در گزارشی نادر از داخل منطقهی به شدت در انزوای «تیگرای»، جایی که ارتباط آن با جهان خارج به عمد قطع شده، یک راهبه اتیوپیایی از وحشت گستردهای سخن میگوید که او و همکارانش به طور روزمره در شش ماه اخیر، پس از جنگی وحشیانه در این منطقه، شاهد بودهاند.
به گفته شاهدان عینی، هزاران زن و دختر قربانی تاکتیک عمدی استفاده از تجاوز به عنوان سلاح در جنگ داخلی که در اتیوپی آغاز شده، شدهاند.
این زن که به دلایل امنیتی نامی از او برده نمیشود، میگوید: «قربانیان تجاوز جنسی از کودکان ۸ ساله تا زنان ۷۲ ساله را شامل میشوند. بسیاری از افراد مورد تجاوز قرار گرفتهاند. همهی اینها خیلی سریع اتفاق افتاده. فجایع بسیار گسترده است، هزاران نفر در همه جا. این تجاوز در حضور عموم، در مقابل خانواده، شوهرها و در برابر همه رخ میدهد. پاها و دستانشان بریده شده، همه به یک شکل.»
منطقه شمالی اتیوپی، محل زندگی ۵ میلیون و ۶۰۰ نفر، از زمانی درگیر جنگ داخلی شد که نخست وزیر این کشور، آبی احمد، برنده جایزه صلح نوبل، ارتش را برای برکناری دولت قدرتمند منطقهای در ۴ نوامبر به این منطقه اعزام کرد. نیروهای اریتره، متحد دولت احمد، در نبرد علیه جبهه آزادیبخش مردم تیگرای به این نیروها پیوستند. درگیری منجر به آوارگی داخلی هزاران نفر و همچنین فرار بیش از ۶۳ هزار نفر به مناطق هممرز در شرق سودان شده است.
او گفت: «برای ما، بسیار تکاندهنده است. همهچیز خیلی ناگهانی بود. ما زندگی عادی خود را داشتیم، اوضاع در حال بهبود بود، مراکز صحی، زندگی و برنامههای آموزشی. پس از آن، مثل اینکه در یک روز، یک جنگ تمام عیار همهجا را در خود فرو برد. برای سه ماه گذشته ما در تلاشیم ۲۵ هزار آواره را تغذیه کنیم … بعضی از آنها ۱۲۰ کیلومتر با «مکله» فاصله دارند. [تجاوز جنسی اتفاق میافتد] هر جا که نیروهای اریتره یا اتیوپی حضور داشته باشند. غمانگیز است. تمام زنان، و نه فقط یک بار؛ این تجاوزها تعمدی است؛ من از آنچه شاهد آن بودهام اطمینان دارم. حدود ۷۰ هزار غیرنظامی مورد حمله قرار گرفتهاند. این همه غارت، جنگ، تجاوز، بیرحمی، قتل، آزار و اذیت همه غیرنظامیان را هدف قرار دادهاند.»
«این منطقه مسدود شده است. مردم از حمایتی که مستحق آن هستند، محروم ماندهاند. ما در انزوا و تنهایی ماندهایم و فراموش شدهایم. جوانان بسیار ترسیدهاند.»
گزارش اخیر بنیاد جهانی صلح هشدار داد که این درگیری منطقه را بیش از پیش به ناامنی شدید غذایی سوق داده و محاصره نظامی، تعمدا مردم را از دسترسی به مواد غذایی محروم کرده و باعث گرسنگی گسترده شده است. حداقل ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر به کمک غذایی نیاز دارند.
سازمان ملل تأیید کرده که نیروهای نظامی مانع دسترسی کمکهای بشردوستانه به مناطقی از تیگرای میشوند و گزارشهایی مبنی بر همکاری نیروهای نظامی از اریتره با اتیوپیاییها برای قطع مسیرهای مهم کمکرسانی نیز رسیده است.
سخنگوی دبیر كل، استفان دوژاریك، روز چهارشنبه در اولین بیانیه سازمان ملل که نرسیدن کمکها به دست مردم را تأیید كرد، گفت که «محاصره منطقه توسط نیروهای نظامی» مانع رسیدن کمکهای بشردوستانه به مناطقی كه مردم بیشترین نیاز را دارند، شده و وضعیت «سیال و غیرقابل پیشبینی» است.
وی افزود: «از سوم ماه می، از۳ میلیون نفری که برای دریافت سرپناه اضطراری و اقلام غیر غذایی در نظر گرفته شده بودند، فقط ۳۴۷ هزار نفر، یعنی حدود ۱۲ درصد، به کمکها دسترسی پیدا کردهاند. با شروع فصل بارندگی، همکاران ما در بخش فعالیتهای بشردوستانه هشدار میدهند که بسیار مهم است که آژانسهای امدادی بتوانند حداقل پناهگاه مناسبی برای آوارگان فراهم کنند.»
لائتیتیا بدر، دبیر دیدهبان حقوق بشر در شاخ افریقا، گفت که قطع ارتباطات در سراسر منطقه مانع تلاشها برای مستند کردن آنچه در «تیگرای» اتفاق میافتد، شده است.
او میگوید: «از آغاز این درگیری، طرفین درگیر تلاش کردهاند تا مستندسازی نقض حقوق بشر و تلاشهای بشردوستانه در زمان واقعی بسیار دشوار شود. در سه هفته گذشته، با قطع انترنت، عملا غیرممکن شده است.»
اِیولین رگنر، رییس کمیته حقوق زنان در پارلمان اروپا، این هفته با عنوان کردن این مطلب که گویی از نسل کشی رواندا و جنایات جنگی در بوسنی و هرزگوین هنوز درسی آموخته نشده، خواستار بازخواست مجرمان در خصوص خشونت جنسی گستردهای شده که به عنوان سلاح جنگی در تیگرای استفاده شده است.
وی افزود: «خشونت جنسی علیه زنان و دختران قرنها به عنوان سلاح جنگی مورد استفاده قرار گرفته است. متأسفانه هنوز در بسیاری از درگیریها در سراسر جهان رخ میدهد و جنگ داخلی در شمال اتیوپی نیز نمونه دیگری از آن است. بیش از ۵۰۰ زن به طور رسمی خشونت جنسی را گزارش کردهاند. اما انتظار میرود تلفات بسیار بیشتر باشد. خشونت و تجاوز جنسی باید توسط رهبران در سراسر جهان محکوم شود و به آن توجه کنند. این جنایات باید پایان یابد و سربازان و همچنین فرماندهان آنها که در این اقدامات دخیل هستند باید محکوم شوند.»
مگنوس مک فارلین بارو، رییس موسسه خیریه ماریز میلز در انگلیس، که درخواست کمک اضطراری را برای تیگرای راهاندازی کرده، گفت: «وخامت وضعیت حقوق بشر در تیگرای وحشتناک است. رنج شدیدی که مردم آنجا میکشند و آیندهی تاریکی که در انتظارشان است، به حدی وخیم است که به هیچ اغراقی نیاز نیست. شاید پاندمی در حال حاضر توجه جهانیان را به خود جلب کرده باشد، اما مطمئنا ما نمیتوانیم به این فاجعه عظیم انسانی پشت کنیم.»
این راهبه به گاردین گفت: «همه در جهان باید قتل غیرنظامیان را محکوم کنند. افرادی که مجبور به ترک خانههای خود شده و قربانی خشونت جنسی میشوند … بسیاری از زنان و دختران مورد تجاوز قرار گرفتند. من میخواهم به جهانیان بگویم: آنها نباید حتا یک ثانیه دیگر صبر کنند. همه در جهان باید دست به کار شوند، باید این [فاجعه] را محکوم کنند.»