منبع: وال استریت ژورنال
نویسندهها: مارگریتا ستانساتی و ناتان هاج
برگردان: حمید مهدوی
حامیان نامزدان انتخابات ریاست جمهوری به بنبست رسیده اکنون پیشنهاد میکنند که تا زمانی که رقیبان نزاعشان در مورد دور دوم انتخابات ریاست جمهوری، که در 14 جون برگزار شد، را حل کنند، حامد کرزی میتواند در قدرت بماند تا ثبات در کشور تضمین شود.
محمود کرزی، برادر رییس جمهور کرزی و متحد کلیدی عبدالله عبدالله، یکی از دو مدعی ریاست جمهوری افغانستان گفت: «اگر گفتوگوها به نتیجه نرسند، اگر تهدید جنگ داخلی وجود داشته باشد– در این صورت گزینههای دیگری وجود دارند- حکومت موقت میتواند روی کار آید یا رییس جمهور میتواند به کارش به عنوان رییس جمهور افغانستان ادامه دهد».
در صورتی که بحران حل ناشده باقی بماند، تیم انتخاباتی اشرف غنی، رقیب عبدالله عبدالله، نیز امکان ادامهی کار کرزی به عنوان رییس جمهور افغانستان را در نظر گرفته است. نظر به گفتهی یکی از دستیاران ارشد غنی، آقای غنی در گفتوگوی تیلفونی با رییس جمهور اوباما گفته است که موافقت با دادن امتیاز بیشتر در گفتوگوها با آقای عبدالله، پایتخت سیاسی او را به مخاطره افگنده و او را مجبور میکند تا برای اعلام وضعیت اضطراری و لغو انتخابات، به کرزی رجوع کند.
آقای کرزی که از زمان سقوط طالبان در سال 2001 تا کنون این کشور را اداره کرده است، قرار است در سال جاری و پس از انتخاباتی که به معنای اولین انتقال مسالمتآمیز قدرت در طول تاریخ افغانستان خواهد بود، از قدرت کنارهگیری کند. اما دور دوم انتخابات ریاست جمهوری افغانستان که قرار است با اعلان نتایج آن جانشین کرزی مشخص شود، بینتیجه باقی مانده است و هردو نامزد ادعای پیروزی دارند.
آقای عبدالله گفت که تیم رقیب او بهصورت گسترده صندوقهای رایگیری را به شکل غیرقانونی پر کرده است و نتایج اولیهی انتخابات را، که پیروزی غنی را نشان میداد، رد کرد. این نگرانیهایی را ایجاد کرد که کشور در امتداد خطوط قومی با شکافهای خشونتآمیزی مواجه خواهد شد. این در حالی است که مرکز حمایت از آقای عبدالله، که نیمهتاجک و نیمهپشتون است، در شمال، غرب و مرکز کشور قرار دارد در حالی که مرکز حمایت از آقای غنی در در جنوب شرق کشور با اکثریت پشتون قرار دارد.
از زمان برگزاری انتخابات تا کنون، ماهها تلاش به رهبری امریکا در زمینهی توافق میان دو گروه انتخاباتی روی تقسیم قدرت، ناکام مانده است؛ بنبستی که همزمان با خروج نیروهای خارجی و زمانی که حملات شورشیان طالب سراسر کشور را تحت فشار قرار داده است، بر بلاتکلیفی سیاسی میافزاید.
آقای کرزی همین اکنون هم بیشتر از زمان برنامهریزی شده در قدرت مانده است. در اول قرار بود مراسم تحلیف رییس جمهور جدید به تاریخ 2 آگست برگزار شود. این در حالی است که هردو تیم انتخاباتی، بهشمول آقای کرزی، میگویند، میخواهند جانشین کرزی هرچه زودتر قدرت را در اختیار گیرد.
ایمل فیضی، سخنگوی آقای کرزی گفت: «تمدید دورهی رییس جمهور نه به نفع افغانستان است، نه به نفع دموکراسی و نه به نفع خود رییس جمهور کرزی». «او هرچه در توان دارد را به خرچ میدهد تا دو نامزد به توافق برسند. این تنها هدف اوست».
این در حالی است که گفتوگوها میان دو تیم انتخاباتی بر سر یک حکومت مشترک ادامه دارد. اعضای این دو تیم رقیب گفتهاند که آنها در اواخر هفته گفتوگوهای پرثمر داشتهاند؛ اما نقاط مورد اختلاف هنوز باقی ماندهاند. مهمتر از همه، دو تیم انتخاباتی بر سر نقش رییس اجرایی به توافق نرسیدهاند. رییس اجرایی پست جدیدی است که از قدرت رییس جمهور خواهد کاست و احتمالا به آقای عبدالله یا عضوی از تیم انتخاباتی او تعلق خواهد گرفت.
آقای کرزی اخیرا در وضعیت اردک لنگ ظاهر شده است. با این حال، همزمان با تزلزل تلاشهای خارجی، سیاستمداران میگویند که او در تلاشهای دقایق آخر برای یکجا کردن دو تیم انتخاباتی، نمیتوان از او صرف نظر کرد. او در هفتههای اخیر با هردو نامزد دیدارهای منظم داشته است.
محمد محقق، متحد قدرتمند و نامزدمعاون آقای عبدالله گفت: «کرزی هنوز کسی است که در کشور حرف آخر را میزند». یکی از یاران آقای غنی گفت: «او خواهان گفتوگو برای رسیدن به توافق است. او تلاش دارد تا خودش را در وضعیت موجود دخیل سازد و ببیند که آیا میتواند تغییردهندهی بازی جاری باشد یا خیر».
پس از ده سال ریاست جمهوری آقای کرزی، بحران موجود نفوذ گستردهی او را نشان داد. آقای کرزی، که زمانی با «شهردار کابل» خطاب شدن تمسخر شده بود، یک شبکهی گستردهای از حامیانش را ایجاد کرده و با وجودی که دورهاش به پایان میرسد، با اوضاع مرتبط مانده است.
یک مقام غربی گفت: «او هنوز یک شخصیت سیاسی فوقالعاده قدرتمند است». این مقام غربی معتقد است که آقای کرزی حتا از پس از پایان کار رسمی سیاسیاش، با نفوذ باقی خواهد ماند.
وضعیت دوامدار بلاتکلیفی بر روحیهی افغانستان تأثیر گذاشته است و تعداد زیادی از آنها میگویند که دوست دارند کرزی در قدرت بماند تا اینکه بحران ادامه یابد. صفیالله که بیست و پنج سال دارد و مبایلهای دست دوم را در کابل میفروشد، گفت: «بهتر است کرزی در قدرت بماند؛ چون مشکل عبدالله عبدالله و اشرف غنی حل نخواهد شد». «آنها افغانستان را گروگان گرفتهاند».