سازمان عفو بین‌الملل می‌گوید در جریان ماه‌های منتهی به سقوط افغانستان به‌دست گروه طالبان، جنایات جنگی مکرر در این کشور صورت گرفته است که باید توسط دادگاه کیفری بین‌المللی بررسی شود.
سازمان عفو بین‌الملل امروز (چهارشنبه، ۲۴ قوس/۱۵ دسامبر) در گزارشی تحت عنوان «جنایات جنگی و آسیب به غیرنظامیان در جریان سقوط افغانستان به‌دست طالبان» گفته است که طالبان، نظامیان امریکایی و نیروهای امنیتی حکومت پیشین همگی مسئول آسیب به غیرنظامیان در جریان این ماه‌ها بوده‌اند.
براساس گزارش، در ماه‌های منتهی به سقوط افغانستان به‌دست طالبان، این کشور شاهد خون‌ریزی‌های بی‌امان بوده است و شفاخانه‌ها، منازل مسکونی، مکاتب و فروشگاه‌ها به صحنه‌ی جنایت تبدیل شده بود.
اگنس کالامارد، دبیرکل سازمان عفو بین‌الملل هم گفته است که در جریان ماه‌های قبل از سقوط افغانستان به‌دست طالبان، مردم پیوسته در چنین اماکن کشته و زخمی می‌شدند.
سازمان عفو بین‌الملل گفته است که در جریان این ماه‌ها مردم افغانستان بیش از حد رنج کشیده‌اند. این سازمان تأکید کرده است که قربانیان این جنایات جنگی در ماه‌های پیش از سقوط افغانستان باید به عدالت دسترسی داشته باشند و غرامت دریافت کنند.
در گزارش «جنایات جنگی و آسیب به غیرنظامیان در جریان سقوط افغانستان به‌دست طالبان» در مورد جنایات گروه طالبان آمده که بر خلاف ادعای این گروه در مورد انتقال آرام قدرت، این روند خونین صورت گرفته است.
در گزارش تأکید شده است که مردم افغانستان بهای به‌قدرت‌رسیدن طالبان را با خون‌شان پرداخته‌اند.
همچنین سازمان عفو بین‌الملل گفته است که طالبان در جریان تصرف ولسوالی‌ها در ماه‌های جولای و اگست سال جاری میلادی، اعضای اقلیت‌های قومی و مذهبی، سربازان پیشین نیروهای امنیتی و طرفداران دولت پیشین را در حملات انتقام‌جویانه شکنجه کرده و به قتل رسانده‌اند.
این سازمان از کشتار مردم در پنجشیر، ولسوالی اسپین‌بولدک قندهار، دایکندی و غزنی یاد کرده، توضیح داده است که طالبان در تاریخ ششم سپتامبر در حمله به شهر بازارک، مرکز پنجشیر، ۲۰ مرد را بازداشت کرده بودند.
براساس گزارش، این افراد دو روز در قفس‌های کبوتر زندانی بودند و توسط طالبان شکنجه می‌شدند. طالبان به این افراد، غذا، آب و دارو نمی‌دادند و همچنین آنان را تهدید به اعدام می‌کردند.
در گزارش آمده است که نیروهای این گروه در قندهار، طرفداران دولت قبلی و در دایکندی و غزنی نیز هزاره‌ها را به قتل رسانده‌اند.
با این حال، سازمان عفو بین‌الملل خاطرنشان کرده است که هنوز ابعاد کامل کشتار توسط طالبان در افغانستان آشکار نشده است.
این سازمان به چهار مورد حمله‌های هوایی نیروهای امنیتی دولت پیشین افغانستان و نظامیان امریکایی در ماه‌های پیش از سقوط افغانستان به‌دست طالبان اشاره کرده است. در گزارش آمده که یکی از این حمله‌ها توسط نیروهای هوایی دولت پیشین افغانستان انجام شده است.
به نقل از گزارش، در این حمله که در یک منطقه‌ی پرجمعیت راه‌اندازی شده بود، ۲۸ غیرنظامی کشته و شش نفر دیگر زخمی شدند. سازمان عفو بین‌الملل همچنین به هشت مورد از عملیات زمینی نیروهای دولت پیشین هم اشاره کرده است.
در جریان این عملیات، دست‌کم ۱۲ نفر کشته و ۱۵ نفر دیگر هم زخمی شده‌اند.
سهل‌انگاری و بی‌توجهی به قانون از دلایل اصلی تلفات غیرنظامیان در این حملات خوانده شده است.
با این حال، عفو بین‌الملل از دادگاه کیفری بین‌المللی خواسته است که این جنایات جنگی را بررسی کنند. این سازمان از این دادگاه خواست است که عملکرد نیروهای امریکایی، نیروهای امنیتی حکومت پیشین افغانستان را هم در تحقیقات خود در مورد جرایم جنگی در افغانستان شامل کند.
این سازمان از طالبان و امریکا هم خواسته است که به وظایف بین‌المللی خود عمل کند و مکانیزم شفاف برای جبران خسارات غیرنظامیانی که در جریان جنگ‌ها آسیب دیده‌اند، مدنظر بگیرند. به گفته‌ی این سازمان هنوز قربانیان غرامتی دریافت نکرده‌اند.
دیوان کیفری بین‌المللی در ماه حوت ۱۳۹۸ خورشیدی فیصله کرده بود که بررسی عملکرد گروه طالبان، حکومت افغانستان و نیروهای امریکایی پس از ماه می سال ۲۰۰۳ میلادی را آغاز می‌کند.