف مصرف «اپراتیفی» ریاست امنیت ملی در حالی است که نتیجه‌ی بررسی‌های کمیسیون امور مالی و بودجه‌ی مجلس نمایندگان نشان می‌دهد که در سال مالی 1397 پول «اپراتیفی» وزارت‌های امور داخله، دفاع ملی، ریاست عمومی امنیت ملی و شورای امنیت ملی بیش از حد تصویب و مصرف شده است. درحالی‌که در ماده‌ی 15 اصول‌نامه‌ی اجرای بودجه‌ی سال مالی 1397 آمده است که تعدیل از سایر کدهای داخل بودجه به کدهای «اپراتیفی» مجاز نیست. پول «اپراتیفی» برای وزارت‌های امور داخله، دفاع ملی، ریاست عمومی امنیت ملی و شورای امنیت قابل پرداخت است.
همچنان کمیسیون امور مالی و بودجه مجلس نمایندگان روز دوشنبه (11 قوس) اعلام کرد که حدود دو میلیارد و 700 میلیون افغانی از پول «اپراتیفی» به‌گونه‌ی غیر قانونی و برخلاف اصول نامه به ریاست عمومی امنیت ملی انتقال شده است. درحالی‌که براساس اصول‌نامه، سقف مصرف ریاست عمومی امنیت ملی از پول اپراتیفی 600 میلیون افغانی پیش‌بینی شده است.
ریاست عمومی اداره امور ریاست‌جمهوری
رییس‌جمهور در 141 حکم جداگانه، 923 میلیون و 89 هزار 978 افغانی را از کد 91 پالیسی بودجه‌ی ملی سال 1397 به ریاست عمومی اداره‌ی امور ریاست‌جمهوری مصرف کرده است. این شمار احکام بیش‌تر به هدف‌های مساعدت نقدی و تشویقی افراد، کرایه خانه و دفتر، مصارف برق، خرج دسترخوان، سفرخرج، تکت هواپیما، تداوی افراد، خریداری موتر برای مقام‌های دولتی و افراد منسوب به آنان، معاشات امتیازی، «تحفه»ی نقدی، وجه سردستی، مصارف کنفرانس، تحکیمات امنیتی اقامتگاه‌های شخصی و مصارف سفر هیأت‌های دولتی صادر شده است.
به‌طور نمونه، رییس‌جمهور براساس حکم 32، تاریخ 5 حمل 1397، 8 میلیون 900 هزار افغانی از کد 91 پالیسی به هدف خریداری یک عراده موتر لندکروزر زرهی برای رییس دفتر معاونت دوم ریاست‌جمهوری مصرف کرده است.
همچنان براساس حکم 3547، تاریخ 23 حوت 1396، رییس‌جمهور 3 میلیون 760 هزار افغانی را از کد 91 پالیسی برای سفر معاونت دوم ریاست‌جمهوری به فرانسه اختصاص داده است.
براساس حکم 865، تاریخ 10 اسد 1397، رییس‌جمهور یک میلیون و 440 هزار افغانی را از کد 91 پالیسی برای کرایه خانه‌ی محمد‌داوود سلطان‌زوی، از مشاوران رییس‌جمهور اختصاص داده است.
در مجموعه‌ای از داده‌های معتبر آمده است که براساس حکم 932، تاریخ 20 سرطان 1397، از کد 91 پالیسی، رییس‌جمهور 805 هزار افغانی را برای کرایه‌ی خانه، حویلی و مصارف برق افضل لودین اختصاص داده است.
براساس حکم 630، تاریخ 17 جوزای 1397، رییس‌جمهور 769 هزار و 500 افغانی را از کد 91 پالیسی برای خرج دسترخوان مشاور ارشد ریاست‌جمهوری در امور مردمی اختصاص داده است.
رییس‌جمهور با استفاده از صلاحیتش دو میلیون و 400 هزار افغانی را از کد 91 پالیسی، براساس حکم شماره 1288، تاریخ 27 اسد 1397 برای خرج دسترخوان و کرایه منزل محمدیوسف نورستانی اختصاص داده است.
همچنان براساس حکم شماره 971، تاریخ 25 اسد 1397، رییس‌جمهور دو میلیون 587 هزار افغانی را از کد 91 پالیسی برای مصارف اقامت و تداوی معاون دوم ریاست‌جمهوری اختصاص داده است.
براساس حکم شماره 1514، تاریخ 26 سنبله 1397، رییس‌جمهور 91 هزار افغانی را از کد 91 پالیسی زیر عنوان مساعدت نقدی برای بهای تکت دوطرفهی سفر شخصی به‌نام خواجه شاهدالله فرزند خواجه ذین الدین به ترکیه اختصاص داده است.
برخی از این‌گونه مصارف در گزارش قبلی اطلاعات روز از چگونگی مصرف بودجه‌ی کد 91 پالیسی نیز نشر شده و احکام آن نیز ضمیمه شده است. جزئیات کامل را در جدول‌ها آمده است.
ریاست اجراییه
از میان مصرف 3 میلیارد و 15 میلیون افغانی از کد 91 پالیسی که اسناد آن به اطلاعات روز رسیده است، ریاست اجراییه 350 میلیون و 721 هزار 219 افغانی مصرف کرده است. ریاست اجراییه مصرفش را از کد احتیاط 91 پالیسی به مجلس نمایندگان نیز 350 میلیون افغانی گزارش کرده است. به هر حال این مقدار پول از سوی ریاست اجراییه با 43 حکم جداگانه به اهداف شخصی بیش‌تر زیر عنوان‌های «مساعدت‌های نقدی به افراد مستحق»، معاشات امتیازی کارمندان، بهای تکت پرواز کارمندان ادارات و افراد منسوب به آنان، مصارف سفر رییس اجراییه، معاون دوم ریاست اجراییه، مقام‌های بلندپایه‌ی دولتی و مصارف مراسم‌های حزبی و مذهبی مصرف شده است.
به‌طور نمونه، براساس حکم شماره 2205، تاریخ 14 قوس 1397، 34 میلیون و 218 هزار افغانی تنها برای «مصارف جانبی» سفرهای رییس اجراییه تخصیص داده شده است. مشخصا در حکم 749، تاریخ 9 جوزای 1397، 11 میلیون 900 هزار افغانی از کد 91 پالیسی تنها برای «مصارف جانبی» سفر رییس اجراییه و هیأت همراهش در نشست سالانه «برنامه غذایی» در ایتالیا مصرف شده است.
ریاست اجراییه بیش از 10 میلیون افغانی را برای سفر رییس اجراییه و هیأت دولتی در تاریخ 15 – 18 جوزای 1397، در لندن بریتانیا مصرف کرده است. همچنان براساس حکم 1588، تاریخ 10 سنبله 1397، پنج میلیون و 400 هزار افغانی برای سفر رییس اجراییه در هند مصرف شده است. در حکم شماره 3339، تاریخ 19 حوت 1396، یک میلیون افغانی را از کد 91 پالیسی برای سفر معاون دوم ریاست اجراییه به کشور ایران اختصاص یافته است.
در حکم 3362، تاریخ 21 حوت 1396، 100 هزار افغانی برای ورثه‌ی «شهید محمد تقی ولد میرزا»، کارمند وزارت ترانسپورت کمک نقدی شده است. در دو حکم جداگانه با شماره‌های 575 و 3072 در مجموع 90 میلیون افغانی برای اجرای معاشات امتیازی کارمندان ریاست اجراییه تخصیص داده شده است.
براساس حکم شماره 3344، تاریخ 21 حوت 1396، رییس اجراییه 200 هزار و 485 افغانی را از کد 91پالیسی به سید عمر صبور، رییس پاسپورت مساعدت نقدی کرده است. همچنان در حکم 3330، تاریخ 15 حوت 1396، رییس اجراییه دو میلیون افغانی را از کد 91 پالیسی برای برگزاری مراسم سالگرد عبدالعلی مزاری تخصیص داده است. همچنین یک میلیون افغانی براساس حکم 3459، تاریخ 28 حوت 1396، از کد 91 پالیسی، زیر عنوان «مساعدت مجدد» برای بیست و سومین سالگرد عبدالعلی مزاری مصرف شده است.
ریاست اجراییه در حکم 2562، تاریخ 5 جدی 1396، شش میلیون و 250 هزار افغانی را از کد 91 پالیسی برای اشخاصی که از ولایات رییس اجراییه را ملاقات کرده‌اند، توزیع کرده است. همچنان اسناد نشان می‌دهد که رییس اجراییه در موردهای جداگانه‌ی دیگر میلیون‌ها افغانی را از کد 91 پالیسی، به اشخاص نامعلوم، زیر نام افراد «مستحق» تخصیص داده است.
در حکم شماره 1689، تاریخ 20 سنبله 1397، رییس اجراییه 214 هزار و 840 افغانی را از کد 91 پالیسی به کد 21 ریاست اجراییه تعدیل و برای بهای تکت دوطرفهی سفر هواپیمای کابل – ترکیه‌ی شخصی به نام قره‌بیک ایزدیار و افراد مستحق دیگر تخصیص داده است.
براساس توافق‌نامه حکومت وحدت ملی، ریاست اجراییه صلاحیت 30 درصد مصرف از کد احتیاط 91 پالیسی را دارد. سهم 30 درصدی ریاست اجراییه از بودجه تصویب‌شده‌ی کد 91 پالیسی در سال 1397 به 390 میلیون افغانی می‌رسد. ریاست اجراییه تقریبا 40 میلیون افغانی کم‌تر از سهمش مصرف کرده است.
بودجه‌ای که در بودجه ملی سال مالی 1397 برای کد 91 پالیسی اختصاص یافته و از سوی مجلس نمایندگان تصویب شده است، یک میلیارد و 300 میلیون افغانی است. وزارت مالیه بنابر «دستور‌های ریاست‌جمهوری» حدود یک میلیارد و 700 میلیون افغانی را از «سایر کدهای احتیاط» به بودجه‌ی کد 91 پالیسی در جریان سال مالی 1397 اضافه کرده است. وزارت مالیه به مجلس نمایندگان مصرف از کد 91 پالیسی را در مجموع سه میلیارد و 20 میلیون افغانی گزارش کرده است. سهم 30 درصدی ریاست اجراییه براساس مصرف واقعی سه میلیارد و 20 میلیون افغانی، به 906 میلیون افغانی می‌رسد. با این حال ریاست اجراییه در مصرف از کد 91 پالیسی 550 میلیون افغانی کم‌تر از سهمش مصرف کرده است.
تعدیل و اضافه کردن در بودجه کد 91 پالیسی بودجه ملی سال 1397 در جریان سال مالی از سوی وزارت مالیه، این‌روزها از موردهای جنجالی میان وزارت مالیه و مجلس نمایندگان است.
ریاست دفتر ریاست‌جمهوری
رییس‌جمهور در مجموع 259 میلیون و 431 هزار و 488 افغانی را از کد 91 پالیسی به ریاست دفتر ریاست‌جمهوری مصرف کرده است. این میزان پول نیز بنابر آنچه که اسناد نشان می‌دهد در 24 حکم جداگانه به اهداف مصارف سفر و تداوی افراد، کمک نقدی و تشویقی، مصارف سفر بانوی اول، معاشات بست‌های جدید، برای برگزاری برخی از مراسم‌ها و در مواردی دیگر به گونه‌‌ی نامعلوم مصرف شده است.
به‌طور نمونه، رییس‌جمهور در حکم 961، تاریخ 27 حوت 1396، یک میلیون و 700 هزار افغانی را برای مصارف سفر بانوی اول به کشور فرانسه از کد 91 پالیسی اختصاص داده است. همچنان براساس حکم شماره 764، رییس‌جمهور پنج میلیون و 270 هزار افغانی را از کد 91 پالیسی به یک‌هزار و 472 نفر «از اقشار مختلف جامعه» تخصیص داده است.
رییس‌جمهور در حکم 1048، تاریخ چهار سنبله 1397، دو میلیون و 600 هزار افغانی را برای «تدارک و قربانی 40 راس گاو در قندهار» از کد 91 پالیسی تخصیص داده است. مشخص نیست که قربانی 40 راس گاو به کدام منظور بوده است.
رییس‌جمهور در حکم شماره 1383، تاریخ 11 میزان 1397، یک میلیون و 261 هزار افغانی را از کد 91 پالیسی برای مصارف سفر سید جلال کریم، سفیر افغانستان در عربستان سعودی اختصاص داده است.
شورای امنیت ملی
رییس‌جمهور در 16 حکم جداگانه 195 میلیون افغانی را از کد 91 پالیسی به کدهای داخلی شورای امنیت ملی انتقال و عمدتا برای مصارف کمیسیون حل منازعات کوچی‌ها و شورای علما تخصیص داده است. این موضوع در گزارش کمیسیون امور مالی و بودجه‌ی مجلس نمایندگان نیز آمده است. مجلس نمایندگان انتقاد کرده است که حکومت در سال 1397، 125 میلیون افغانی را به‌گونه‌ی مبهم برای مصارف و معاشات کمیسیون حل منازعات کوچی‌ها اختصاص داده است.
اکنون اسنادی که به اطلاعات روز رسیده، نشان می‌دهد که از میان 16 حکم، رییس‌جمهور در 12 حکم جداگانه، بودجه کد 91 پالیسی را از ادرس شورای امنیت ملی برای کمیسیون حل منازعات کوچی‌ها اختصاص داده است. در چهار حکم دیگر رییس‌جمهور بودجه کد 91 پالیسی را برای مصارف و معاشات شورای سرتاسری علمای افغانستان تخصیص داده است.
به‌طور نمونه، رییس‌جمهور در حکم 416، تاریخ 22 ثور 1397، 16 میلیون افغانی را از کد 91 پالیسی به کدهای 210 و 220 شورای امنیت تعدیل و برای مصارف و معاشات «شورای علما» اختصاص داده است.
در نمونه‌ی دیگر، رییس‌جمهور در حکم 3399، تاریخ 12 حوت 1396 ، 19 میلیون افغانی را از کد 91 پالیسی برای مصارف و معاشات کمیسیون حل منازعات کوچی‌ها اختصاص داده است. جزئیات تمام احکام را در عکس سند دیده می توانید.
وزارت امور داخله
اسناد نشان می‌دهد که رییس‌جمهور در چهار حکم جداگانه در مجموع 142 میلیون و 600 هزار افغانی را از کد 91 پالیسی به کدهای داخلی وزارت امور داخله انتقال داده است. هدف مصرف در دو حکم آن خریداری منزل شخصی برای افراد و وارثین شهدای پولیس ملی یادآوری شده است. هدف مصرف دو حکم دیگر مشخص نشده است.
به‌صورت نمونه رییس‌جمهور در حکم شماره3331، شش میلیون 700 هزار افغانی را برای خریداری آپارتمان برای ورثه شهیدی بنام توریالی عبدیانی اختصاص داده است. در مورد دیگر، رییس‌جمهور سه میلیون و 450 هزار افغانی را برای خریداری منزل رهایشی برای سه تن از وارثین شهدای پولیس ملی به‌گونه‌ی نامشخص اختصاص داده است.
رییس‌جمهور در حکم شماره 1697 جمعا حدود 131 میلیون افغانی را به هدف نامشخص از کد 91 پالیسی به بودجه وزارت امور داخله اضافه کرده است.
مصارف سایر ادارات
در مجموع 108 میلیون و 500 هزار افغانی با فرمان‌های رییس‌جمهور از کد 91 پالیسی در 14 اداره‌ی دیگر به ترتیب زیر مصرف شده است: ریاست ارگان‌های محل، وزارت مالیه، وزارت امور سرحدات و قبایل، مجلس نمایندگان، وزارت امورخارجه، ریاست عمومی تربیت بدنی و ورزش، رادیو تلویزیون ملی، دادستان کل، وزارت صحت عامه، وزارت معارف، وزارت ترانسپورت، اداره‌ی عالی بررسی، وزارت اطلاعات و فرهنگ و وزارت امور مهاجرین.
رییس‌جمهور در حکم 3438 تاریخ 15 حوت 1396، 15 میلیون افغانی را برای مصرف تجلیل از جشن باستانی نوروز در ولایت بلخ اختصاص داده است. همچنان رییس‌جمهور در حکم 1502، تاریخ 25 سنبله 1397، سه میلیون و 650 هزار افغانی را از کد 91 پالیسی برای نصب بیرق ملی کشور در «تپه فارم هدا»ی شهر جلال آباد ننگرهار، تخصیص داده است.
براساس حکم شماره 40، تاریخ 5 حمل 1397، رییس‌جمهور 10 میلیون افغانی را از کد 91 پالیسی، برای تأدیه طلب‌های شرکت‌های قراردادی کار جویچه‌ها و پلچک‌های ولسوالی چهاردره کندز تخصیص داده است.
مبلغ هفت میلیون افغانی، براساس حکم 1408 رییس‌جمهور، تاریخ 12 میزان 1397، از کد 91 پالیسی برای کنفرانس ملی ولسوالان مصرف شده است.
در مجموع 24 میلیون 600 هزار افغانی از کد 91 پالیسی در وزارت مالیه شده است. هدف از این مصارف به جز یک مورد آن، مشخص نشده است. رییس‌جمهور براساس حکم شماره 3513، تاریخ 21 حوت 1396، 350 هزار افغانی را از کد 91 پالیسی به هدف «مساعدت به شهدا و مجروحین» اختصاص داده است.
یک میلیون و 42 هزار افغانی از کد 91 پالیسی براساس حکم 3153 رییس‌جمهور، در تاریخ 12 دلو 1396، برای تداوی میر ولی خان همت، عضو مجلس نمایندگان مصرف شده است. همچنان رییس‌جمهور در حکم شماره 486، 9 میلیون و 180 هزار افغانی را از کد 91 پالیسی برای کرایه دو دربند حویلی رییس مجلس نمایندگان پرداخته است.
رییس‌جمهور هفت میلیون افغانی را در حکم شماره 736، تاریخ یک دلو 1396 از کد 91پالیسی برای انتخابات المپیک ریاست تربیت بدنی و ورزش اختصاص داده است.
براساس احکام 566 و 306 رییس‌جمهور، از بودجه کد 91 پالیسی به ترتیب 50 هزار در وزارت اطلاعات و فرهنگ و 900 هزار در وزارت صحت عامه مصرف شده است. هدف از این مصارف مشخص نشده است. 566 هزار افغانی براساس حکم رییس‌جمهور برای تداوی وزیر ترانسپورت اختصاص یافته است. در مورد دیگر رییس‌جمهور 40 هزار افغانی را از کد 91 پالیسی، به شخصی به‌نام عبدالمحمد، کارمند وزارت امور مهاجرین و عودت‌کنندگان مساعدت نقدی کرده است.
دلیل مصرف 720 هزار افغانی از کد 91 پالیسی به وزارت معارف مشخص نیست. رییس‌جمهور براساس حکم شماره 659، تاریخ 16 جدی 1396، 500 هزار افغانی را به هدف مساعدت به شخصی به نام احمدجاوید مجددی از کد 91 پالیسی به کد 210 وزارت امور خارجه تخصیص داده است.
در مورد دیگر براساس حکم شماره 1688، تاریخ 18 میزان 1397، رییس‌جمهور یک میلیون و 236 هزار افغانی را از کد 91 پالیسی برای تکت رفت و برگشت هفت تن هیأت دولتی اختصاص داده است. در مورد دیگر نیز براساس حکم شماره 800، تاریخ، 16 دلو 1396، رییس‌جمهور 850 هزار افغانی را از کد 91 پالیسی برای تکت پرواز و سفر هیأت دادستانی کل به عربستان سعودی تخصیص داده است.
رییس‌جمهور سه میلیون افغانی را از کد 91 پالیسی براساس حکم 304، تاریخ شش ثور 1397، برای معاشات تشویقی 25 نفر از هنرمندان رادیو- تلویزیون ملی پرداخته است.
رییس‌جمهور و رییس اجراییه باید محاکمه شوند؟
براساس یافته‌های اطلاعات روز در چگونگی مصرف بیش از سه میلیارد بودجه ملی از کد 91 پالیسی وضاحت داده شده است. ابهام در مصرف از این کد و مصرف حدود یک میلیارد و 720 میلیون افغانی اضافه‌تر از بودجه‌ی تصویب‌شده‌ی آن از سوی حکومت با انتقاد شدید اعضای مجلس نمایندگان روبه‌رو است.
بودجه‌ی تصویب‌شده‌ی کد 91 پالیسی بودجه ملی سال 1397 یک میلیارد و 300 میلیون افغانی بوده است، اما وزارت مالیه بنابر «دستور رییس‌جمهور» با تعدیل سایر کدها در جریان سال مالی بودجه‌ی مصرف‌شده از این کد را به سه میلیارد و 20 میلیون افغانی رسانده است. کمیسیون امور مالی و بودجه‌ی مجلس در دوشنبه 11 قوس اعلام کرد که این کار برخلاف اصول‌نامه و قانون انجام شده و در گزارش وسط سال نیز «کتمان» شده است. محمدعظیم محسنی، رییس کمیسییون امور مالی و بودجه مجلس گفت که این کار «جرم» است.
شمروزخان مسجدی، سخن‌گوی وزارت مالیه به اطلاعات گفت وزارت مالیه براساس «فرمان‌های رییس‌جمهور» و صلاحیتی که بر مبنای ماده چهارم اصول‌نامه‌ی بودجه دارد، یک میلیارد و 720 میلیون افغانی از سایر کدهای احتیاط به کد 91 پالیسی تعدیل کرده است. به گفته‌ی آقای مسجدی در ماده‌ی چهارم اصول‌نامه‌ی بودجه صلاحیت مصرف کدهای احتیاط 91 پالیسی و کد اضطراری 92 با حفظ صلاحیت‌های ریاست اجراییه حکومت وحدت ملی، مربوط رییس‌جمهور است. اما صلاحیت سایر کدهای احتیاط به وزارت مالیه تفویض شده است. «وزارت مالیه با استفاده از صلاحیتش و براساس فرمان‌های رییس‌جمهور نه از سایر کدهای بودجوی بلکه از سایر کدهای هژده‌گانه احتیاط مبلغ مصرف اضافی را به کد 91 پالیسی تعدیل کرده است.
کمیسیون مالی و بودجه‌ی مجلس نمایندگان گفته است که وزارت مالیه جزئیات مصرف سه میلیارد و 20 میلیون افغانی را نیز به آنان نداده است. در نبود جزئیات مصرف بودجه‌ی ملی از کد احتیاط 91 پالیسی اعضای مجلس نمایندگان در نشست 11 قوس رییس‌جمهور غنی و رییس اجراییه را با «حیف و میل» میلیارد‌ها افغانی به «خیانت ملی» متهم کردند. شماری از آنان گفتند که بنابر نبود شفافیت در مصرف بودجه و عدم پاسخ‌گویی وزارت مالیه باید ماده‌ی 69 قانون اساسی تطبیق شود؛ ماده‌ای که در آن با تأیید دو ثلث از اعضای مجلس نمایندگان، رییس‌جمهور از وظیفه‌اش فاصله می‌گیرد و با طی مراحل قانونی به محکمه خاص معرفی می‌شود.
شماری دیگر از اعضای مجلس در نشست روز دوشنبه 11 قوس گفتند که ماده‌ی 69 قانون اساسی در صورتی می‌تواند در مورد اتهام «خیانت ملی» رییس‌جمهور و رییس اجراییه تطبیق شود که سند «حیف و میل» بودجه و جزئیات مصرف آن موجود باشد.
اکنون یافته‌های روزنامه اطلاعات روز در مورد جزئیات مصرف از کد 91، به موضوع نسبتا وضاحت می‌دهد. مسئولان وزارت مالیه در برابر این یافته‌ها در گفت‌وگو با اطلاعات روز تأکید می‌کنند که صلاحیت و مسئولیت مصرف بودجه از کد 91 مربوط رییس‌جمهور و رییس اجراییه است. «آنان خودشان باید پاسخ بگویند.»
یافته‌های اطلاعات روز بیش‌تر حاکی از دستبرد و مصارف شخصی بودجه‌ی ملی از کد 91 است. منابع از وزارت مالیه در گفت‌وگو با اطلاعات روز می‌گویند که این کد نامش کد پالیسی است، اما در مصرف از این کد هیچ پالیسی تعیین نشده است. از این‌رو زمینه‌ی مصرف «خودسرانه» را فراهم کرده است. یک مقام پیشین وزارت مالیه پیش از این به اطلاعات روز گفته بود که هدف از ایجاد کد احتیاطی 91 پالیسی این بوده است که ادارات در حالات اضطرار و کمبود بودجه در جریان سال، با حکم رییس‌جمهور از این کد مستفید شوند.
برخی از کارشناسان اقتصادی می‌گویند کد 91 یا 92 و سایر کدها در افغانستان تنها در نام کدهای «پالیسی»، «اضطراری» یا در کل «احتیاطی»اند. اما در عمل بودجه‌ی آن به این اهداف مصرف نمی‌شود. سیف‌الدین سیحون، کارشناس اقتصادی به اطلاعات روز می‌گوید با توجه به شرایط کنونی و مصرف بی‌رویه‌ی حکومت از این کدها می‌توان آن را کدهای «غارت» دارایی عامه نام گذاشت: «کدهای که تنها زمینه‌ی حیف و میل را از بودجه‌ی ملی فراهم می‌کند.»
به گفته‌ی آقای سیحون مفهوم واقعی «پالیسی» در بودجه‌ی ملی، مصرف بودجه برای سیاست‌گذاری و برنامه‌سازی است. مفهوم «احتیاطی» یا اضطراری» نیز تخصیص بودجه برای حالاتی است که غیر قابل پیش بینی است. اما در افغانستان این مفهوم‌ها تنها برای «فریب مردم است و بس.»
آقای سیحون در گفت‌وگو با اطلاعات روز گفت که وضعیت ناامیدکننده است. «از پارلمان ناتوان، مردم ناآگاه و جامعه‌ی مدنی سمبولیگ انتظار نمی‌رود جلو فساد گرفته شود و مرتکبان آن محاکمه.»
دواخان مینه‌پال، معاون سخن‌گوی رییس‌جمهور در پاسخ به اطلاعات روز گفت که مصارف از کد 91 پالیسی حتا اگر مصارف شخصی و فردی بوده است، به هر حال برای «استحکام و حفظ نظام» انجام شده است. خواستیم پاسخ ریاست اجراییه را از سخن‌گوی آن در مورد جزئیات مصرف از کد 91 پالیسی داشته باشیم، موفق نشدیم. امید میثم، معاون سخن‌گوی ریاست اجراییه نیز به پرسش‌های اطلاعات روز پاسخ نگفت.