شکست‌دادن طالبانی که تجدیدقوا کرده‌اند به خودی خود کاری دشوار است. اما اگر هلیکوپتری که علیه طالبان به پرواز درمی‌آید، قرار باشد در صورت نقص فنی از راه دور و از طریق دوربین «زوم» ترمیم شود، پیروزی احتمالا دشوارتر می‌شود.
طی هفته‌های اخیر پنتاگون علاوه بر این‍که نیروهای ارتش را به جز تعدادی معدود از افغانستان بیرون کشیده است، اکثر پیمان‌کاران نظامی را نیز از کشور خارج کرده است. گروهی چند صد نفری که باقی مانده‌اند، قرار است همه‌ی آن کارهایی را که افغان‌ها نمیتوانند انجام دهند، از جمله تعمیر جنگنده‌ها و هلیکوپترهای قوای هوایی افغانستان و همچنین مسائل لجستیکی قوای هوایی، انجام دهند.
مقامات پنتاگون می‌گویند که با ادامه روند خروج، بیشتر کارهای تعمیراتی در قوای هوایی افغانستان توسط خود خدمه افغان انجام می‌شود و پیمان‌کاران امریکایی از طریق زوم از راه دور آن‌ها را راهنمایی خواهند کرد.
معلوم نیست که آیا این رویکرد در عمل مؤثر واقع خواهد شد یا خیر. اما کاهش تعداد پیمان‌کاران نظامی از بیش از ۱۶ هزار پیمان‌کار به چند صد نفر، می‌تواند تأثیری به مراتب بیشتر نسبت به بازگشت ۲۵۰۰ سرباز امریکایی به خانه داشته باشد. زیرا در نبود این پیمان‌کاران قوای هوایی افغانستان برای فعال نگهداشتن جنگنده‌ها و هلیکوپترهای خود در آسمان برای شکار جنگ‌جویان طالبان با مشکل روبرو است.
«لیزا کورتیس»، مدیر سابق شورای امنیت ملی برای جنوب آسیا و آسیای میانه که حالا مدیر برنامه امنیتی هند و اقیانوسیه در «مرکز امنیت جدید امریکا» است، میگوید: «وظیفه دولت بایدن است که برای ادامه پشتیبانی خود از قوای هوایی افغانستان هرآنچه را در توان دارد انجام دهد. ما نه‌تنها نیروهای خود را از افغانستان خارج می‌کنیم، بلکه [با خارج‌کردن پیمان‌کاران] توانایی نیروهای افغان را برای حفظ ظرفیت‌هاشان تضعیف می‌کنیم.»
ناوگان قوای هوایی کوچک اما فعال کابل که متشکل از ۱۶۲ جنگنده و هلیکوپتر است، بدون کمک نیروهای امریکایی و در نبود امکانات و تخصص لازم برای انجام تعمیرات در ساحه، وظیفه حیاتی پشتیبانی از ده‌ها هزار سرباز افغانستان را از طریق حملات هوایی، تأمین پوسته‌های دوردست و انتقال مجروحان برعهده گرفته است. علاوه بر این، میلیاردها دالر پول نقد امریکا و ده‌ها هلیکوپتر جدید به کشور سرازیر خواهد شد.
جنگنده‌ها و هلیکوپترهای قوای هوایی افغانستان، درحالی‌که نیروهای دولتی مدام قلمرو خود را در حومه شهرها از دست می‌دهند، روزنه امید کابل در برابر طالبان است.
«جان کیربی»، سخنگوی پنتاگون روز جمعه به سی‌ان‌ان گفت: «آن‌ها [حکومت افغانستان] ظرفیت دارند. توانایی دارند. یک قوای هوایی دارند. قوای هوایی که ما به تأمین و حمایت از آن ادامه می‌دهیم. آن‌ها تسلیحات مدرن دارند. آن‌ها طی ۲۰ سال گذشته آموزش دیده‌اند و توانایی حضور در میدان را با نیروهای امریکایی پیدا کرده‌اند.»
طی یک دهه گذشته ایالات متحده قوای هوایی افغانستان را براساس ترجیحات و نقاط قوت و ضعف خودش ساخت. ایالات متحده ۸ میلیارد دالر را صرف جنگنده‌های ضربتی مانند «ای-۲۹ سوپر توکانو» و «ای‌سی-۲۰۸ کامبت کاروان» کرده است. این دو مدل جنگنده توانایی شلیک مهمات هدایت‌شده با لیزر را دارا است. ایالات متحده همچنین هلیکوپترهای جدید بلک هاوک را در اختیار قوای هوایی افغانستان گذاشته است.
ایالات متحده پس از آن‌که در سال ۲۰۱۴ اعلام کرد به‌عنوان بخشی از تحریم‌های واشنگتن علیه مسکو، عرضه هلیکوپترهای «ام‌آی-۱۷» ساخت روسیه را به کابل متوقف می‌کند، تصمیم گرفت بلک هاوک را در اختیار قوای هوایی افغانستان بگذارد. هلیکوپترهای ام‌آی-۱۷ نسخه‌ای از هلیکوپترهای قدیمی شوروی است که قوای هوایی افغانستان تجربه دهه‌ها پرواز با آن و حفظ و مراقبت آن‌را دارا بودند. اما پنتاگون بدون درنظرداشت این مسأله تصمیم گرفت هلیکوپترهای روسی را با ۵۳ فروند «بلک هاوک یواچ-۶۰» جایگزین کند. بلک هاوک ساخت امریکا است و حفظ و مراقبت از آن برای افغان‌ها، دشوارتر است و به اندازه هلیکوپترهای روسی توانایی پرواز در ارتفاعات بلند را ندارد.
همچنین، پرواز با بلک هاوک مستلزم ظرفیت لجستیکی بالا است و علاوه بر این، پیچیدگی حفظ و مراقبت از آن مسأله‌ای است که خدمه قوای هوایی افغانستان نمیتوانند تنهایی از عهده آن برآیند. اینجاست که رفتن پیمان‌کاران نظامی از افغانستان، شدیدترین ضربه را به ارتش افغانستان وارد خواهد کرد.
با این‌حال، داشتن هلی‌کوپترِ بیشتر به فرماندهان قوای هوایی افغانستان امکان می‌دهد که از هلیکوپترهای موجود خود کمتر استفاده کنند و هلیکوپترهای کهنه را کمتر تحت فشار بگذارند و به این ترتیب این هلی‌کوپترها کمتر به حفظ و مراقبت نیاز پیدا کنند. همچنین، افزایش تعداد هلیکوپتر، قوای هوایی افغانستان را امکان می‌دهد مأموریت‌های پشت سرهمِ بیشتر را اجرا کنند.
«جاناتان شرودن»، مدیر برنامه مقابله با تهدیدها و چالش‌ها در مرکز CNA میگوید که قوای هوایی افغانستان عادت بدی دارد و آن این است که برای ارائه پشتیبانی هوایی به ارتش و پولیس، از هلی‌کوپترها بیش از حد کار می‌کشد و کار حفظ و نگهداری این هلی‌کوپترها به موقع انجام نمی‌شود.
او میگوید که داشتن هلیکوپتر بیشتر «باید آن‌ها را قادر سازد تا هلی‌کوپترها را به موقع تعمیر کنند و هنوز بتوانند پشتیبانی حداکثری خود را برای ارتش و پولیس ارائه کنند.» حمایت قوای هوایی افغانستان درحالی‌که ارتش با حملات تهاجمی متعدد طالبان در سراسر کشور روبروست، حیاتی دانسته می‌شود.
کمبود پرسنل قوای هوایی افغانستان نیز یک مشکل است. گزارش ماه اپریل بازرس کل وزارت دفاع ایالات متحده میگوید که «بیشتر جنگنده‌های قوای هوایی افغانستان دارای پرسنل واجدشرایط (مانند سرخلبان، کمک خلبان، اپراتور سیستم مأموریت و غیره) به اندازه کافی و به تعدادی که هر جنگنده به آن نیاز دارد، نیست.»
حالا با رفتن پیمان‌کاران خارجی، برنامه‌ریزان دفاعی ایالات متحده چشم امید خود را به فناوری کار از راه دور بسته‌اند. یعنی استفاده از تعمیرکاران خارجی و امریکایی و وصل‌کردن آنان با قوای هوایی افغانستان از طریق تماس ویدیویی برای تعمیر و مراقبت از هلیکوپترهای افغانستان. طبق این برنامه، جنگنده‌هایی که به تعمیرات اساسی نیاز پیدا کنند، به مراکزی در خارج از افغانستان منتقل خواهد شد.
جگرن «راب لودویک»، سخنگوی پنتاگون میگوید: «اتکای بیشتر بر تعمیرکاران نظامی افغانستان برای انجام کار حفظ و مراقبت از هواپیماها در پایگاه‌های نظامی و آموزش در محل کار، بر آمادگی و توانایی ناوگان هوایی افغانستان تأثیر خواهد گذاشت.» اما هنوز معلوم نیست که این تأثیر چه وقت در عملکرد قوایی هوایی افغانستان حس خواهد شد.
ایالات متحده برای کمک به قوای هوایی افغانستان و جبران خساراتی که این قوا به موجب ازدست‌دادن هلیکوپترهای خود در اثر ازکارافتادگی یا سقوط متحمل شده‌اند، طی ماه‌های آینده ۳۷ فروند بلک هاوک یواچ-۶۰ به افغانستان می‌فرستد تا در انبار باشد و فقط در صورت نیاز از آن استفاده شود. همچنین، در صورتی که امکان ارسال سریع قطعات یدکی به افغانستان نبود، از قطعات این بلک هاوک‌ها استفاده خواهد شد.
اما مشکلات فزاینده قوای هوایی افغانستان به این سادگی حل نمی‌شود. در ماه جنوری، فرماندهی ناتو برای آموزش و مشوره‌دهی قوای هوایی افغانستان در کابل به بازرس کل پنتاگون گفت که بدون ادامه پشتیبانی فنی پیمان‌کاران، بالگردهای قوای هوایی افغانستان «پس از چند ماه دیگر نمی‌تواند در مأموریت‌های رزمی کارآیی داشته باشد.»
جنگنده‌های ای-۲۹ و ای‌سی-۲۰۸ مؤلفه‌های کلیدی هرگونه موفقیت قوای هوایی افغانستان در ضربه‌زدن به طالبان از هوا خواهد بود، اما همچون سایر سرویس‌های قوای هوایی افغانستان، خلبان و خدمه حفظ و مراقبت برای این جنگنده‌ها محدود است و بعید می‌نماید که در آینده نزدیک قوای هوایی افغانستان از پرسنل کافی برخوردار شود. برنامه امریکا برای آموزش خلبانان ای-۲۹ در ایالات متحده در نوامبر ۲۰۲۰ پایان یافت و بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ فقط ۳۰ خلبان آموزش دیدند.
آنچه به نظر یک کارزار هدفمند و هماهنگ طالبان برای ترور خلبانان افغانستان می‌رسد، بر مشکلات فزاینده قوای هوایی افغانستان افزوده است. روز جمعه رویترز گزارش داد که طی هفته‌های گذشته دست‌کم هفت خلبان در خارج از پایگاه‌هاشان ترور شده‌اند و این ضایعات بر فشارها بر خلبانان واجد شرایط اما ناکافی قوای هوایی افغانستان افزوده است.
برپایه گزارش سیگار، تا ماه اپریل امسال بیش از ۱۶ هزار پیمان‌کار پنتاگون در افغانستان مشغول کار بودند و از این میان بیش از ۶۱۰۰ تن آن‌ها شهروند ایالات متحده بودند. یک مقام پنتاگون تأیید کرده است که این ۱۶ هزار اکنون به چند صد نفر کاهش یافته است. پولیتیکو از دو بزرگ‌ترین شرکت پیمان‌کار امریکایی در افغانستان یعنی Leidos Holdings و DynCorp International خواستار اظهارنظر در این زمینه شد. لیدوس پرسش‌های ما را به پنتاگون ارجاع داد و دین‌کرب هیچ پاسخی نداد.
در ماه می روئسای سه گروه تجاری که از صنعت پیمان‌کاری حکومت ایالات متحده نمایندگی می‌کنند در نامه‌ای به لوید آستین، وزیر دفاع، آنتونی بلینکن، وزیر امورخارجه و سامانتا پاور، مدیر اداره توسعه بین‌المللی امریکا خواستار وضاحات درباره این شدند که پرسنل آن‌ها در کجا و چگونه به همکاری خود با ارتش و حکومت افغانستان ادامه خواهند داد. به گفته مقامات «شورای خدمات حرفه‌ای» ایالات متحده، هیچ‌یک از مقامات دولتی به این نامه پاسخ نداده‌اند.
مشخص نیست که ارتش ایالات متحده در ماه‌های پیش‌رو چه نقشی را ایفا خواهد کرد، اما جو بایدن متعهد شده است که حمایت مالی ایالات متحده از ارتش افغانستان ادامه می‌یابد. و روز پنجشنبه پنتاگون پیشنهاد کرد که امکان دارد برخی حمایت‌های استخباراتی و اکتشافی خود را از ارتش افغانستان نیز ادامه دهد.
کیربی روز پنجشنبه گفت: «به نظرم شما می‌توانید انتظار این را داشته باشید که ما قصد داریم طیف وسیعی از قابلیت‌های [اطلاعاتی و اکتشافی] که در اختیار داریم را [در حمایت از ارتش افغانستان] استفاده کنیم. ما همچنین قصد داریم که از روابط محکم خود با نیروهای افغانستان که همچنان در ساحه حضور دارند و همچنان اطلاعاتی دارند که می‌توانند به ما ارائه دهند، استفاده کنیم.» این سخنان به نحوی نشان می‌دهد که ایالات متحده ممکن است از حملات هوایی برای کمک به نیروهای افغانستان در ساحه استفاده کند.
حکومت بایدن در سند بودجه سال ۲۰۲۲ خود خواستار ۳.۳ میلیارد دالر برای حمایت از ارتش افغانستان شده است؛ هزینه‌ای که واشنگتن تا زمانی که حکومت کابل برای بقای خود می‌جنگد، مجبور است متحمل شود.
اما در سال‌های آینده، ادامه این حمایت ممکن است دشوار شود. هم به‌دلیل اولویت‌های داخلی ایالات متحده و هم به‌دلیل فساد گسترده و مستندشده مقامات حکومت افغانستان که بخشی از پول‌های کمکی را به جیب می‌زنند.
لیزا کورتیس میگوید: «بزرگ‌ترین چالش، تقاضای کنگره برای پاسخ‌گویی و نظارت بر این کمک‌ها است. با کاهش حضور ما در افغانستان و کاهش منابع ما در این کشور [برای پاسخ‌گو نگهداشتن حکومت افغانستان و نظارت بر مصرف پول کمکی] وا داشتن کنگره به تصویب بودجه کمکی به افغانستان، به‌دلیل فساد گسترده در کابل، دشوار و دشوارتر خواهد شد.»