محمد اشرف غنی، رییس‌جمهوری کشور در تازه‌ترین موضع خود نسبت به انتقال قدرت و تشکیل دولتِ پس از صلح می‌گوید که انتخابات برای او« یک اصل غیرقابل معامله است» و هر کسی که به دنبال قدرت است باید از همین مجرا بگذرد.
اقای غنی که امروز (شنبه، ۱۶ حوت) در مراسم افتتاحیه سال سوم کاری دوره هفدهم تقنینی شورای ملی صحبت می‌‌کرد، گفت که برای تحقق صلح واقعی او حاضر به هرگونه فدارکاری است، اما به هیچ عنوان از انتخابات نمی‌گذرد.
به گفته‌ی آقای غنی، شیوه‌ی انتقال قدرت در قانون اساسی افغانستان مشخص شده و او به هیچ عنوان از آن عدول نمی‌کند: «من مسئولیت دارم که از اشک و خونی که برای تحکیم مردم‌سالاری و حمایت از نظام جمهوری ریختانده شده است صیانت کنم و قول می‌دهم که آن را به هدر ندهم.»
غنی همچنان تأکید کرد که یگانه راه تعدیل قانون اساسی مجرایی است که در خود این قانون پیش‌بینی شده است.
او خطاب به طالبان گفت که رسیدن به اقتدار سیاسی یک دروازه دارد و آن دروازه‌ای است که مردم افغانستان توسط رأی خود آن را باز می‌کنند.
غنی به گونه‌ی تلویحی اشاره کرد که انتخابات پیش از وقت می‌تواند برگزار شود. او گفت آماده است که در مورد برگزاری انتخابات شفاف تحت نظارت جامعه جهانی بحث کند: «در باره‌ی تاریخ برگزاری انتخابات هم می‌توانیم صحبت کنیم و به نتیجه برسیم.»
او از طالبان خواست که به جای خشونت به رأی مردم مراجعه کنند و حرف افغان‌ها را بشنوند: «افغان‌ها از جنگ خسته شده‌اند. اگر صلح در قبرستان نمی‌خواهید خشونت را متوقف و در عمل ثابت کنید که نیت واقعی برای صلح دارید. به میز مذاکره بیایید و سریع به نتیجه‌ی مثبت برسید.»
آقای غنی موج جاری ترور در کشور را حمله به فکر و آینده‌ی روشن افغانستان عنوان کرد و گفت که هدف این کشتار، ایجاد فضای یأس و ناامیدی نسبت به آینده‌ی کشور است. موج کشتاری که آقای غنی به آن اشاره می‌کند، پس از شروع مذاکرات بین‌الافغانی آغاز و در یکی دو ماه اخیر به اوجش رسیده است. در این مدت فعالان جامعه‌ی مدنی، خبرنگاران، زنان فعال، علمای دین و کارکنان خدمات ملکی دولت قربانیان این سلسله کشتارهای هدفمند بوده‌اند.
واکنش غنی به طرح تازه‌ی وزارت خارجه امریکا
رییس‌جمهور غنی به طرح تازه‌ای که از سوی وزارت خارجه امریکا برای صلح افغانستان پیش‌نهاد شده است نیز واکنش نشان داد. آقای غنی در سخنرانی امروزش این طرح را «خیال و خواب» خواند: «هر نهادی می‌تواند خیال و خوابی را در کاغذی بنویسد و برای افغانستان توصیه کند. این کاغذ‌ها هم در گذشته نوشته شده، هم در حال نوشته می‌شود و هم در آینده نوشته خواهد شد. اما بر اساس وثیقه ملی که قانون اساسی ما است، عمل خواهیم کرد. هیچ کسی نمی‌تواند در مورد انحلال نهادهای که در قانون اساسی آمده است، تصمیم بگیرد. شورای ملی، قانونی اساسی و تمامی نهادهای ملی به جای خود خواهد ماند.»
بر اساس طرح جدید وزارت خارجه‌ی امریکا، قرار است صلح افغانستان هم به لحاظ شکلی و هم به لحاظ محتوایی تغییر کند. زلمی خلیل‌زاد، نماینده‌ی ویژه‌ی امریکا در امور صلح افغانستان در سفر اخیرش به کابل این طرح را به مقام‌های افغان پیشکش کرده است.
غنی با اشاره تلویحی به سفرهای اخیر شماری از چهره‌های مطرح سیاسی و جهادی افغانستان به پاکستان و دیدار آنان با مقام‌های این کشور تصریح کرد که با رفتن به این در و آن در صلح پایدار تأمین نمی‌شود.
اقای غنی اجماعی که در سطح ملی، منطقه و جهان در مورد صلح افغانستان به میان آمده است، را «بی‌نظیر» خواند و گفت که حکومت در حال حاضر با حکومت جدید امریکا، ناتو و کشورهای منطقه تماس مداوم دارد تا این اجماع را بیشتر از پیش تقویت کند.
رییس‌جمهور غنی در سخنرانی امروزش از پاکستان نیز خواست که سیاست‌های چند دهه‌ی خود را کنار بگذارد و یک افغانستان آزاد و مقتدر را بپذیرد، زیرا به گفته‌ی غنی، این کار به سود پاکستان است: «به پاکستان صدا می‌کنم که به صلح بیایید و همدیگر را به عنوان دولت و ملت‌های مستقل بپذیریم.» غنی اضافه کرد که پاکستان اگر سیاستش را عوض کند، تمام دروازه‌های آسیای میانه به‌رویش باز می‌شود: «از این فرصت بزرگ استفاده کنید.»
نگرانی‌های پس از صلح
غنی در باره‌ی نگرانی‌ها و چالش‌های پس از صلح نیز گفت که نباید استعجالیت و نیت مثبت نسبت به صلح را با بی‌برنامگی و شتاب‌زدگی اشتباه گرفت. او با اشاره به چالش‌های مثل برگشت مهاجرین، معضل جنگ‌جویان گروه طالبان، شکل و ساختار نظام اشاره و تأکید کرد که این خطرات و چالش‌ها باید مدریت شود. به گفته‌ی آقای غنی اگر این خطرات درست مدریت نشود، فروپاشی محتمل است: «چشم‌پوشی از این خطرات می‌تواند عواقب فاجعه‌باری داشته باشد. کلان‌ترین عامل شکست پیمان‌های صلح، همین مشکلات به ویژه جنجال در قسمت مشارکت پس از صلح است.»
«سرپرستی در وزارت‌ها خاتمه یابد»
در همین حال، میررحمان رحمانی، رییس مجلس نمایندگان نیز از حکومت خواست که به مصوبات و فیصله‌های مجلس نمایندگان ارج گذاشته و با آغاز سال جدید کاری دوره هفدهم تقنینی شورای ملی، به عرف سرپرستی در وزارت‌خانه‌ها و ادارات مستقل دولتی پایان دهد.
در حال حاضر برخی از وزارت‌خانه‌ها از جمله وزارت‌های مالیه، صحت عامه، اطلاعات و فرهنگ، امور زنان، احیا و انکشاف دهات و همچنان برخی از ادارات مستقل از سوی سرپرستان اداره می‌شود. هنوز مشخص نیست که حکومت چه وقت نامزدان تازه را برای گرفتن رأی اعتماد به مجلس نمایندگان معرفی می‌کند.
آقای رحمانی همچنان گفت که شورای ملی خواستار کاهش خشونت‌ها در کشور است و از طالبان خواست که از خود انعطاف نشان دهند، خشونت‌ها را کاهش دهند و به میز مذاکره برگردند.
پس از پیروزی جوبایدن و بررسی توافق‌نامه‌ی صلح با طالبان، گفت‌وگوهای بین‌الافغانی هم به لحاظ شکلی و هم به لحاظ محتوایی دست‌خوش تغییراتی شده است. چندین منبع معتبر از دولت افغانستان به روزنامه‌ی اطلاعات روز تأیید می‌کنند که ایالات متحده طرح ایجاد یک حکومت عبوری و انتقال قدرت از دولت فعلی به دولت عبوری را به رهبران دولت افغانستان سپرده است. آقای غنی اما این طرح را خواب و خیال می‌خواند و بر انتخابات به عنوان تنها راه انتقال قدرت تأکید می‌کند.