خبرگزاری رویترز گزارش داده است که سازمان ملل قصد دارد در جریان ماه جاری میلادی سیستمی را برای مبادله‌ی میلیون‌ها دالر کمک دریافت‌شده با پول افغانی راه‌اندازی کند. هدف از راه‌اندازی این سیستم مهار بحران‌های انسانی و اقتصادی و دور زدن رهبران طالبان که در لیست سیاه قرار دارند، گفته شده است.
رویترز در این گزارش که روز گذشته (پنج‌شنبه، ۲۱ دلو) منتشر کرده، مدعی شده است که یک یادداشت داخلی سازمان ملل در این مورد را مشاهده کرده است. استفان دوجاریک، سخن‌گوی سازمان ملل اما به رویترز گفته است که این سازمان در مورد اسناد فاش‌شده ابراز نظر نمی‌کند.
طبق گزارش رویترز، این یادداشت داخلی سازمان ملل در ماه گذشته نوشته شده و به تشریح یک تسهیلات مبادله‌ی بشردوستانه‌ی «ضروری و فوری» می‌پردازد. در این یادداشت آمده است که هدف کلی راه‌اندازی سیستم یادشده است، اما قبل از آن سازمان ملل به دنبال تسهیل چندین مبادله‌ی آزمایشی است تا نشان دهد که این میکانیسم دقیقا چگونه کار خواهد کرد.
از زمان تسلط طالبان بر افغانستان در ماه آگست سال گذشته‌ی میلادی، کمک‌های مالی خارجی متوقف شده است. نهادهای کمک‌رسان و امدادی برای رسیدگی به بحران انسانی در افغانستان به پول نقد نیاز دارند، اما بانک‌های بین‌المللی به‌خاطر تحریم‌های سازمان ملل و امریکا بر طالبان، محتاطانه عمل می‌کنند.
طبق گزارش رویترز، سازمان ملل و مقامات بشردوستانه هشدار می‌دهد که این تسهیلات تازه که قرار است راه‌اندازی شود، می‌تواند تنها یک اقدام موقت باشد، تا زمانی که بانک مرکزی افغانستان به‌طور مستقل فعالیت خود را آغاز کند و حدود نُه میلیارد دالر ذخایر مسدودشده‌ی این بانک نیز آزاد شود.
به نوشته‌ی رویترز، این امر زمانی ممکن است که این اتفاق بیافتد، اما هنوز مشخص نیست. امریکا و کشورهای دیگر غربی اکنون تمایلی به آزادکردن ذخایر مسدودشده‌ی بانک مرکزی ندارند، مگر این‌که ببینند طالبان به حقوق بشر، به‌ویژه حقوق زنان و دختران احترانم بیشتری می‌گذارند.
در گزارش رویترز آمده است که تسهیلات مبادله‌ی بشردوستانه به سازمان ملل متحد که تلاش دارد ۴.۴ میلیارد دالر را جذب کند و نیز سایر نهادهای امدادرسان اجازه خواهد داد که به مقدار زیادی پول افغانی که سکتور خصوصی در اختیار دارد، دسترسی داشته باشد.
در ازای این، سازمان ملل از دالرهای کمکی که در گزارش رویترز به آن «میلیون‌ها دالر» گفته شده است، برای پرداخت طلب‌کاران خارجی و کسب‌وکارهای استفاده می‌کند که در نتیجه سکتور خصوصی و واردات مهم را تقویت خواهد کرد.
با این حال، رویترز با استناد به یادداشت سازمان ملل گفته است که جریان پولی این تسهیلات نیازی به جابجایی پول در مرزهای افغانستان ندارد، اما برای جریان وجوه و نرخ مبادله مورد استفاده و برداشت پول نقد افغانی سپرده شده به بانک بین‌المللی افغانستان، بدون هیچ محدودیتی، به تأیید بانک مرکزی نیاز دارد.
این درحالی است که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد به تازگی اعلام کرده است که قرار است این سازمان برای حدود ۲۲ میلیون نفر در افغانستان رسیدگی کند، اما تا کنون تنها نُه درصد از کمک‌ها را دریافت کرده است.
رامز الاکبروف، معاون دفتر معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) چند روز پیش گفته بود که این سازمان تا کنون توانسته است ۳۱۲ میلیون دالر پول نقد دالر را به افغانستان انتقال دهد، اما به‌گفته‌ی او، این مقدار کمک بسنده نیست.
از سوی هم، چند روز پیش عبدالله الدرداری، رییس برنامه‌ی انکشافی سازمان ملل متحد در افغانستان گفته بود که این سازمان حدود ۱۳۵ میلیون دالر را در بانکی در افغانستان در اختیار دارد، اما نمی‌تواند آن‌را مصرف کند. او گفته بود که بانک مرکزی افغانستان نتوانسته است این مقدار دالر را به پول افغانی تبدیل کند.
بانک مرکزی حکومت سرپرست طالبان اظهارات عبدالله الدرداری را غیرمسئولانه خوانده و گفته است که تا کنون پول دالر برای تبدیل به پول افغانی به این بانک رجعت داده نشده است. این بانک گفته است که ذخایر کافی پول افغانی در دست‌رس دارد و تا کنون به هر تقاضایی در این زمینه پاسخ مثبت داده است.