روز سه‌شنبه، ۱۶ قوس دکانداران شهر فیروزکوه، مرکز ولایت غور با درخواست پول نقدی برای بازسازی پُل و پُل‌چک‌های تخریب‌شده در مسیر شاهراه هرات – غور مواجه شدند. جنگ‌جویان طالب از دکانداران خواستند که جهت دیدار با مولوی احمدشاه دین‌دوست، والی غور در شهرداری حضور یابند.
دکانداران از ترس طالبان، هیچ جواب منفی مبنی بر شرکت‌نکردن در نشست والی نداشتند و خودشان را سریع به ساختمان شهرداری رساندند. بر بنیاد عکس منتشرشده از جریان این نشست، مولوی احمدشاه با شماری از مقام‌های محلی طالبان مصروف صحبت با دکانداران هستند. در این نشست ده‌ها تن اشتراک کرده‌اند.
در اعلامیه‌ی شهرداری غور آمده است که والی با تاجران دیدار کرده است. اما برخلاف این ادعا، غور از جمله ولایت‌های محروم افغانستان هستند و ده‌ها تاجر در این شهر حضور ندارند و بیشتر شرکت‌کنندگان این نشست، دکانداران عادی فیروزکوه بوده‌اند.
تمرکز بیشتر والی طالبان در غور، ساخت مجدد پُل کلیدی کمنج در مسیر شاهراه هرات – غور بوده است. این پُل سال گذشته در دو مرحله با انفجار ماین از سوی طالبان تخریب شد. براساس اعلامیه‌ی شهرداری غور، والی ترمیم پُل کمنج را «امر خیر» و «صدقه جاریه» عنوان کرده است. در این اعلامیه ذکر شده است که برخی از تاجران کمک نقدی برای بازسازی این پل کرده‌اند.
اما مولوی عبدالحی زعیم، مسئول فرهنگی طالبان در گفت‌وگو با روزنامه اطلاعات روز، تخریب پُل کمنج از سوی طالبان را رد یا تأیید نمی‌کند: «وقتی جنگ در غور زیاد بود، پُل‌ها تخریب شد. کدام نفری که این پُل را تخریب کرده بود، معلومات ندارم.»
«همت کمک ندارید»
چندین دکان‌دار در شهر فیروزکوه به‌شرط افشانشدن هویت‌شان به روزنامه اطلاعات روز گفته‌اند که برای‌شان از طرف شهرداری غور، برگه‌های پولی ۵ هزار افغانی تا ۱۰۰ هزار افغانی توزیع شده است و آنان مکلف هستند که هر چه سریع‌تر این پول را پرداخت کنند.
دکانداران از طالبان خواستند که این مقدار پول را از دروازه دکان‌ها جمعآوری کنند، اما طالبان از ترس رسانه‌ای‌شدن این موضوع، این درخواست دکانداران را نپذیرفته‌اند. این دکانداران گفته‌اند که شهردار طالبان برای غور، مسئول جمعآوری پول از دکانداران توظیف شده است.
یکی از ساکنان غور در شهرداری به مقام‌های محلی اعتراض کرده است که به‌دلیل مشکلات شدید اقتصادی، خشک‌سالی و بلندرفتن قیمت دالر، قادر به پرداخت پول برای ساخت مجدد پُل کمنج نیست. اما طالبان برایش این گونه پاسخ داده‌اند: «شما پولدار هستید. اگر پول نداشته باشید، به ۱۰ لک/ یک میلیون افغانی برای خود زن می‌گیرید. اگر پول نداشته باشید، برای خود به ۱۰۰ لک/ یک میلیون افغانی خانه جور می‌کنید. شما پول دارید، اما نمی‌خواهد که به کارهای خیریه سهم بگیرید.»
طالبان برای این ساکن غور تذکر داده بودند که عدالت را برخلاف حکومت سابق تأمین کرده‌اند و روش حکومت‌داری‌شان شبیه خلفای راشدین و حاکمان صدر اسلام است: «شما اگر پول نداشته باشید، ما هم درک می‌کنیم، اما شما در وقت کمک خیریه همت ندارید و باید مسلمانان همت کمک داشته باشند.»
«قبل از انفجار فکر می‌کردید»
اقدام طالبان مبنی بر تخریب پروژه‌های عام‌المنفعه با موجی از انتقاد ساکنان غور مواجه شده است. محمد، یکی از ساکنان غور در گفت‌وگو با روزنامه اطلاعات روز گفت که طالبان باید پیش از تخریب پروژه‌های عام‌المنفعه، فکر این روز را هم می‌کردند که وقتی به قدرت می‌رسند، چگونه خدمات به مردم ارائه کنند.
او گروه طالبان را فاقد پتناسیل لازم برای پیش‌برد حکومت‌داری می‌داند: «طالبان تا روزی که توانستند، پُل و پُلچک‌ها و دیگر پروژه‌ها را تخریب کردند. حالا می‌خواهند که از مردم غریب غور پول جمع کنند، و پُل بسازند.»
یکی از دلایل محرومیت غور در حکومت سابق، افزایش حضور طالبان در ولسوالی‌ها و راه‌های ارتباطی این ولایت بود. براساس روایت مردمی، ناامنی‌ها بهانه‌ی حکومت مرکزی سابق بود، تا بودجه کمتری برای پروژه‌های انکشافی به غور اختصاص دهد.
گروه طالبان دو سال پیش به‌دلیل عبور نیروهای دولتی از مسیر پُل کمنج متقبل تلفات سنگین شده بودند و از ترس حملات احتمالی دوباره نیروهای دولتی در فصل زمستان، سال گذشته این پُل را منفجر کردند تا راه‌اندازی عملیات از طریق ولسوالی چشت هرات به سمت شهرک را ناممکن کنند.
حکومت سابق هیچ عملیاتی در زمستان سال گذشته از سمت هرات به غور راه‌اندازی نکرد. براساس گفته‌های منابع مردمی، طالبان با خیال راحت زمستان سال گذشته به تمویل و تجهیزشان پرداختند و در فصل بهار ناامنی‌ها شدت گرفت، تا اینکه در ماه اسد غور به‌دست طالبان سقوط کرد.
چرا پُل کمنج مهم است؟
پُل کمنج در ولسوالی شهرک غور، کوتاه‌ترین و ارزان‌ترین مسیر ارتباطی غور به هرات بود. این پُل را وزارت احیا و انکشاف دهات در سال ۱۳۸۸ بر فراز رودخانه هری‌رود، با ۴۰ متر طول و عرض پنج متر از آهن و کانکریت ساخت. این پل در نزدیک منار جام موقعیت دارد و و در این مسیر میزان بارندگی را به تناسب مسیرهای دیگر ارتباطی غور–هرات کمتر است و به همین دلیل بیشترین حمل و نقل از این طریق صورت می‌گرفت.
مقام‌های پیشین محلی غور به روزنامه اطلاعات روز گفته بودند که در حدود ۷۰ درصد کالاهای مورد نیاز غور از طریق پُل کمنج از هرات منتقل می‌شد و تا پیش از تخریب این پُل، روزانه صدها موتر باربری و مسافربری از این مسیر رفت‌وآمد می‌کرد و با تخریب، قیمت مواد اولیه جهش زیاد یافت.
کالاها از طریق هرات به ولسوالی‌های شهرک، دولینه و متعاقبا به شهر فیروزکوه منتقل می‌شود و این مسیر اغلب در زمستان گواه برف‌باری شدید است و موترها قادر به رفت و آمد نیستند. فاصله شهر فیروزکوه تا هرات از طریق پُل کمنج حدود ۳۷۰ کیلومتر و مسیر که اکنون باز است حدودا ۴۵۰ کیلومتر است.
حسن حکیمی، یکی از فعالان مدنی غور از طالبان می‌خواهد که جمعآوری پول از مردم برای ساخت پروژه‌های عام‌المنفعه را متوقف کنند. او به روزنامه اطلاعات روز گفت: «طالبان نباید از اول هم پُل مهم کمنج را تخریب می‌کردند و حالا هم به‌جای جمعآوری پول از مردم، باید از بودجه خودشان پُل را بسازند.»
او به طالبان توصیه می‌کند که بودجه برای ساخت پُل کمنج را از کابل درخواست کنند و اگر پولی هم بابت ساخت این پُل به شکل رضاکارانه از مردم جمعآوری می‌شود، باید از مصرف شفاف آن به مردم تضمین بدهند.
طالبان حالا برای جمعآوری پول از دکانداران غور برای ساخت و ترمیم پُل و پُلچک‌ها جمعآوری می‌کنند، اما دشوار و یا حتا ناممکن است که ساکنان غور با فقر فزاینده بتوانند که از زیر بار تأمین پول برای اهداف طالبان مبنی بر بازسازی پروژه‌ها بربیایند.
غور طی دو دهه اخیر، از جمله ولایت‌های فقیر و محروم افغانستان بوده است. اغلب ساکنان غور زیر خطر فقر زندگی می‌کنند و دست‌یابی به نان خشک برای‌شان دشوار است. شمار افراد ثروتمند در غور کاهش یافته و بسیاری از تاجران این ولایت به هرات کوچ کرده‌اند.