با اعلام رسمی آغاز خروج بیقیدوشرط نیروهای خارجی از افغانستان که براساس جدول زمانی تعیینشده در ۱۱ سپتامبر سال جاری کامل خواهد شد، آخرین بهانههای دینی جنگ طالبان در برابر دولت، نیروهای امنیتی ملی و مردم افغانستان فروریخت. در دو دههی گذشته، طالبان مدعی بودند که جنگشان به مثابهی جهاد در برابر اشغال افغانستان است. با خروج نیروهای خارجی، این بهانهی واهی نیز فرور میریزد.
با وصف اعلام رسمی آغاز خروج بیقیدوشرط نیروهای خارجی از کشور، طالبان اما نهتنها گزینهی نظامی برای پایان منازعهی جاری در کشور را کنار نگذاشته که به حملات و خشونتها در سراسر کشور شدت بخشیده است. در میان مسلمانها، ماه رمضان یکی از ماههای مقدس است. براساس آموزههای اسلامی، رمضان ماهی است که در آن به امتناع از خشم و خشونت و خصومت توصیه شده است. از آغاز ماه رمضان تاکنون، طالبان موجی از حملات خونین را در ولایتهای هلمند، هرات، قندهار، غزنی، بغلان و فاریاب آغاز کردهاند. کشور از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب در آتش تشدید خشونتها میسوزد.
طالبان از دو سال و نیم به اینسو، سعی کردهاند همزمان با تشدید خشونت و درگیری در داخل کشور، از حضور در میادین و مجالس دیپلماتیک غافل نمانند. طالبان در قریب به دو سال و نیم گذشته، بهصورت مکرر از عزم جزمشان برای حل سیاسی منازعهی افغانستان خبر داده و در مراحل مختلف، دولت افغانستان، ایالات متحده، ناتو و ابر و ماه و خورشید و فلک را بهانهها و موانع برپایی صلح در افغانستان تراشیدهاند. دستکم تا کنون، همهی طرفهای درگیر در جنگ افغانستان، از نیروهای خارجی تا دولت و مردم افغانستان سعی کردهاند برخی از غیرمنطقیترین مطالبات این گروه را برآورده کرده و در مسیر دستیابی به توافق سیاسی برای پایاندادن به خشونت، سخاوت و نرمشهای فراوانی انجام دادهاند. باری، دولت و مردم افغانستان با نوشیدن شوکران رهایی بیش از ۵ هزار زندانی طالب که برخی از آنها به شنیعترین جرایم متهم بودند، یکی از دشوارترین نرمشها برای حل سیاسی منازعهی خونین جاری را متقبل شدند. برعکس این نرمش و مدارای دولت و مردم افغانستان، طالبان اما به این اقدام به دیدهی ضعف نگریستند. براساس گزارشها، بخش بزرگی از این زندانیان به محض رهایی از زندانهای دولت افغانستان برخلاف توافق صورتگرفته، دوباره به میدان جنگ برگشتند.
طالبان اگرچه سعی کردهاند در مقام سخن از مانوردهی در مجالس دیپلماتیک و مذاکرات عقب نمانند اما همزمان و در عمل در طول دو سال و نیم گذشته به میخ جنگ کوبیدهاند. تشدید جنگ از طرف طالبان در زمانهای که یکی از جدیترین روندهای سیاسی و دیپلماتیک برای پایانبخشیدن به منازعهی کشور در طول چهار دههی گذشته روی میز قرار دارد، معنایی جز این ندارد که طالبان اگرچه در سخن، نوای صلح سر میدهند اما در عمل به چیزی جز دوام فشار نظامی تا دستیابی به کل قدرت سیاسی نمیاندیشند.
افغانستان امروز که با نیمهی دوم دههی هفتاد تفاوتهای فاحش و انکارناپذیری دارد، به هیچ صورت قابل فتح نیست. دولت و مردم افغانستان اگر از یکسو حجت مدارا، صلحطلبی و تلاش برای پایاندادن به منازعهی جاری از طریق روند سیاسی را تمام کردهاند، از سوی دیگر، در برابر تشدید جنگ، تسلیم نخواهد شد. افغانستان امروز، تشنهی صلح، زیست مسالمتآمیز و پایان یافتن خشونت و ویرانی و خونریزی است اما تن به تسلیم نمیدهد. طالبان باید تفاوت فاحش میان عطش برای صلح و تسلیمشدن را درک کنند. افغانها تا کنون تحت تأثیر عطش و ارادهی واقعی برای برپایی صلح، مداراهای دشواری را انجام دادهاند اما این مدارا و نرمش، نباید با ضعف و امکان تسلیمشدن اشتباه گرفته شود. افغانستان، به هیچ صورت در برابر طالبان و فشار نظامی این گروه تسلیمشدنی نیست.