در روزهای پیش رو کابل میزبان نخستوزیر پاکستان خواهد بود. عمران خان برای اولینبار از زمانِ به قدرترسیدنش از افغانستان دیدار میکند. براساس اعلام حکومت افغانستان در این دیدار، صلح افغانستان مسألهی محوری است. این سفر در حالی صورت میگیرد که روند صلح جاری در قطر سردرگم است. بیش از دو ماه است که هیأت گفتوگوکننده دولت افغانستان و طالبان قادر نشدهاند که طرزالعمل گفتوگوها را نهایی کنند. حالا نیز هیچ چشماندازی برای روند صلح وجود ندارد. مخصوصا پس از انتخابات امریکا سرنوشت گفتوگوهای صلح در قطر نامعلوم و سردرگم است. اما میدان جنگ در افغانستان همچنان گرم است. سطح خشونتها در افغانستان به طرز باورنکردنی شدت گرفته است. دامنهی خشونتها به داخل شهرها نیز کشیده است. روزی نیست که انفجارهای ماینهای کنارجادهای و حملات انتحاری از مردم افغانستان قربانی نگیرد. در ماههای اخیر همزمان با مذاکرات صلح بیش از هر زمان دیگری غیرنظامیان در افغانستان قربانی جنگ شدهاند.
در روزهای پیش رو عمران خان مهمان کشوری خواهد بود که هم افکار عمومی و هم حکومتاش، او و کشورش را عامل اصلی جنگ در افغانستان و حامی اصلی محور شرارت میدانند. باور عمومی در افغانستان این است که پاکستان در دوستی و همسایگی با افغانستان صادق نیست. کابل بارها اسلامآباد را به حمایت مالی و نظامی از گروه طالبان و محور شرارت در افغانستان متهم کرده است. باور عمومی در افغانستان این است که پاکستان از سال 2001 تاکنون، با حمایت از گروههای خشونتگرا و تروریستی، بهخصوص طالبان و شبکه حقانی، تلاشها برای پایان جنگ در افغانستان را بیوقفه مختل کرده است. به همین دلیل مهمترین انتظار در افغانستان از سفر مقامهای پاکستانی یا به عبارت دیگر کلیدداران صلح، پایاندادن به بازیهای دوگانهی این کشور در افغانستان و شکستهشدن دایرهی خشونت است.
عمران خان حدود یک ماه قبل در گفتوگوی تلفنی با رییسجمهور افغانستان از حمایت کامل کشورش از آتشبس در افغانستان سخن گفته بود. اکنون زمان مناسبی برای این کار است. بهدلیل اصرار طالبان بر دوام خشونت تقریبا فرصت صلح در آستانهی از دسترفتن است. تا کنون مشکلی اصلی این است که طالبان یک قدم کوتاه نیامده است. این گروه پیروزی در میز مذاکره را در میدان جنگ جستوجو کرده است. پاکستان این توان را دارد که طالبان را به کاهش خشونت و تندادن به آتشبس مجاب کند. رهبران طالبان بهرغم اینکه همواره ادعای استقلالیت کردهاند، اما خواستههای پاکستان را برای حفظ حمایت این کشور از خود، پذیرفتهاند.
عمران خان قبل از این گفته است که راه حل احتمالی برای رسیدن به صلح در افغانستان ایجاد حکومت موقت است. این اظهارات از یک طرف مداخلهی آشکار در امور داخلی افغانستان است و از طرف دیگر رسیدن به صلح را در افغانستان دشوارتر میکند. باور ما این است که صلح افغانستان فقط با یک چیز تأمین میشود و آن هم تمکین به خواست مردم افغانستان است. در غیر این صورت تکرار دور باطل است. پاکستان قادر بوده پیش از این نه یکبار، بلکه بارها روند صلح افغانستان را از مسیر درست آن خارج و طرفهای دخیل را سردرگم کنند.
انتظار میرود عمران خان که در حرف ادعا میکند در افغانستان ترجیحی ندارد، در این سفر از نزدیک ببیند که مردم افغانستان، به عقب برنمیگردند. ارادهی جدی مردم افغانستان برای دوام راهی که در دو دههی گذشته طی کردهاند و امتناع از برگشت به گذشتهی سیاه و بدنام دورهی امارت اسلامی و پاسداری از نظام سیاسی «جمهوری اسلامی» و دستآوردهای آن است. مردم افغانستان صلحی را میپذیرند که در آن نظام سیاسی مردمسالار، حقوق زنان و اقلیتهای قومی و مذهبی مورد حمایت باشد و هر کسی بهشمول طالبان که میخواهد به صحنه سیاسی افغانستان بازگردد، قبل از هر چیزی شجاعت پذیرش جامعه چندصدایی افغانستان را داشته باشد.